Дзень каралявання або фальшывы Станіслаў

Дзень каралявання або фальшывы Станіслаў
італ.: Un giorno di regno
Кампазітар	Джузэпэ Вердзі
Лібрэтыст	Фелічэ Рамані[d]
Мова лібрэта	італьянская мова
Жанр	жартаўлівая меладрама[d], опера
Дзеяў	2
Год стварэння	1840
Першая пастаноўка	5 верасня 1840
Месца першай пастаноўкі	Ла Скала
Месца дзеяння	Брэст
Час дзеяння	1733
Медыяфайлы на Вікісховішчы

«Дзень каралявання або фальшывы Станіслаў» (італ.: Un giorno di regno, ossia Il finto Stanislao) — опера ў двух актах Джузэпэ Вердзі. Таксама вядома ў рускамоўным перакладзе лібрэта як «Кароль на гадзіну».

Опера ў жанры жартаўлівай меладрамы грунтуецца на італьянамоўным лібрэта Фелічэ Рамані, напісаным яшчэ ў 1818 годзе першапачаткова для кампазітара Адальберта Гіравеца. Лібрэта было заснавана на п’есе «Фальшывы Станіслаў», напісанай Аляксандрам-Венсанам Піне Дзювалем у 1808 годзе. 5 верасня 1840 года ў міланскім тэатры «Ла Скала» адбылася прэм’ера оперы.

Пасля поспеху сваёй першай оперы ў 1839 годзе імпрэсарыа Ла Скала даручыў Вердзі напісаць яшчэ тры оперы. «Дзень каралявання або фальшывы Станіслаў» была першай з трох, але ён напісаў твор у перыяд, калі спачатку памерлі яго дзеці, а затым і жонка, і яго няўдача ў 1840 годзе вымусіла маладога кампазітара амаль адмовіцца ад оперы. Вердзі аднавіў сваю працу толькі пасля таго, як у яго ўзнікла спакуса напісаць музыку да існаваўшага ў той час лібрэта для будучай оперы «Набука».

Персанажы

• Бельфіёры, французскі афіцэр, які выдае сябе за караля Рэчы Паспалітай Станіслава Ляшчынскага (барытон)
• Кельбар, барон, узурпатар (бас)
• Поджа, маладая ўдава, пляменніца барона, закаханая ў Белфіёры (сапрана)
• Джульета Кельбар, дачка барона (мецца-сапрана)
• Эдуарда, малады чалавек, пляменнік Ла Рока (тэнар)
• Ла Рока, скарбнік Брэтані (бас)
• Іўрэа, граф, камендант Брэста, заручаны з дэль Поджа (тэнар)
• Дэльмонтэ, збраяносец фальшывага караля (бас)
• Слугі, чэлядзь і васалы барона

Сюжэт

У аснове сюжэту оперы ляжыць гісторыя пра караля польскага і вялікага князя літоўскага Станіслава Ляшчынскага, які хаваўся з-за вайны з Аўгустам ІІ за карону. Каб вярнуць сабе трон, ён пасылае французскага афіцэра Бельфіёры ў якасці прыманкі ў замак узурпатара, барона Кельбара. Барон якраз здзейсніў удалы палітычны ход, заключыўшы заручыны сваёй дачкі, Джульеты, з Ла Рокам, скарбнікам Брэтані, аднак Джульета любіць пляменніка Ла Рока, Эдуарда. Рыхтуецца яшчэ адно непажаданае вяселле. Дэль Поджа, пляменніца барона, маладая ўдава, закаханая ў Бельфіёры, супраць волі заручана з іншым чалавекам, бо Бельфіёры не можа ажаніцца з ёй, хоць і кахае яе. У той час пакуль сапраўдны кароль Станіслаў спрабуе вярнуць сабе карону, фальшывы кароль павінен расстроіць вяселле Джульеты. На сваім шляху ён, на сваё здзіўленне, сустракае ў Брэтані дэль Поджа. Яна пазнае Бельфіёры, але прыкідваецца, што не ведае яго, Бельфіёры таксама робіць выгляд, што не знае дэль Поджа, каб не выдаць сябе. Пасля шэрагу змоў і выкрыццяў усе праблемы вырашаюцца: Джульета выходзіць замуж за Эдуарда, Бельфіёры жэніцца з дэль Поджа, а сапраўдны кароль Станіслаў вяртае сваю карону.