Даніэл Карлтан Гайдузек

Даніэл Карлтан Гайдузек
англ.: Daniel Carleton Gajdusek
Дата нараджэння	9 верасня 1923(1923-09-09)[…]
Месца нараджэння	Ёнкерс, Уэстчэстэр[d], Нью-Ёрк, ЗША
Дата смерці	12 снежня 2008(2008-12-12) (85 гадоў)
Месца смерці	Тромсё, Тромс[…]
Грамадзянства	ЗША
Род дзейнасці	урач, вірусолаг, біёлаг, антраполаг
Навуковая сфера	вірусалогія
Альма-матар	Рочэстэрскі ўніверсітэт (1943) Гарвардская медыцынская школа[d] (1946)
Член у	Леапальдзіна[d] Нацыянальная акадэмія навук ЗША Акадэмія навук Аўстраліі[d] Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Каралеўская акадэмія медыцыны Бельгіі[d] Сусветная акадэмія навук[d]
Узнагароды і прэміі	Нобелеўская прэмія па фізіялогіі і медыцыне (1976) Fellow of the Australian Academy of Science[d] (1993) honorary doctorate of the University of Las Palmas, Gran Canaria[d] (1996) Bengt Winblad Lifetime Achievement Award in Alzheimer’s Disease Research[d] (1992) E. Mead Johnson Award[d] (1963) Silliman Memorial Lectures[d]
Даніэл Карлтан Гайдузек на Вікісховішчы

Даніэл Карлтан Гайду́зек (англ.: Daniel Carleton Gajdusek, 9 верасня 1923, Іонкерс, ЗША — 12 снежня 2008, Тромсё, Нарвегія) — амерыканскі педыятр, вірусолаг і эпідэміёлаг. Лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне ў 1976 годзе разам з Б.Бламбергам «за адкрыцці, якія датычацца новых механізмаў паходжання і распаўсюджвання інфекцыйных захворванняў».

Біяграфія

Скончыў Рочэстэрскі ўніверсітэт (1943). З 1949 года ў Гарвардскім універсітэце, у 1954 годзе — у Пастэраўскім інстытуце ў Тэгеране, у 1955—1957 гадах у Інстытуце медыцынскіх даследаванняў у Мельбурне, з 1958 года ў Нейралагічным цэнтры Нацыянальнага інстытута здароўя (ЗША).

У 1950-х гадах Гайдузек раскрыў інфекцыйную прыроду нейралагічнага захворвання куру, распаўсюджаную ў той час сярод жыхароў Новай Гвінеі племені фарэ. Жывучы доўгі час сярод абарыгенаў племені і вывучаючы гэтую хваробу, ён звязаў з'яўленне захворвання з традыцыяй канібалізму — з'ядання мозгу памерлых. Ён лічыў, што куру выклікаецца «латэнтным вірусам». Аднак, пазней высветлілася, што інфекцыйны агент куру — прыён, г.зн. нармальны бялок арганізма, які прыняў патагенныя ўласцівасці з-за змены канфармацыі.

Аўтар навуковых прац па вірусалогіі, эпідэміялогіі, педыятрыі, генетыцы і эвалюцыі чалавека ў ізаляваных папуляцыях. Стваральнік вучэння пра павольныя вірусныя інфекцыі чалавека (хваробы з працяглым інкубацыйным перыядам і пашкоджаннем ЦНС).

Член Амерыканскай акадэміі навук і мастацтваў, Нацыянальнай АН ЗША, Амерыканскай акадэміі неўралогіі.

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.4: Варанецкі - Гальфстрым / Рэдкал.: Г.П.Пашкоў і інш. - Мн.: БелЭн, 1997. - 480 с.: іл.

Спасылкі

• Гайдузек (Gaidusek), Д.К. Біяграфія на сайце n-t.ru
• Аўтабіяграфія Карлтана Гайдузека на Нобелеўскім сайце (англ.)