Джордж Бідэль Эйры

Джордж Бідэль Эйры
англ.: George Biddell Airy
Дата нараджэння	27 ліпеня 1801(1801-07-27)[…]
Месца нараджэння	Алнік[d], графства Нартумберленд, Англія, Злучанае каралеўства Вялікабрытаніі і Ірландыі
Дата смерці	2 студзеня 1892(1892-01-02)[…] (90 гадоў)
Месца смерці	Грынвіч, Лонданскае графства, Англія, Злучанае каралеўства Вялікабрытаніі і Ірландыі
Грамадзянства	Злучанае каралеўства Вялікабрытаніі і Ірландыі
Дзеці	Wilfrid Airy[d], Hubert Airy[d], Christabel Airy[d] і Hilda Routh[d]
Род дзейнасці	матэматык, астраном, фізік, выкладчык універсітэта, пісьменнік
Навуковая сфера	астраномія
Месца працы	Кембрыджскі ўніверсітэт
Альма-матар	Colchester Royal Grammar School[d] Трыніці-каледж
Член у	Лонданскае каралеўскае таварыства Пруская акадэмія навук Шведская каралеўская акадэмія навук Баварская акадэмія навук Пецярбургская акадэмія навук Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Ірландская каралеўская акадэмія[d] Расійская акадэмія навук Нідэрландская каралеўская акадэмія навук Нацыянальная акадэмія навук Італіі[d] Нацыянальная акадэмія навук ЗША Каралеўская акадэмія навук, літаратуры і прыгожых мастацтваў Бельгіі[d]
Узнагароды	член Лонданскага каралеўскага таварыства Каралеўскі медаль[d] (1845) прэмія імя Лаланда Парыжскай АН[d] (1834) медаль Альберта[d] (1876) Бэйкераўская лекцыя[d] (1840) Honorary Fellow of the Royal Society of Edinburgh[d] член Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук
Цытаты ў Вікіцытатніку
Творы ў Вікікрыніцах
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Сэр Джордж Бідэль Эйры (англ.: Sir George Biddell Airy; 27 ліпеня 1801, Алнік, Нартумберленд — 2 студзеня 1892) — англійскі матэматык і астраном.

Біяграфія

Скончыў Кембрыджскі ўніверсітэт (1823) і да 1835 гады працаваў там жа, з 1826 года — прафесар матэматыкі, з 1828 года — прафесар астраноміі і дырэктар Кембрыджскай абсерваторыі.

У 1835—1881 гг. дырэктар Грынвіцкай абсерваторыі і Каралеўскі астраном.

У 1836 г. абраны членам Лонданскага каралеўскага таварыства, яго прэзідэнт у 1871—1873 гадах. Чатыры разы абіраўся прэзідэнтам Каралеўскага астранамічнага таварыства (у 1835—1837, 1849—1851, 1853—1855, 1863—1864).

Асноўныя працы ў галіне нябеснай механікі, практычнай астраноміі і оптыкі.

Выявіў з'яву астыгматызму чалавечага вока і распрацаваў цыліндра-канічныя лінзы для выпраўлення гэтага дэфекту зроку. У 1834 годзе ўпершыню распрацаваў тэорыю дыфракцыі святла ў аб'ектывах тэлескопаў. «Дыскам Эйры» называюць светлае кола ў цэнтры дыфракцыйнай карціны выявы зоркі. У 1836 годзе прапанаваў сучасную тэорыю вясёлкі.