Перайсці да зместу

Джон Рашуорт Джэліка

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Джон Рашуорт Джэліка
англ.: John Rushworth Jellicoe, 1st Earl Jellicoe
Дата нараджэння 5 снежня 1859(1859-12-05)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 20 лістапада 1935(1935-11-20)[3][1][…] (75 гадоў)
Месца смерці
Месца пахавання
Бацька John Jellicoe[d][5]
Маці Lucy Keele[d][5]
Жонка Florence Jellicoe[d][7]
Дзеці George Jellicoe, 2nd Earl Jellicoe[d], Lady Gwendoline Jellicoe[d], Agnes Jellicoe[d], Lady Myrtle Jellicoe[d], Lady Norah Jellicoe[d] і Lady Prudence Jellicoe[d]
Грамадзянства
Род войскаў Каралеўскі ваенна-марскі флот Вялікабрытаніі
Званне адмірал-флоту[d][6]
Камандаваў Гранд-Фліт
Бітвы/войны
Узнагароды і званні
Кавалер шаноўнейшага ордэна Лазні
Кавалер шаноўнейшага ордэна Лазні
Каралеўскі Віктарыянскі ордэн
Каралеўскі Віктарыянскі ордэн
Ордэн Заслуг
Ордэн Заслуг
Ордэн Чырвонага арла
Ордэн Чырвонага арла
Ордэн Святога Георгія III ступені
Ордэн Святога Георгія III ступені
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Джон Рашуо́рт Джэ́ліка, 1-ы граф Джэліка (англ.: John Rushworth Jellicoe, 1st Earl Jellicoe; 5 снежня 1859, Саўтгемптан20 лістапада 1935, Лондан) — брытанскі адмірал флоту (1919) часоў Першай сусветнай вайны, рыцар Вялікага крыжа ордэна Лазні і Каралеўскага Віктарыянскага ордэна, член Ордэна Заслуг, генерал-губернатар Новай Зеландыі.

З 15 ліпеня 1872 года служыў у каралеўскіх ВМС, паступіўшы кадэтам на навучальны карабель HMS Britannia[8]. Сапраўдная служба пачалася падчас Егіпецкай вайны 1882 года. З 1888 года служыў у Адміралцействе.

Джэліка паказаў сябе разумным афіцэрам, ён быў папулярны сярод экіпажа і клапаціўся аб дабрабыце і баявым духу сваіх матросаў. У 1888—1891 гадах выконваючы пасаду памочніка дырэктара дэпартамента марской артылерыі.

У 1891 годзе ён быў падвышаны ў званні да камандэра і быў прызначаны на браняносец «Вікторыя», на якім служыў, пакуль той не затануў у 1893 годзе. У 1900 годзе ўдзельнічаў у падаўленні Баксёрскага паўстання ў Кітаі, удзельнічаў у Пекінскай экспедыцыі. З лютага 1902 года па жнівень 1904 года быў памочнікам кантралёра флоту.

З 1 лютага 1905 года па жнівень 1907 года Джэліка быў дырэктарам дэпартамента марской артылерыі і тарпед, у 1907—1908 — контр-адміралам Атлантычнага флоту, у 19081910 займаў пасаду кантралёра флоту і Трэцяга марскога лорда, дамагаючыся сродкаў для мадэрнізацыі флоту і падтрымліваючы распрацоўку новых праектаў дрэдноўтаў і падводных лодак. У 1911 годзе Джэліка стаў намеснікам Джорджа Калагэна, які камандаваў Флотам метраполіі Вялікабрытаніі; у 19121914 быў Другім лордам Адміралцейства; у 1914, з пачаткам Першай сусветнай вайны, узначаліў Гранд-Фліт.

Джэліка камандаваў брытанскім флотам ў Ютландскай марской бітве 31 мая1 чэрвеня 1916 года. 24 чэрвеня 1916 года расійскі імператар Мікалай II узнагародзіў яго ордэнам св. Георгія 3-й ступені.

4 снежня 1916 года стаў Першым марскім лордам і займаў гэтую пасаду больш за год, аж да 24 снежня 1917 года.

У 1918 годзе атрымаў тытул віконта і з верасня 1920 года па лістапад 1924 года быў генерал-губернатарам Новай Зеландыі; вярнуўшыся ў Англію ў чэрвені 1925 года, атрымаў тытул графа; у 19281932 прэзідэнт Брытанскага легіёну.

Напісаў мемуары: «Вялікі флот у 1914—1916: стварэнне, развіццё і дзейнасць» (1920), «Крызіс марской вайны» (1920), «Падводная небяспека» (1934).

21 кастрычніка 1949 года Джэліку і Дэвіду Біці былі адкрыты помнікі на Трафальгарскай плошчы.

Зноскі

  1. а б John Rushworth Jellicoe, 1st Earl Jellicoe // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. Lundy D. R. Admiral John Henry Rushworth Jellicoe, 1st Earl Jellicoe // The Peerage Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. Джеллико Джон Рашуорт // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 27 верасня 2015.
  4. Deutsche Nationalbibliothek Record #11877610X // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 31 снежня 2014.
  5. а б Lundy D. R. The Peerage
  6. а б в Ютландский бой // Малая советская энциклопедия / под ред. Н. Л. Мещеряков — 2 — Советская энциклопедия, 1936.
  7. (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
  8. Heathcote T. A. The British Admirals of the Fleet 1734–1995. — Pen & Sword Ltdisbn=0 85052 835 6.
  • Залесский К.А. Кто был кто в Первой мировой войне. — М.: АСТ, 2003. — 896 с. — 5 000 экз. — ISBN 5-271-06895-1.
  • Шабанов В. М. Военный орден Святого Великомученика и Победоносца Георгия. Именные списки 1769—1920. Биобиблиографический справочник. — М., 2004.