Перайсці да зместу

Дняпроўска-Данецкая ўпадзіна

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
     1. Украінскі шчыт      2. Ковельскі выступ      3. Валына-Падольская пліта      4. Карпацкая складкавая вобласць      5. Заходне-Еўрапейская платформа      6. Дняпроўска-Данецкая ўпадзіна      7. Варонежскі крышталічны масіў      8. Данецкая складкавая вобласць      9. Прычарнаморская ўпадзіна      10. Скіфская пліта      11. Крымская складкавая вобласць

Дняпроўска-Данецкая ўпадзіна — тэктанічная структура на тэрыторыі Украіны і на крайнім паўднёвым усходзе Беларусі, асноўная частка Прыпяцка-Дняпроўска-Данецкага аўлакагену.

На паўночным усходзе мяжуе з Варонежскім крышталічным масівам, на паўднёвым захадзе — з Украінскім крышталічным шчытом, на паўднёвым усходзе сучляняецца з Данецкім складкавым збудаваннем, на паўночным захадзе праз глыбока апушчаную Брагінска-Лоеўскую седлавіну зліваецца з Прыпяцкім прагінам.

Дняпроўска-Данецкая ўпадзіна мае выгляд ровападобнага прагіну, абмежаванага глыбіннымі разломамі. Даўжыня больш за 700 км, шырыня 100—120 км. Максімальная глыбіня залягання крышталічнага фундамента ў яе межах каля 12 км. Упадзіна запоўнена палеазойскімі, мезазойскімі і кайназойскімі асадкавымі ўтварэннямі, якія залягаюць на няроўнай паверхні крышталічнага фундамента. У межах упадзіны вылучаюць паўночную і паўднёвую прыбартавыя зоны ступеньчатых апусканняў і Дняпроўска-Данецкі грабен, які падзяляецца на Дняпроўскі грабен, зону сучлянення з Данецкім складкавым збудаваннем і Чарнігаўска-Брагінскі выступ. На тэрыторыі ўпадзіны інтэнсіўна выявілася саляная тэктоніка. Развівалася ўпадзіна ўздоўж буйных разломаў у крышталічным фундаменце паўночна-заходняга распасцірання. Пачатак фарміравання адносіцца да канца сярэдняга або пачатку позняга дэвону. Апусканне тэрыторыі адбывалася з перапынкамі да чацвярцічнага часу. Найбольш інтэнсіўна сыходныя тэктанічныя рухі выявіліся ў дэвоне і ў ранняпермскі час.

У асадкавай тоўшчы выяўлены радовішчы нафты, газу, гіпсу, вугалю, каменнай солі, мелу і іншых карысных выкапняў. Акрамя таго, Днепра-Данецкая дэпрэсія можа разглядацца як перспектыўная зона з геатэрмальнымі рэсурсамі. Тэхнічны і эканамічны аналіз паказаў, што на базе нафтавых і газавых свідравін ДДЗ можна будаваць геатэрмальныя электрастанцыі з глыбінёй бурэння або адкрыцця свідравін да 3 - 4,5 км. На такіх глыбінях 90% цеплавога патэнцыялу геатэрмальных вод у вытворчых нафтавых і газавых гарызонтах адкладаў вугляроду не перавышае 108 ° С. Дзве свідравіны з глыбіні радовішчаў вугляроду могуць забяспечваць 0,4 - 4,5 МВт цеплавой энергіі.[1]

Зноскі