Дзмітрый Міхайлавіч Грозныя Вочы
Дзмітрый Міхайлавіч Грозныя Вочы | |
---|---|
Нараджэнне |
15 кастрычніка 1299 |
Смерць |
15 верасня 1326 (26 гадоў) |
Месца пахавання | |
Род | Рурыкавічы |
Бацька | Міхаіл Яраславіч |
Маці | Ганна Дзмітрыеўна[d] |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Дзмітрый Міхайлавіч Грозныя Вочы (1298—1326) — князь цвярскі (1318—1326) і вялікі князь уладзімірскі (1322—1326).
Біяграфія
[правіць | правіць зыходнік]Сын цвярскога князя Міхаіла Яраславіча і растоўскай княжны Ганны Дзмітрыеўны.
Удзельнічаў у барацьбе бацькі супраць вялікага князя маскоўскага Юрыя Данілавіча. Калі ў 1311 годзе памёр бяздзетным гарадзецкі князь Міхаіл Андрэевіч, Арда санкцыянавала заняцце стальца маскоўскімі Данілавічамі і ў Ніжнім Ноўгарадзе пачаў княжыць Барыс, 12-гадовы Дзмітрый пайшоў на Ніжні Ноўгарад, але быў спынены ва Уладзіміры мітрапалітам Пятром. У 1314 годзе падчас ад’езду бацькі ў Арду Дзмітрый камандаваў цвярскім войскам, якое выйшла на бераг Волгі супраць наўгародцаў, прыхільнікаў Юрыя.
У 1321 годзе Дзмітрый Міхайлавіч прызнаў Юрыя вялікім князем і аддаў яму цвярскую даніну (2000 рублёў), але той не перадаў яе хану, а пусціў у абарот у Ноўгарадзе. Тады Дзмітрый паехаў у Арду да Узбек-хана і абвінаваціў Юрыя ва ўтойванні часткі прызначанай татарам даніны. Раззлаваны Узбек-хан выдаў Дзмітрыю ярлык на вялікае княжанне.
Юрый застаўся ў Ноўгарадзе. У 1324 годзе да яго прыехаў пасол хана Ахмыл і пераканаў паехаць у Арду. Праз некаторы час туды ж прыехаў і Дзмітрый. Сустрэўшы там вінаватага ў смерці свайго бацькі, 21 лістапада 1325 года, напярэдадні гадавіны гібелі Міхала Яраславіча, ён засек Юрыя і стаў чакаць ханскага суда, але меў усё ж надзею на ханскую міласць.
Але хан Узбек моцна раззлаваўся на самаўпраўства. Юрый быў яго зяцем, і прыхільнікі Масквы казалі, што трэба адпомсціць за смерць сваяка. Яны казалі, што прабачэнне забойцы можа быць расцэнена як мяккасць з боку хана.
Урэшце хан прыняў рашэнне пакараць смерцю маладога князя. У народзе[крыніца?] за свой дзёрзкі ўчынак, за палкую любоў да бацькі і народа[крыніца?] ён атрымаў мянушку Грозныя Вочы.
Сям’я
[правіць | правіць зыходнік]У 1320 годзе Дзмітрый Міхайлавіч ажаніўся з Марыяй (1305—1349), дачкой вялікага князя літоўскага Гедзіміна. Пасля гібелі Дзмітрыя ў Ардзе жонка яго, паводле некаторых крыніц, не здолела перанесці гора і неўзабаве памерла. Аднак, паводле Ліцавога летапіснага зводу яна памерла ў 1348 годзе. Паводле іншых крыніц, у 1326 годзе Марыя Гедзімінаўна пастрыглася ў манахіні.
У шлюбе было двое сыноў:
- Канстанцін, памёр у дзяцінстве каля 1325
- сын, памёр у маленстве
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Тверские (великие и удельные князья) // Русский биографический словарь : в 25-ти томах. — СПб.—М., 1896—1918. (руск.)
- Кулюгин А. И. Правители России. Изд. 2-е. — Чебоксары: Чувашия, 2000. — ISBN 5-86765-132-0
- Лурье Ф. Российская история и культура в таблицах. — СПб: Геликон Плюс, 1998. — ISBN 5-7559-0002-7
- Нечволодов А. Сказание о Русской Земле. Кн. 1. — СПб: Царское дело, 2003. — ISBN 5-7624-0096-6
- Конявская Е. Л. Дмитрий Михайлович Тверской в оценке современников и потомков // Древняя Русь. Вопросы медиевистики. 2005. № 1 (19). С. 16-22.