Джон Пірпант Морган

Джон Пірпант Морган I
Джон Пірпант Морган I
	John Pierpont Morgan I
прадпрымальнік, банкір і фінансіст
Род дзейнасці	прадпрымальнік, калекцыянер мастацтва, банкір, фінансіст
Дата нараджэння	17 красавіка 1837[…]
Месца нараджэння	Хартфард, Capitol Planning Region[d], Канектыкут, ЗША;
Дата смерці	31 сакавіка 1913[…] (75 гадоў)
Месца смерці	Рым, circle of Rome[d], правінцыя Рым, Лацыа, Каралеўства Італія;
Месца пахавання	Cedar Hill Cemetery[d];
Грамадзянства	ЗША;
Веравызнанне	Епіскапальная царква
Бацька	Junius Spencer Morgan[d]
Маці	Juliet Pierpont[d]
Жонка	Frances Tracy Morgan[d] і Amelia Sturges Morgan[d]
Дзеці	Джон Пірпант Морган[d], Эн Морган[d], Juliet Pierpont Hamilton[d] і Louisa Pierpont Morgan[d]
Альма-матар	Cheshire Academy[d] (жнівень 1851); Англійская вышэйшая школа[d] (красавік 1852); Англійская вышэйшая школа[d] (жнівень 1854); Гётынгенскі ўніверсітэт (красавік 1856);
Член у	Roxburghe Club[d] (1913); Grolier Club[d]; Bibliographical Society[d] (1913);
Аўтограф
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Джон Пірпант Морган I (англ.: John Pierpont Morgan I; 17 красавіка 1837, Хартфард, Канектыкут, ЗША — 31 сакавіка 1913, Рым, Каралеўства Італія) — амерыканскі прадпрымальнік, банкір і фінансіст.

Біяграфія і бізнес

Нарадзіўся ў сям’і Дж. С. Моргана, заснавальніка банкірскага дому «J.S. Morgan & Co» у Лондане, і Джульет Пірпант. Атрымаў адукацыю ў Гётынгенскім універсітэце.

З 1857 па 1861 гады Морган служыў у банку «Данкан, Шэрман & Кº» (Нью-Ёрк). У 1861 ажаніўся з Амеліяй Старджэс (1835—1862). Заўдавеўшы, Морган уступіў у 1865 годзе ў другі шлюб з Фрэнсіс Луіз Трэйсі (1842—1924), якая нарадзіла яму 4 дзяцей: Луізу Пірпант Морган (1866—1946), «Джэка» Пірпанта Моргана (1867—1943), Джульет Морган (1870—1952) і Эн Морган (1873—1952).

Пасля працы ў розных фірмах, у 1871 годзе Морган стаў партнёрам у кампаніі «Дрэксел, Морган & Кº» (разам з Энтані Дрэкселам). Пасля смерці партнёра ў 1893 годзе фірма была ператворана ў банкірскі дом «Дж. П. Морган & Кº» (Нью-Ёрк). У саюзе з залежнымі ад яго банкамі ў Філадэльфіі, Парыжы і Лондане, дом у той час з’яўляўся найбуйнейшай фінансавай кампаніяй у свеце.

Банк Моргана кантраляваў будаўніцтва чыгунак, удзельнічаў у стварэнні найбуйнейшай сталеліцейнай кампаніі «Ю. Эс. Стыл карпарэйшн» (U.S. Steel), электратэхнічнай фірмы «Джэнерал электрык», фінансаваў пасажырскія перавозкі ў Атлантыку.

У 1907 годзе Морган прадухіліў буйны банкаўскі крызіс, сабраўшы пул прыватных інвестараў для ліквідацыі банкаўскай панікі^[8]^[9].

Морган і Грамадзянская вайна ў Амерыцы (1861—1865)

Падчас Грамадзянскай вайны ў ЗША (1861—1865 гг.) Морган спекуляваў зброяй. Пазней справу пра спекуляцыю зброяй расследавала камісія Кангрэса, але Морган пазбег адказнасці, калі скарыстаўся сувязі ва ўрадзе і ўнёс 300 долараў афіцыйных адступных^[10].

Калекцыянер і мецэнат

Морган вядомы як калекцыянер карцін, кніг і іншых твораў мастацтва, многія з якіх дарыў «Метраполітэн-музею» (Нью-Ёрк), фундатарам і прэзідэнтам якога з’яўляўся асабіста. Пасля смерці Моргана яго сын у 1924 годзе адкрыў у Нью-Ёрку бібліятэку Пірпанта Моргана і прызначыў першым яе дырэктарам асабістага бібліятэкара бацькі Белу да Коста Грын (1883—1950).

Морган таксама вядомы як найбуйнейшы мецэнат: акрамя «Метраполітэн-музея», ён ахвяраваў велізарныя сумы на Амерыканскі музей прыродазнаўчай гісторыі, школу Гротан (штат Масачусетс), Гарвардскі ўніверсітэт (асабліва яго Медыцынскую школу), працоўныя школы (эквівалент савецкіх ПТВ).

У 1901 годзе вылучыў грошы Ніколу Тэслу на будаўніцтва асвятляльнай сістэмы на Манхэтэне.^[11]

У кіно

Тайна Ніколы Тэслы / Tajna Nikole Tesle (Югаславія 1979 год, Рэжысёр: Крсто Папіч) — у ролі Дж. Пі. Моргана Орсан Уэлс.
Людзі, якія пабудавалі Амерыку / The Men Who Built America (Міні-серыял. ЗША 2012 г.) — у ролі Дж. Пі. Моргана Eric Rolland.

Гл. таксама

Зноскі

↑ ^а ^б ^в ^г various authors Dictionary of National Biography / L. Stephen, S. Lee — London: 1885.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q179854"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q84"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2818964"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q740657"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1210343"></a>
↑ ^а ^б J.P. Morgan // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #118784889 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 10 снежня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ ^а ^б Kindred Britain
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q75653886"></a>
↑ LIBRIS — Каралеўская бібліятэка Швецыі, 2009. Праверана 24 жніўня 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q953058"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1798125"></a>
↑ ^а ^б Google Books — 2005.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q206033"></a>
↑ https://www.roxburgheclub.org.uk/membership/
↑ Праца для кампетэнтных Морганаў
↑ Кангрэс не даў бы ні цэнта на выратаванне Lehman Brothers Архівавана 17 снежня 2009.
↑ Howard Zinn. 'A People’s History of the United States. New York: Perennial, 2003. p.255 ISBN 0-06-052837-0
↑ «Нікола Тэсла: Уладар свету». Аўтар і рэжысёр Віталь Праўдзіўцаў

Літаратура

Чарльз Р. Моррис // Финансовые гении Америки. Как Эндрю Карнеги, Джон Д. Рокфеллер, Джей Гульд и Дж. П. Морган создали американскую суперэкономику — Днепропетровск: Баланс Бизнес Букс, 2010. — 384 с. — 1500 экз. — ISBN 978-966-415-011-5 Архівавана 4 снежня 2010.

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Джон Пірпант Морган
Біяграфія Дж. П. Моргана
Падрабязная біяграфія Дж. П. Моргана

[_8cc4b552291e0583-1] а ^б ^в ^г various authors Dictionary of National Biography / L. Stephen, S. Lee — London: 1885.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q179854"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q84"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2818964"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q740657"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1210343"></a>

[_40f6e87edcfae9d4-2] а ^б J.P. Morgan // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>

[_3ee7a62c73ec60c3-3] Deutsche Nationalbibliothek Record #118784889 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 10 снежня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[_42ddfce80d5da4be-4] а ^б Kindred Britain
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q75653886"></a>

[_4911ab17b4105578-5] LIBRIS — Каралеўская бібліятэка Швецыі, 2009. Праверана 24 жніўня 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q953058"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1798125"></a>

[_e4122f612bf3bff3-6] а ^б Google Books — 2005.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q206033"></a>

[_497934a8d51e44d0-7] ttps://www.roxburgheclub.org.uk/membership/

[8] Праца для кампетэнтных Морганаў

[9] Кангрэс не даў бы ні цэнта на выратаванне Lehman Brothers Архівавана 17 снежня 2009.

[10] Howard Zinn. 'A People’s History of the United States. New York: Perennial, 2003. p.255 ISBN 0-06-052837-0

[Tesla-11] «Нікола Тэсла: Уладар свету». Аўтар і рэжысёр Віталь Праўдзіўцаў

[1]

[2]

[3]

[5]

[4]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]