Гнезненская архідыяцэзія
Гнезненская архідыяцэзія | |
---|---|
лац.: Archidioecesis Gnesnensis | |
Рымскі абрад | |
Галоўны горад | |
Краіна | |
Дата заснавання | 999 |
Кафедральны сабор | базіліка Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі[d] |
Мітраполія | Гнезненская мітраполія |
Тытул іерарха | архібіскуп гнезненскі[d] |
Іерарх | Войцех Поляк[d] |
Плошча дыяцэзіі |
|
Насельніцтва дыяцэзіі |
|
Колькасць каталікоў | 644 000 |
Афіцыйны сайт | archidiecezja.pl (польск.) |
Карта | |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Гнезненская архідыяцэзія (лац.: Archidioecesis Gnesnensis, польск.: Archidiecezja gnieźnieńska) — дыяцэзія Рымска-Каталіцкай царквы з цэнтрам у горадзе Гнезна (Польшча), першая царкоўная мітраполія на тэрыторыі Польшчы.
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]Гнезненская мітраполія была заснавана ў 1000 годзе па ініцыятыве князя Баляслава I Храбрага. Ён загадаў перанесці мошчы місіянера і мучаніка Адальберта (Войцэха) Пражскага у Гнезненскі сабор, які неўзабаве стаў галоўным месцам паломніцтваў. Тут Баляслаў сустрэўся з імператарам Атонам III на Гнезненскім кангрэсе, дзе князь атрымаў правы інвестытуры і стварыў Гнезненскую архідыяцэзію, якая замяніла старую Познанскую дыяцэзію. Царкоўная правінцыя Гнезна тады ўключала суфраганныя дыяцэзіі ў Кракаве, Вроцлаве і Калабжэгу (скасавана ў 1015 годзе), а прыкладна з 1075 года таксама Познані.
Становішча арцыбіскупаў і іх суфраганаў было пацверджана ў Гнезненскай буле 1136 года, выдадзенай Папам Інакенціем II. Гнезненскія мітрапаліты мелі права каранаваць польскіх каралёў і ў 1412 годзе атрымалі статус прымаса Польшчы. З 1572 года яны выконвалі абавязкі рэгентаў Рэчы Паспалітай у часы безкаралеўя.
Калі 16 ліпеня 1821 года Уроцлаўская епархія была пераведзена Папам Піем VII пад прамое падпарадкаванне Святога Прастолу, Гнезна было далучана ў межах асабістай уніі з Познаньскай архідыяцэзіяй. Познаньска-гнезненская унія была зноў скасавана з 12 лістапада 1948 года, калі была ўсталявана персанальная унія паміж Варшаўскай і Гнезненскай архідыяцэзіямі. Апостальскай канстытуцыяй ад 25 сакавіка 1992 года Папа Ян Павел ІІ зноў падзяліў Гнезненскую і Варшаўскую архідыяцэзіі.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Гнезненская архідыяцэзія