Джон Кернкрас

Джон Кернкрас
Джон Кернкрас
	англ.: John Cairncross
Род дзейнасці	пісьменнік, разведчык, двайны агент, перакладчык, выкладчык універсітэта, літаратурны крытык
Дата нараджэння	25 ліпеня 1913
Месца нараджэння	Lesmahagow[d], Саўт-Ланаркшыр[d], Шатландыя, Злучанае каралеўства Вялікабрытаніі і Ірландыі;
Дата смерці	8 кастрычніка 1995 (82 гады)
Месца смерці	Англія, Вялікабрытанія;
Грамадзянства	Вялікабрытанія;
Месца працы	Сакрэтная разведвальная служба; Civil Service[d]; Заходні рэзервовы ўніверсітэт Кейза; Паўночна-Заходні ўніверсітэт; Food and Agriculture Organization[d]; Міністэрства дзяржаўнай бяспекі СССР[d]; Italian National Labor Bank[d];
Альма-матар	Універсітэт Глазга; Трыніці-каледж; Hamilton Academy[d];
Партыя	Камуністычная партыя Вялікабрытаніі[d];
Член у	Кембрыджская пяцёрка; Travellers Club[d];

Джон Кернкрас (англ.: John Cairncross; 25 ліпеня 1913 — 8 кастрычніка 1995) — афіцэр брытанскай разведкі ў час Другой сусветнай вайны, які працаваў таксама на савецкую разведку^[4]. Да 1990 лічыўся імаверным пятым членам «Кембрыджскай пяцёркі», пакуль яго не выкрыў савецкі перабежчык Алег Гардзіеўскі.

Скончыўшы Кембрыджскі ўніверсітэт, Кернкрас прыйшоў на працу ў Форын Офіс. У 1937 годзе ён уступіў у Камуністычную партыю Вялікабрытаніі. У 1942 годзе паступіў у MІ-6, дзе меў доступ да шыфравальнай тэхнікі. Працуючы ў сакрэтным разведцэнтры Блэчлі-парк, ён здабываў інфармацыю, якую перадаваў у СССР.

Алег Гардзіеўскі: «шатландзец Джон Кернкрас быў у контрразведцы і меў шмат матэрыялаў-перахопаў нямецкіх паведамленняў. І хоць англічане самі перадавалі ваенную інфармацыю Савецкаму Саюзу, але частку, якую яны не хацелі перадаваць, перадавалі сакрэтна Кернкрас і залучаны ім агент у аддзеле перахопу Леа Лонг»^[5].

Паводле думкі^[6] брытанскай разведкі, менавіта дадзеныя, перададзеныя Кернкрасам пра амерыканскія і брытанскія даследаванні ў вобласці ядзернага ўзбраення, ляглі ў аснову савецкай ядзернай праграмы.

Пасля таго як у 1951 годзе контрразведка MI5 прадставіла доказы, Кернкрас прызнаўся, што працаваў на СССР. Тым не менш, ён не быў пакараны ў крымінальным парадку, што пазней прывяло да вінавачання ўрада ў тым, што яно хавала сваю ролю таемнага суўдзельніка. Асоба пятага чалавека з «кембрыджскай пяцёркі» заставалася недаказанай да 1990 года, калі перабежчык з КДБ Алег Гардзіеўскі паказаў на Кернкраса.

Пасля сваіх прызнанняў Кернкрас пераехаў у Рым, дзе працаваў у Харчовай і сельскагаспадарчай арганізацыі ААН аж да сваёй адстаўкі. Потым ён з'ехаў на поўдзень Францыі, дзе памёр у 1995 годзе.

Гл. таксама

Зноскі

↑ ^а ^б Deutsche Nationalbibliothek Record #119356546 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 2 мая 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ ^а ^б Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #119356546 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 31 снежня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ Джон Кернкросс (нявызн.). Служба внешней разведки Российской Федерации. Архівавана з першакрыніцы 21 лютага 2012. Праверана 2010-8-8.
↑ Штирлиц(недаступная спасылка)
↑ The Cambridge spy ring // Бі-бі-сі. — BBC News, 13 сентября 1999.

[_b1e10e79206fde9f-1] а ^б Deutsche Nationalbibliothek Record #119356546 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 2 мая 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[_a8db8b2b01c3b09d-2] а ^б Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[_8aa5ff20c462140c-3] Deutsche Nationalbibliothek Record #119356546 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 31 снежня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[4] Джон Кернкросс (нявызн.). Служба внешней разведки Российской Федерации. Архівавана з першакрыніцы 21 лютага 2012. Праверана 2010-8-8.

[5] Штирлиц(недаступная спасылка)

[6] The Cambridge spy ring // Бі-бі-сі. — BBC News, 13 сентября 1999.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]