Джэфры Уілкінсан
| Джэфры Уілкінсан | |
|---|---|
 | |
| Дата нараджэння | 14 ліпеня 1921[1][2][…] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 26 верасня 1996[4][2][…] (75 гадоў) |
| Месца смерці |
|
| Грамадзянства | |
| Род дзейнасці | хімік, выкладчык універсітэта, пісьменнік-дакументаліст |
| Навуковая сфера | Неарганічная хімія |
| Месца працы | |
| Альма-матар | |
| Член у | |
| Узнагароды |
 член Лонданскага каралеўскага таварыства[d] American Chemical Society Award in Inorganic Chemistry[d] (1966) |
 Джэфры Уілкінсан на Вікісховішчы | |
Джэфры Уілкінсан (англ.: Sir Geoffrey Wilkinson; 14 ліпеня 1921, Тодмардэн, Ёркшыр — 26 верасня 1996, Лондан) — англійскі хімік, член Лонданскага каралеўскага таварыства (1965), лаўрэат Нобелеўскай прэміі па хіміі за 1973 (сумесна з Э. О. Фішэрам).
Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]
Скончыў (1941) Імперскі каледж навукі і тэхналогіі ў Лондане; працаваў у Англа-амерыкана-канадскім праекце па атамнай энергіі (1943—1946), Каліфарнійскім універсітэце ў групе Г.Сіборга (1946—1950) і Масачусецкім тэхналагічным інстытуце (1950—1951); выкладаў у Гарвардскім універсітэце (1951—1956); прафесар (з 1956 года) Імперскага каледжа навукі і тэхналогіі ў Лондане.
Працы[правіць | правіць зыходнік]
Уілкінсан — адзін з заснавальнікаў хіміі металаарганічных злучэнняў пераходных металаў; ім з супрацоўнікамі ўстаноўлена (1952) будова («сэндвічавая») ферацэну. Сярод іншых работ асабліва вылучаецца адкрыццё «каталізатара Уілкінсана» — комплекснага злучэння [(C6H5)3P]3RhCl, універсальнага каталізатара гідравання алефінаў і ацэтыленаў, а таксама сінтэз гексаметылвальфраму і алкільных вытворных іншых пераходных металаў.
Зноскі
- ↑ Уилкинсон Джефри // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
- ↑ 2,0 2,1 Sir Geoffrey Wilkinson // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ 3,0 3,1 Geoffrey Wilkinson // SNAC — 2010. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых дадзеных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
 Лаўрэаты Нобелеўскай прэміі па хіміі ў 1951—1975 гадах | |
|---|---|
Эдвін Макмілан / Глен Сібарг (1951) • Арчэр Марцін / Рычард Сінг (1952) • Герман Штаўдынгер (1953) • Лайнус Полінг (1954) • Вінсент дзю Віньё (1955) • Сірыл Хіншэлвуд / Мікалай Сямёнаў (1956) • Александэр Тод (1957) • Фрэдэрык Сенгер (1958) • Яраслаў Гейраўскі (1959) • Уілард Лібі (1960) • Мелвін Калвін (1961) • Макс Перуц / Джон Кендру (1962) • Карл Цыглер / Джуліа Ната (1963) • Дораці Ходжкін (1964) • Роберт Вудварт (1965) • Роберт Малікен (1966) • Манфрэд Эйген / Рональд Норыш / Джордж Портэр (1967) • Ларс Онсагер (1968) • Дэрэк Бартан / Од Хасель (1969) • Луіс Лелуар (1970) • Герхард Герцберг (1971) • Крысціян Анфінсен / Станфард Мур / Уільям Стайн (1972) • Эрнст Фішэр / Джэфры Уілкінсан (1973) • Пол Флоры (1974) • Джон Корнфарт / Уладзімір Прэлаг (1975) | |
Поўны спіс | (1901—1925) | (1926—1950) | (1951—1975) | (1976—2000) | (2001—2025) | |
Тэматычныя сайты | ||||
|---|---|---|---|---|
| Слоўнікі і энцыклапедыі | ||||
- Асобы
- Вучоныя паводле алфавіта
- Нарадзіліся 14 ліпеня
- Нарадзіліся ў 1921 годзе
- Нарадзіліся ў Заходнім Ёркшыры
- Памерлі 26 верасня
- Памерлі ў 1996 годзе
- Памерлі ў Лондане
- Выпускнікі Імперскага каледжа Лондана
- Члены Лонданскага каралеўскага таварыства
- Члены Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук
- Члены і члены-карэспандэнты Нацыянальнай акадэміі навук ЗША
- Рыцары-бакалаўры
- Узнагароджаныя Каралеўскім медалём
- Лаўрэаты Нобелеўскай прэміі па хіміі
- Узнагароджаныя медалём Дэві
- Нарадзіліся ў Тодмардэне
- Выкладчыкі Гарвардскага ўніверсітэта
- Хімікі Вялікабрытаніі