Дзмітрый Мікалаевіч Ушакоў

Дзмітрый Мікалаевіч Ушакоў
Дата нараджэння	12 (24) студзеня 1873
Месца нараджэння	Масква, Маскоўская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	17 красавіка 1942(1942-04-17) (69 гадоў)
Месца смерці	Ташкент, Узбекская ССР, СССР
Месца пахавання	могілкі па вуліцы Боткіна[d]
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР
Род дзейнасці	лексікограф, мовазнавец, дыялектолаг, граматык
Навуковая сфера	мовазнаўства і руская
Месца працы	МДУ Імператарскі Маскоўскі ўніверсітэт Маскоўскія вышэйшыя жаночыя курсы[d]
Навуковая ступень	Імператарскі Маскоўскі ўніверсітэт
Навуковае званне	член-карэспандэнт РАН[d]
Альма-матар	гісторыка-філалагічны факультэт Маскоўскага ўніверсітэта[d]
Навуковы кіраўнік	Філіп Фёдаравіч Фартунатаў
Вядомыя вучні	Grigori Ossipovitch Vinokour[d], Рубен Іванавіч Аванесаў, Pyotr Kuznetsov[d], Aleksandr Aleksandrovich Reformatsky[d] і Vladimir Sidorov[d]
Член у	Акадэмія навук СССР
Узнагароды

Дзмітрый Мікалаевіч Ушакоў (24 студзеня 1873, Масква — 20 красавіка 1942) — рускі мовазнавец. Член-карэспандэнт АН СССР (1939). Адзін са стваральнікаў Маскоўскай дыялекталагічнай камісіі. Галоўны рэдактар і адзін са складальнікаў «Тлумачальнага слоўніка рускай мовы».

Біяграфія

Закончыў Маскоўскі ўніверсітэт (1895), з 1907 выкладаў у ім. Прафесар Вышэйшых жаночых курсаў, Інстытута жывога слова, Літаратурнага інстытута імя М.Горкага, Маскоўскага інстытута філасофіі, літаратуры і мастацтва, Маскоўскага ўніверсітэта.

Навуковая дзейнасць

Працы Ушакова паслужылі асновай для развіцця рускай дыялекталогіі: «Нарыс рускай дыялекталогіі з дадаткам першай карты рускіх дыялектаў у Еўропе» (1915, з М. М. Дурнаво, М. М. Сакаловым), «Кароткія ўводзіны ў навуку пра мову» (1913, 9-е выд. 1929) і інш.

Адзін са стваральнікаў (з 1903) і старшыня (1915—31) Маскоўскай дыялекталагічнай камісіі. З 1901 удзельнічаў у працы па рэформе рускага правапісу. Узначальваў Арфаграфічную камісію Наркамасветы (1930-я г.). Ініцыятар вывучэння рускай арфаэпіі («Руская арфаэпія і яе задачы», 1928; «Да пытання аб правільным вымаўленні», 1936, апубл. 1964). Галоўны рэдактар і адзін са складальнікаў «Тлумачальнага слоўніка рускай мовы» (т. 1—4, 1934—40).

Літаратура

• Ушакоў Дзмітрый Мікалаевіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 16: Трыпалі — Хвіліна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 16. С. 290—291.