Ена

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
(Пасля перасылкі з Горад Іена)
Горад
Ена
ням.: Jena
Герб Сцяг
Герб Сцяг
Краіна
Каардынаты
Кіраўнік
Плошча
114,29 км²
Вышыня цэнтра
155 м
Водныя аб’екты
Насельніцтва
  • 111 191 чал. (31 снежня 2022)[1]
Часавы пояс
Тэлефонны код
03641, 036425
Паштовыя індэксы
07751, 07743, 07745, 07747 і 07749
Аўтамабільны код
J
Афіцыйны сайт
jena.de
(ням.)(англ.)
Ена на карце Германіі
Ена (Германія)
Ена
Ена (Германія)
Ена

Ена[2], Іена[3] (ням.: Jena [ˈjeːna]) — старадаўні ўніверсітэцкі горад Германіі на рацэ Зале, другі па велічыні пасля Эрфурта горад у зямлі Цюрынгія. Насельніцтва горада — 104 200 чал. (2010).

Горад знакаміты сваім універсітэтам, адкрытым у 1558 годзе, дзе ў цяперашні час навучаецца больш за 20 тысяч студэнтаў. З пабудовай чыгункі ў 1874 годзе Ена паступова ператварылася ў прамысловы цэнтр. У часы ГДР тут размяшчаўся цэнтр оптыка-механічнай прамысловасці — камбінат Carl Zeiss, найбуйнейшае прадпрыемства краіны, на якім працавала каля 60 тысяч чалавек. Carl Zeiss вырабляе большай часткай на экспарт розныя аптычныя прыборы, астранамічнае абсталяванне, светлавыя і электронныя мікраскопы, медыцынскае абсталяванне, фотааб’ектывы, біноклі. Экспартнае значэнне мае і вытворчасць аптычнага шкла, медыкаментаў.

Насельніцтва[правіць | правіць зыходнік]

  • 190 год — 88,3 тыс. жыхароў[4].
  • 1985 год — 107 тыс. жыхароў[5].
  • 1992 год — 101 тыс. жыхароў[6].
  • 2000 год — 99,9 тыс. жыхароў[7]
  • 2010 год — 105,1 тыс. жыхароў[7].
  • 2020 год — 110,7 тыс. жыхароў[7].
  • 2021 год — 110,5 тыс. жыхароў[7].

Выбітныя мясціны[правіць | правіць зыходнік]

Навука і адукацыя[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі[правіць | правіць зыходнік]

  1. Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2022DESTATIS, 2023. Праверана 7 кастрычніка 2023.
  2. Адказ Цэнтра даслядванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі
    Адказ Цэнтра даслядванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі

    «Пры перадачы на пісьме іншамоўных прозвішчаў і тапонімаў, у структуру якіх уваходзіць спалучэнне зычнага гука [й] з галоснымі, рэкамендуем карыстацца палажэннямі § 16 Правіл арфаграфіі, зацверджаных у 2008 г. У адпаведнасці з фармулёўкай пункта 3 гэтага параграфа згаданае спалучэнне ("й + галосны") перадаецца ётаванымі галоснымі, таму ёсць падставы пісаць: Якагама, Яганэсбург, Емен, еменцы, Ёркшыр, Ёган, Ёзас (як Ёфе, Нью-Ёрк).»

    — Адказ Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі

  3. Напісанне Іена ў адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.7. Мн., 1998, С. 170.
  4. ВСЭ.
  5. ГЭС 1989.
  6. ЭГС 2011.
  7. а б в г Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая Российская энциклопедия, 2004—2017.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Йе́на // Энциклопедический географический словарь (руск.). — М.: РИПОЛ классик, 2011. — С. 278. — 800 с. — (Словари но­вого века). — 5 000 экз. — ISBN 978-5-386-03063-6.
  • Йе́на // Географические названия мира: Топонимический словарь: Ок. 5000 единиц (руск.) / Е. М. Поспелов; Отв. ред. P. A. Агеева. — 2-е изд., стереотип.. — М.: Русские сло­вари: ООО «Издательство Астрель»: ООО «Издательство ACT», 2002. — С. 176. — 512 с. — ISBN 5-17-001389-2 (ООО «Издательство ACT»), ISBN 5-271-00446-5 (ООО «Издательство Астрель»), ISBN 5-93259-014-9 (Издательство «Русские словари»).
  • Йе́на // Географический энциклопедический словарь: Географические названия (руск.) / Гл. ред. А. Ф. Трёшников; Ред. кол.: Э. Б. Алаев, П. М. Алампиев (зам. гл. ред.) и др. — 2-е изд., исправл. и дополн. — М.: Советская энциклопедия, 1989. — С. 200. — 592 с. — 210 000 экз. — ISBN 5-85270-057-6.
  • Йена // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
  • Йена // Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. (руск.)