Джэфры Уілкінсан

З пляцоўкі Вікіпедыя
Jump to navigation Jump to search
Джэфры Уілкінсан
Geoffrey Wilkinson ca. 1976.png
Дата нараджэння 14 ліпеня 1921(1921-07-14)[1][2][3]
Месца нараджэння
Дата смерці 26 верасня 1996(1996-09-26)[4][2][3] (75 гадоў)
Месца смерці
Грамадзянства
Род дзейнасці хімік, выкладчык універсітэта, пісьменнік-дакументаліст
Навуковая сфера Неарганічная хімія
Месца працы
Альма-матар
Узнагароды і прэміі
Commons-logo.svg Джэфры Уілкінсан на Вікісховішчы

Джэфры Уілкінсан (англ.: Sir Geoffrey Wilkinson; 14 ліпеня 1921, Тодмардэн, Ёркшыр — 26 верасня 1996, Лондан) — англійскі хімік, член Лонданскага каралеўскага таварыства (1965), лаўрэат Нобелеўскай прэміі па хіміі за 1973 (сумесна з Э. О. Фішэрам).

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Скончыў (1941) Імперскі каледж навукі і тэхналогіі ў Лондане; працаваў у Англа-амерыкана-канадскім праекце па атамнай энергіі (1943-1946), Каліфарнійскім універсітэце ў групе Г.Сіборга (1946-1950) і Масачусецкім тэхналагічным інстытуце (1950-1951) ; выкладаў у Гарвардскім універсітэце (1951-1956); прафесар (з 1956 года) Імперскага каледжа навукі і тэхналогіі ў Лондане.

Працы[правіць | правіць зыходнік]

Каталізатар Уілкінсана RhCl(PPh3)3

Уілкінсан - адзін з заснавальнікаў хіміі металаарганічных злучэнняў пераходных металаў; ім з супрацоўнікамі ўстаноўлена (1952) будова («сэндвічавая») ферацэну. Сярод іншых работ асабліва вылучаецца адкрыццё "каталізатара Уілкінсана" - комплекснага злучэння [(C6H5)3P]3RhCl, універсальнага каталізатара гідравання алефінаў і ацэтыленам, а таксама сінтэз гексаметылвальфраму і алкільных вытворных іншых пераходных металаў.

Лаўрэаты Нобелеўскай прэміі па хіміі ў 1951—1975 гадах

Эдвін Макмілан / Глен Сібарг (1951) • Арчэр Марцін / Рычард Сінг (1952) • Герман Штаўдынгер (1953) • Лайнус Полінг (1954) • Вінсент дзю Віньё (1955) • Сірыл Хіншэлвуд / Мікалай Сямёнаў (1956) • Александэр Тод (1957) • Фрэдэрык Сенгер (1958) • Яраслаў Гейраўскі (1959) • Уілард Лібі (1960) • Мелвін Калвін (1961) • Макс Перуц / Джон Кендру (1962) • Карл Цыглер / Джуліа Ната (1963) • Дораці Ходжкін (1964) • Роберт Вудварт (1965) • Роберт Малікен (1966) • Манфрэд Эйген / Рональд Норыш / Джордж Портэр (1967) • Ларс Онсагер (1968) • Дэрэк Бартан / Од Хасель (1969) • Луіс Лелуар (1970) • Герхард Герцберг (1971) • Крысціян Анфінсен / Станфард Мур / Уільям Стайн (1972) • Эрнст Фішэр / Джэфры Уілкінсан (1973) • Пол Флоры (1974) • Джон Корнфарт / Уладзімір Прэлаг (1975)


Дзмітрый Іванавіч Мендзялееў Гэта пачатак артыкула пра вучоных-хімікаў. Вы можаце дапамагчы праекту, выправіўшы і дапоўніўшы яго.
  1. ↑ Уилкинсон Джефри // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 Sir Geoffrey Wilkinson // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 Geoffrey Wilkinson // SNAC Праверана 9 кастрычніка 2017.
  4. ↑ data.bnf.fr: платформа адкрытых дадзеных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Джэфры_Уілкінсан&oldid=3065774"