Дзмітрый Пятровіч Канчалоўскі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Дзмітрый Пятровіч Канчалоўскі
руск.: Дмитрий Петрович Кончаловский
Дата нараджэння 28 сакавіка (9 красавіка) 1878
Месца нараджэння
Дата смерці 10 чэрвеня 1952(1952-06-10)[1] (74 гады)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Бацька Piotr Petrovitch Kontchalovski[d]
Род дзейнасці гісторыя
Месца працы
Навуковая ступень доктар гістарычных навук
Альма-матар

Дзмітрый Пятровіч Канчалоўскі (18781952) — гісторык і прававед, калабарацыяніст. Сын выдаўца і перакладчыка П. П. Канчалоўскага.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся 28 сакавіка (9 красавіка1878 года.

У 1902 годзе скончыў з дыпломам 1-й ступені гісторыка-філалагічны факультэт Маскоўскага ўніверсітэта, пасля чаго два гады вучыўся ў Берлінскім універсітэце[3]. Атрымаўшы адукацыю стаў выкладаць старажытную гісторыю па спецыяльнасці «Гісторыя Рыма» у Маскоўскім універсітэце.

Быў добраахвотнікам у складзе расійскай арміі ў Першай сусветнай вайне. Прыняў удзел у баях ва Усходняй Прусіі і Галічыны.

З 1918 па 1921 гады быў прафесарам кафедры ўсеагульнай гісторыі гісторыка-філалагічнага факультэта Маскоўскага ўніверсітэта. У 1921/1922 навучальным годзе — прафесар гістарычнага/грамадска-педагагічнага аддзялення факультэта грамадскіх навук. У 1921 годзе быў звольнены з універсітэта. 31 кастрычніка 1921 года стаў першым лектарам у Беларускім дзяржаўным універсітэце[4].

У 1924—1925 гадах працаваў тэхнічным рэдактарам у Дзяржвыдаце. У наступныя гады ён займаўся выданнем навуковых дапаможнікаў і выкладаннем моў (нямецкай і латыні) у розных ВНУ Расіі, працаваў у Расійскай асацыяцыі навукова-даследчых інстытутаў грамадскіх навук (да 1929 года). З 1934 па 1935 гады — прафесар старажытнай гісторыі ў інстытуце філасофіі, літаратуры і гісторыі (МІФЛГ). З 1939 па 1941 гады загадчык кафедры лацінскай мовы.

У пачатку Вялікай Айчыннай вайны Канчалоўскі разам з жонкай і трыма дачкамі паехаў на сваю дачу пад Мажайскам, каб як мага хутчэй перайсці на нямецкі бок. У аўтабіяграфіі, напісанай пазней для Аперштаба Розенберга, ён пазначыў: «Я адчуваў прыязнасць да надыходзячага нямецкага Вермахта, якую летам і восенню 41-га падзяляў з многімі суайчыннікамі. Пасля бальшавіцкіх катаў і прыгнятальнікаў нямецкія салдаты здаваліся мне рыцарамі святла, якія вядуць святы бой з вырадкамі пекла»[3].

У 1941—1944 гадах пад псеўданімам Сашальскі працаваў у Смаленску ў аддзеленні прапаганды мясцовай рускай грамадзянскай адміністрацыі. Акрамя гэтага, ён быў выкладчыкам на курсах настаўнікаў і дамогся стварэння рускай настаўніцкай семінарыі. Вясной 1944 года Канчалоўскі ўзначаліў смаленскі аддзел Нацыянал-сацыялістычнай працоўнай партыі Расіі Браніслава Камінскага[5].

Стрыечны ўнук Дзмітрыя Пятровіча, Андрэй Канчалоўскі паказваў, што:

"Баючыся ГУЛАГа, перад вайной паехаў у Беларусь, бліжэй да польскай мяжы, і там чакаў немцаў, бо верыў, што тыя прынясуць пазбаўленне ад ненавісных яму бальшавікоў. Аднак хутка Дзмітрый Пятровіч пераканаўся, што Гітлер хоча ператварыць Расію ў германскую калонію. Канфлікт з акупацыйнымі ўладамі скончыўся тым, што яго адправілі ў лагер для перамешчаных асоб… "

Кончаловский/ Пофигист(недаступная спасылка) // «Итоги». — 29 октября 2012 г.

Насуперак сумніўным мемуарам, немцы не саджалі Канчалоўскага ў лагер — ён актыўна супрацоўнічаў з імі аж да 1945 года, пражываючы ў Гамбургу і Берліне. Пасля заканчэння вайны Канчалоўскі апынуўся ў амерыканскім лагеры для перамешчаных асоб у раёне Гановера, адкуль здолеў выбрацца ў Францыю, дзе жыла яго сястра. З 1947 года Канчалоўскі жыў у Парыжы. Пахаваны на могілках Сент-Жэнеўеў-дэ-Буа.

Сям’я[правіць | правіць зыходнік]

Жонка: Зінаіда Іванаўна — дачка І. Р. Ілавайскага.

Дзеці:

  • Наталля;
  • Іван (1905—1944);
  • Алена (1906—?)[6].

Бібліяграфія[правіць | правіць зыходнік]

  • «Асоба і грамадства» (1917);
  • «Анібал» (1923);
  • «Эканамічная гісторыя Рыма ў яе крыніцах» (1925);
  • Пасмяротна ў Парыжы былі выдадзеныя кнігі «Шляхі Расеі» (1969), «Ад гуманізму да Хрыста» (1971);
  • «Шляхі Расіі. Разважанні пра рускі народ, бальшавізм і сучасную цывілізацыю». — М.: Другая літаратура, 2018. — 314 с.

Зноскі

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]