Даніэл Карлтан Гайдузек

З пляцоўкі Вікіпедыя
Jump to navigation Jump to search
Даніэл Карлтан Гайдузек
англ.: Daniel Carleton Gajdusek
Daniel Carleton Gajdusek 2bw.jpg
Дата нараджэння

9 верасня 1923(1923-09-09)[1][2][3]

Месца нараджэння

Іонкерс, ЗША

Дата смерці

12 снежня 2008(2008-12-12)[4][3] (85 гадоў)

Месца смерці

Тромсё, Нарвегія

Грамадзянства

ЗША

Род дзейнасці

урач, вірусолаг, біёлаг

Навуковая сфера

Вірусалогія

Альма-матар

Рочэстэрскі ўніверсітэт
Гарвардская медыцынская школа[d]

Узнагароды і прэміі

Нобелеўская прэмія Нобелеўская прэмія па фізіялогіі і медыцыне (1976)

Даніэл Карлтан Гайду́зек (англ.: Daniel Carleton Gajdusek, 9 верасня 1923, Іонкерс, ЗША — 12 снежня 2008, Тромсё, Нарвегія) — амерыканскі педыятр, вірусолаг і эпідэміёлаг. Лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне ў 1976 годзе разам з Б.Бламбергам «за адкрыцці, якія датычацца новых механізмаў паходжання і распаўсюджвання інфекцыйных захворванняў».

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Скончыў Рочэстэрскі ўніверсітэт (1943). З 1949 года ў Гарвардскім універсітэце, у 1954 годзе — у Пастэраўскім інстытуце ў Тэгеране, у 1955—1957 гадах у Інстытуце медыцынскіх даследаванняў у Мельбурне, з 1958 года ў Нейралагічным цэнтры Нацыянальнага інстытута здароўя (ЗША).

У 1950-х гадах Гайдузек раскрыў інфекцыйную прыроду нейралагічнага захворвання куру, распаўсюджаную ў той час сярод жыхароў Новай Гвінеі племені фарэ. Жывучы доўгі час сярод абарыгенаў племені і вывучаючы гэтую хваробу, ён звязаў з'яўленне захворвання з традыцыяй канібалізму — з'ядання мозгу памерлых. Ён лічыў, што куру выклікаецца «латэнтным вірусам». Аднак, пазней высветлілася, што інфекцыйны агент куру — прыён, г.зн. нармальны бялок арганізма, які прыняў патагенныя ўласцівасці з-за змены канфармацыі.

Аўтар навуковых прац па вірусалогіі, эпідэміялогіі, педыятрыі, генетыцы і эвалюцыі чалавека ў ізаляваных папуляцыях. Стваральнік вучэння пра павольныя вірусныя інфекцыі чалавека (хваробы з працяглым інкубацыйным перыядам і пашкоджаннем ЦНС).

Член Амерыканскай акадэміі навук і мастацтваў, Нацыянальнай АН ЗША, Амерыканскай акадэміі неўралогіі.

Зноскі

  1. ↑ Гайдузек Даниел Карлтон // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 25 лютага 2017.
  2. ↑ D. Carleton Gajdusek // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 Daniel Carleton Gajdusek // SNAC Праверана 9 кастрычніка 2017.
  4. ↑ http://www.nytimes.com/2008/12/15/science/15gajdusek.html

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.4: Варанецкі - Гальфстрым / Рэдкал.: Г.П.Пашкоў і інш. - Мн.: БелЭн, 1997. - 480 с.: іл.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Бламберг / Гайдузек(1976) • Гіймэн / Шалі / Ялау (1977) • Арбер / Натанс / Сміт (1978) • Кормак / Хаўнсфілд (1979) • Бенасераф / Дасэ / Снел (1980) • Сперы / Х’юбел / Візел (1981) • Бергстрэм / Самуэльсан / Вейн (1982) • Мак-Клінтак (1983) • Ернэ / Кёлер / Мільштэйн (1984) • Браўн / Голдстайн (1985) • Коэн / Леві-Мантальчыні (1986) • Танегава (1987) • Блэк / Элаян / Хітчынгс (1988) • Бішап / Вармус (1989) • Мары / Томас (1990) • Неер / Закман (1991) • Фішэр / Крэбс (1992) • Робертс / Шарп (1993) • Гілман / Родбел (1994) • Льюіс / Нюслайн-Фольхард / Вішаус (1995) • Догерці / Цынкернагель (1996) • Прузінер (1997) • Ферчгат / Ігнара / Мурад (1998) • Блобель (1999) • Карлсан / Грынгард / Кэндэл (2000)

Прагляд гэтага шаблона
  Тэматычныя сайты
Слоўнікі і энцыклапедыі
Нарматыўны кантроль
BAV: ADV10162462 · BIBSYS: 90296731 · BNF: 12367433z · GND: 139766863 · ISNI: 0000 0001 0912 3013 · LCCN: n79145415 · NKC: nlk20000086856 · NLA: 35109401 · NTA: 068369298 · NUKAT: n2007093612 · PTBNP: 28280 · LIBRIS: 187863 · SUDOC: 032693583 · VIAF: 69007616
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Даніэл_Карлтан_Гайдузек&oldid=2659608"