Перайсці да зместу

Герой з тысячай твараў

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Герой з тысячай твараў
англ.: The Hero with a Thousand Faces
Жанр міфалогія
Аўтар Джозеф Кэмпбел
Мова арыгінала англійская і арабская
Дата першай публікацыі 1949
Выдавецтва Princeton University Press[d]
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

«Герой з тысячай твараў» (англ.: The Hero with a Thousand Faces) — кніга амерыканскага пісьменніка Джозефа Кэмпбела, прысвечаная параўнальнай міфалогіі і даследаванню архетыповага героя, упершыню выдадзеная ў 1949 годзе. У працы аўтар распрацоўвае канцэпцыю ўніверсальнай структуры міфа.

У сваім даследаванні Джозеф Кэмпбел прыходзіць да высновы, што існуе агульная схемы міфалагічнага сюжэту, якая прысутнічае ў традыцыях розных культур. Паводле гэтай мадэлі, герой праходзіць тры асноўныя этапы[1]:

  1. Заклік — герой жыве ў звычайным свеце, але аднойчы ён атрымлівае заклік, які прымушае героя пакінуць звыклае жыццё і накіравацца насустрач прыгодам. На гэтым этапе герою патрэбны настаўнік.
  2. Выпрабаванне — пакінуўшы старое жыццё, герой апынаецца ў звышнатуральным свеце, поўным новых правіл і выпрабаванняў. На гэтым этапе ў героя могуць з'явіцца саюзнікі. У нейкі момант герой павінен прайсці праз самае цяжкое выпрабаванне на сваім шляху. Герой перажывае метафізічную смерць і ўваскрасае. У выніку ён атрымлівае ўзнагароду, або дар.
  3. Вяртанне — атрымаўшы дар, герой павінен праз новыя перашкоды вярнуцца ў стары свет і выкарыстаць новыя здольнасці, свой дар, каб палепшыць стары свет.

У сваёй працы аўтар выкарыстаў псіхааналітычныя і антрапалагічныя падыходы, абапіраючыся на працы Зігмунда Фрэйда, Карла Юнга, Арнольда ван Генепа, Джэймса Джорджа Фрэзера і Франца Боаса і інш.

Кніга аказала значны ўплыў на масавую культуру, асабліва на сцэнарнае мастацтва. Рэжысёр Джордж Лукас адзначаў, што канцэпцыя монаміфа, якая гаворыць, што ва ўсіх міфаў ёсць адзіная структура і сюжэт, стала адной з асноў для стварэння кінасагі «Зорныя войны»[2]. На аснове ідэй Кэмпбела была створана кароткая інструкцыя для сцэнарыстаў, пры дапамозе якой распрацоўваліся многія сюжэты ў Галівудзе[3][4][5].

У 2011 годзе выданне Time уключыла кнігу «Герой з тысячай твараў» у спіс самых уплывовых англамоўных кніг, апублікаваных пасля 1923 года[6].

  1. Read online «Тысячеликий герой», Joseph Campbell – LitRes (англ.). Литрес. Праверана 31 мая 2025.
  2. Joseph Campbell, The Hero’s Journey: Joseph Campbell on His Life and Work, 3rd edition, Phil Cousineau, editor. Novato, California: New World Library, 2003, pp. 186—187.
  3. Pacifica Graduate Institute - Joseph Campbell Chronology(недаступная спасылка). www.pacifica.edu. Архівавана з першакрыніцы 30 красавіка 2011. Праверана 31 мая 2025.
  4. TV.com. Joseph Campbell and the Power of Myth: The Hero's Adventure(недаступная спасылка). TV.com. Архівавана з першакрыніцы 30 снежня 2017. Праверана 31 мая 2025.
  5. A Beacon of Light: Spotlight on Christopher Vogler (англ.). PublishersWeekly.com. Праверана 31 мая 2025.
  6. Susanna Schrobsdorff Is The Hero with a Thousand Faces one of the All-TIME 100 Best Nonfiction Books? TIME thinks so. Check it out.(англ.) // Time. — 2011-08-19. — ISSN 0040-781X.