Домавіна

Домавіна
Дата заснавання	13 кастрычніка 1912
Тып	сацыяльны інстытут і арганізацыя
Лідар	Dawid Statnik[d]
Цэнтр	Баўтцэн
Сайт	domowina.sorben.com/inde…

«Сербскі дом» у Баўтцэне, ў якім размяшчаецца штаб-кватэра арганізацыі

Будынак у Хойерсвердзе, у якім з 1912 года размяшчаецца прадстаўніцтва «Домавіны»

Домавіна (в.-луж.: Domowina; Zwjazk Łužiskich Serbow, н.-луж.: Domowina; Zwězk Łužyskich Serbow; літ. — «радзіма»; «саюз/ліга лужыцкіх сербаў») — нацыянальная арганізацыя лужычанаў.

Створана ў 1912 годзе ў горадзе Хойерсверда (Германія), аб’яднаўшы больш за 30 лужыцкіх таварыстваў. У 1937 годзе была забаронена і зачынена. У 1945 годзе аднавіла сваю дзейнасць. Размяшчаецца ў горадзе Баўтцэн. Выдавецтва Домавіны выдае літаратуру на лужыцкіх мовах.

Гісторыя

Была заснавана 13 кастрычніка 1912 года ў горадзе Хойерсверда лужыцкімі грамадскімі і культурнымі дзеячамі Арнаштам Бартам, Юрыем Слодзенькам, Гандрыям Кронай, Богумілам Швелям, Янам Дворнікам, Юрыем Дзеленькам, Аўгустам Лапштіхам, Францам Кралем і Міхалам Наўкай.

Домавіна аб’яднала звыш за 30 лужыцкіх арганізацый. Асноўнымі мэтамі былі абарона нацыянальна-культурных, сацыяльных і эканамічных інтарэсаў лужычанаў розных саслоўяў. Пасля прыходу да ўлады нацыстаў пачаўся ціск на арганізацыю. У пачатку 1937 года нацыстскія ўлады паставілі ультыматум кіраўнікам Дамовіны з патрабаваннем прыняць новы статут з новай назвай арганізацыі: «Саюз немцаў, якія гавораць па-вендскі». У выпадку прыняцця новага статута, улады абяцалі захаваць арганізацыю і сербалужыцкую прэсу. Павол Неда адхіліў ультыматум, пасля чаго 18 сакавіка 1937 года Домавіна была фактычна ліквідавана.

10 мая 1945 года Домавіна аднавіла сваю дзейнасць у горадзе Кроствіц. У часы Усходняй Германіі ўваходзіла ў Нацыянальны фронт ГДР і кантралявалась Сацыялістычнай адзінай партыяй Германіі.

У наш час

У наш час штаб-кватэра размешчана ў г. Баўтцэн. уключае ў сябе 15 арганізацый, у тым ліку Саюз лужыцкіх мастакоў, Саюз сорбскіх студэнтаў, Сорбскі школьны саюз. Актыўна дзейнічае выдавецтва, якое выпускае кнігі на лужыцкіх мовах.

Уваходзіць у Федэралісцкі саюз еўрапейскіх нацыянальных меншасцей і народнасцяў, у Таварыства прыгнечаных народаў і Еўрапейскае бюро моўных меншасцей.

Старшыні

• Арнашт Барт (1912—1927)
• Якуб Шэўчык (1927—1930)
• Ян Кшышан (1930—1933);
• Павал Неда (1933—1950);
• Курт Крэньц (1951—1973);
  • сакратар Юрый Грос (1973—1990). У 1973 годзе пасада сакратара была скасавана;
• Бернат Цыж (1990—1991);
• Ян Павол Нагель (1991—1992);
• Якуб Бранкачк (1993—2000);
• Ян Нук (2000—2011);
• Давід Статнік (з 2011).

Гл. таксама

• Лужыцкая народная партыя
• Сербалужыцкі інстытут
• Маціца серба-лужыцкая

Літаратура

• Домовина / Лаптева Л. П. // Динамика атмосферы — Железнодорожный узел. — М. : Большая Российская энциклопедия, 2007. — С. 253. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов; 2004—). — ISBN 978-5-85270-339-2.
• Гугнин А. А., Введение в историю серболужицкой словесности и литературы от истоков до наших дней, Российская академия наук, Институт славяноведения и балканистики, научный центр славяно-германских отношений, М., 1997, стр. 154—155, 157—158, ISBN 5-7576-0063-2
• Семиряга М. И. Лужичане. — М., Л., 1955.
• Шевченко К. В. Лужицкий вопрос и Чехословакия 1945—1948. — М., 2004.