Гэвін Дуглас

Гэвін Дуглас
Gavin Douglas
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	каля 1474
Месца нараджэння	Лотыян, Шатландыя
Дата смерці	верасень 1522
Месца смерці	Лондан
Грамадзянства	Шатландыя
Бацька	Archibald Douglas, 5th Earl of Angus[d]
Маці	Elizabeth Boyd[d]
Альма-матар	Сент-Эндрускі ўніверсітэт
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэт
Мова твораў	шатландская
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гэ́він Ду́глас (англ.: Gavin Douglas; каля 1474—1522) — адзін з найбуйнейшых шатландскіх паэтаў XVI стагоддзя.

Гэвін Дуглас паходзіў з адной з самых уплывовых і багатых сем'яў шатландскай арыстакратыі — ён бы трэцім сынам Арчыбальда «Адчайнага», 5-га графа Ангуса. У маладосці, атрымаўшы адукацыю ў Сент-Эндрускім, а затым Парыжскім універсітэтах, ён абраў духоўную кар'еру і ў 1503 г. стаў настаяцелем царквы Св. Жыля ў Эдынбургу. Пасля смерці караля Шатландыі Якава V у Флодэнскай бітве ў 1513 г. да ўлады ў краіне прыйшоў старэйшы брат Гэвіна Арчыбальд, 6-ы граф Ангус, які быў жанаты на каралеве Маргарыце Цюдар. З дапамогай графа Ангуса Гэвін у 1515 г. быў выбраны біскупам Данкелда.

Нягледзячы на паспяховую кар'еру паэзія Дугласа, як і працы яго старэйшага сучасніка Уільяма Данбара, мае на сабе адбітак індывідуалізму і суб'ектывізму. Яго алегарычная паэма «Палац гонару» (The Palice of Honour) узыходзіць да традыцый «Kingis Quair» Якава I, аднак наскрозь прасякнута гуманістычнымі ідэаламі Рэнесансу. Асаблівае багацце літаратурнай мовы Дугласа адзначаецца ў яго вобразах прыроды Шатландыі, лірызм і самадастатковасць якіх з'явіліся навацыяй у паэзіі.

Аднак самым знакамітым творам Гэвіна Дугласа з'яўляецца яго пераклад «Энеіды» Вергілія, які па праве лічацца адным з лепшых у сусветнай гісторыі. У шатландскім літаратуразнаўстве існаваў нават такі пункт гледжання, што пераклад Дугласа лепшы, чым арыгінал Вергілія. Мова перакладу — уласна шатландская, якая процістаіць як гэльскай, так і англійскай. Менавіта напачатку XVI стагоддзя ўласна шатландская мова перажывала свой росквіт: гэльская ўжо выйшла з ужывання, а да уніі з Англіяй было яшчэ далёка.

Сучасныя выданні

• Virgil’s Aeneid translated into Scottish Verse by Gavin Douglas, Bishop of Dunkeld, edited by David F.C. Coldwell, 4 Volumes, Edinburgh, Blackwood for The Scottish Text Society, 1957-64
• Gavin Douglas: A selection from his Poetry, edited by Sydney Goodsir Smith, Edinburgh, Oliver & Boyd for The Saltire Society, 1959
• Selections from Gavin Douglas, edited by David F. C. Coldwell, Oxford, Clarendon Press, 1964
• The Shorter Poems of Gavin Douglas, edited by Priscilla J Bawcutt, Edinburgh, Blackwood for The Scottish Text Society, 1967 (reprint 2003)
• The palis of honoure [by] Gawyne Dowglas, Amsterdam, Theatrum Orbis Terrarum; New York, Da Capo Press, 1969
• The Makars: the poems of Henryson, Dunbar, and Douglas, edited, introduced, and annotated by J.A. Tasioulas, Edinburgh, Canongate Books, 1999

Літаратура

• Priscilla Bawcutt, Gavin Douglas, A Critical Study. Edinburgh University Press, 1976.

Спасылкі

• The Poetical Works of Gavin Douglas, Bishop of Dunkeld. V.1. Editor: John Small. Edinburgh, 1874.(недаступная спасылка)
• The Poetical Works of Gavin Douglas, Bishop of Dunkeld. V.2. Editor: John Small. Edinburgh, 1874.(недаступная спасылка)
• The Poetical Works of Gavin Douglas, Bishop of Dunkeld. V.3. Editor: John Small. Edinburgh, 1874.(недаступная спасылка)
• The Poetical Works of Gavin Douglas, Bishop of Dunkeld. V.4. Editor: John Small. Edinburgh, 1874. Архівавана 25 красавіка 2009.
• Гэвин Дуглас на сайте The Peerage.com (англ.)