Грабніца Тутмоса II
| Грабніца Тутмоса II | |
|---|---|
| Краіна | |
| Месцазнаходжанне | |
| Дата адкрыцця | 2022 |
  | |
Грабніца старажытнаегіпецкага фараона Тутмоса II была выяўлена ў 2022 годзе і атрыбутавана ў 2025 годзе. Размешчана ў раёне Вадзі-Габанат-эль-Куруд на захад ад Луксора. Першапачаткова пазначалася як Wadi C-4.
Сама мумія Тутмоса II раней была знойдзена ў схованцы ў Дэйр эль-Бахры, куды яе перанеслі з грабніцы.
Гэта была апошняя страчаная магільня цароў васемнаццатай дынастыі[1].
Адкрыццё
[правіць | правіць зыходнік]Першапачаткова грабніца была знойдзена ў ходзе больш маштабных археалагічных экспедыцый у заходніх вадзі. Першыя даследаванні грабніцы пачаліся ў 2022 годзе з выяўлення ўваходу і галоўнага праходу ў Wadi C на захад ад Луксора, пазначанага як Wadi C-4. Лічыцца, што грабніца заставалася запячатанай з часоў Трэцяга пераходнага перыяду. Неаднаразовыя паводкі засыпалі галоўную вось шчыльна ўпакаванымі абломкамі, якія зацвярдзелі да кансістэнцыі, якая нагадвае бетон. Гэтыя фактары навакольнага асяроддзя таксама парушылі структурную цэласнасць магільных столяў, што прывяло да частковага абвальвання[2].
Археалагічная група першапачаткова меркавала, што грабніца належыць царскай жонцы, з-за блізкасці да грабніц жонак Тутмоса III і першапачатковага месца пахавання царыцы Хатшэпсут. Пасля раскопак на працягу амаль трох гадоў яны ўсталявалі прыналежнасць грабніцы фараону. Першыя публікацыі ў СМІ пра гэта з’явіліся 19 лютага 2025 года[1].
Апісанне
[правіць | правіць зыходнік]Грабніца дэманструе просты архітэктурны дызайн, характэрны для перыяду пасля праўлення Тутмаса II, які паўплываў на пахавальныя збудаванні наступных егіпецкіх кіраўнікоў. Размяшчэнне грабніцы побач з Далінай Цароў і месцамі пахавання царскіх жонак дае магчымасць зразумець эвалюцыю практыкі царскіх пахаванняў у перыяд праўлення васемнаццатай дынастыі[1]. Грабніца была пабудавана па раннім варыянце «канструкцыі з левым паваротам», якая стала стандартнай для наступных царскіх магільняў васемнаццатай дынастыі[3].
У грабніцы быў «незвычайны» другі калідор з аздабленнем з белай гіпсавай тынкоўкі і сведчаннямі двух фаз пашырэння. У адрозненне ад тыповых калідораў магільняў, якія нахілены ўніз, гэты праход нахілены ўверх і перасякаецца з пахавальнай камерай на вышыні 1,4 метра над падлогай камеры. Археалагічныя дадзеныя сведчаць, што гэтая мадыфікацыя служыла аварыйным выхадам у выпадку паводак[3].
Захаванасць грабніцы была значна парушаная, у асноўным з-за паводкі, якая адбылася неўзабаве пасля пахавання Тутмоса II. Дадзеныя раскопак сведчаць, што пасля гэтых старажытных паводак многія з першапачатковых прадметаў магілы былі перамешчаныя, каб абараніць іх ад далейшага разбурэння. Пахавальная камера Тутмоса II, верагодна, была перанесена ў комплекс храмаў і магільняў у Дэйр эль-Бахры, дзе яго мумія была знойдзена ў XIX стагоддзі[1].
Змесціва
[правіць | правіць зыходнік]Змесціва грабніцы ўключала некалькі артэфактаў, якія пацвярджаюць яе царскую прыналежнасць. Сярод захаваных дэкаратыўных элементаў варта адзначыць алебастравыя пасудзіны з надпісамі як імя Тутмоса II, які называў сябе «нябожчыкам-царом», так і імя яго жонкі-сястры Хатшэпсут. Падчас раскопак таксама былі выяўленыя фрагменты ступкі, упрыгожаныя сінімі надпісамі і жоўтымі зоркамі. У магільніцы таксама былі знойдзеныя фрагменты Кнігі Амдуат — пахавальнага тэксту, які звычайна сустракаецца ў царскіх магільнях таго перыяду і прызначанага для настаўлення памерлых царадворцаў у замагільным жыцці[1][3]. Выяўленыя артэфакты сталі першым выпадкам знаходкі пахавальнай мэблі Тутмоса II, паколькі раней такіх артэфактаў не існавала ў музейных калекцыях па ўсім свеце. Археолагі мяркуюць, што пастаяннае затапленне грабніцы прывяло да страты многіх арыгінальных артэфактаў[3].
Крыніцы
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ а б в г д Shawkat, Ahmed. Egypt announces first discovery of a royal tomb since King Tutankhamun's was found over a century ago - CBS News (англ.). www.cbsnews.com (18 лютага 2025). Праверана 19 лютага 2025.
- ↑ Latest Discovery in Wadi C (2022) | Theban Mapping Project (англ.). thebanmappingproject.com. Праверана 19 лютага 2025.
- ↑ а б в г Long-lost royal tomb of King Thutmose II finally discovered in Luxor. State Information Service (18 лютага 2025). Праверана 18 February 2025.