Дональд Джохансан
| Дональд Джохансан | |
|---|---|
| Donald Carl Johanson | |
 Дональд Джохансан у 2009 годзе | |
| Дата нараджэння | 28 чэрвеня 1943[1][2][…] (79 гадоў) |
| Месца нараджэння | Чыкага |
| Грамадзянства | |
| Род дзейнасці | антраполаг, археолаг, даследчык дагістарычнай эпохі, палеаантраполаг, выкладчык універсітэта, палеантолаг |
| Навуковая сфера | антрапалогія |
| Месца працы | Універсітэт штата Арызона |
| Альма-матар | Ілінойскі ўніверсітэт у Урбана-Шампейн, Чыкагскі ўніверсітэт |
| Вядомы як | адкрыццё «Люсі» |
| Член у | |
| Узнагароды | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
| Сістэматык жывой прыроды | ||
|---|---|---|
|
Даследчык, які апісаў шэраг заалагічных таксонаў. Для ўказання аўтарства, назвы гэтых таксонаў суправаджаюць абазначэннем «Johanson».
|
||
Дональд Карл Джохансан (нар. 28 чэрвеня 1943 года, Чыкага, шт. Ілінойс, ЗША) — амерыканскі палеаантраполаг. Праславіўся знаходкай (сумесна з Морысам Тайебам і Івам Копенсам) шкілета аўстралапітэка, вядомага як «Люсі» у раёне лагчыны Данакіль (Эфіопія).
Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]
Акадэмічная кар'ера[правіць | правіць зыходнік]
Нарадзіўся ў Чыкага, шт Ілінойс. У 1966 годзе атрымаў ступень бакалаўра ў Ілінойскім універсітэце у Урбана-Шампейн, у 1970 і 1974 гадах — ступень магістра і доктара філасофіі ў Чыкагскім універсітэце.
У 1970, 1972 і 1973 гадах у якасці палеаантраполага прымаў удзел у палявых работах у складзе Міжнароднай даследчай экспедыцыі ў Ома (Эфіопія). Падчас адной з экспедыцый ён быў запрошаны французскім геолагам Морысам Тайебам прыняць удзел у геалагічных і палеанталагічных даследаваннях у Афарской катлавіне. У 1972 годзе Джохансан, Морыс Тайеб, Іў Копенс і Йон Кэлб наведалі Афар, дзе абралі ў якасці месца пошукаў багатыя акамянеласцямі наваколлі невялікай вёскі Хадар. У 1973 годзе прыбыў у Хадар ў якасці аднаго з кіраўнікоў (сумесна з М. Тайебам, І. Копенсам і Й. Кэлбам) Міжнароднай афарской даследчай экспедыцыі. Тут Джохансан зрабіў усё палеаантапалагічныя знаходкі, якія праславілі яго, уключаючы добра захаваўшыся шкілет самкі аўстралапітэка («Люсі», 1974) і пахаванне вялікай групы аўстралапітэкаў (AL 333, 1975)[5].
У 1972 годзе Джохансан пачаў працу на факультэце фізічнай антрапалогіі ў Кліўлендскім музеі натуральнай гісторыі. У 1974 годзе атрымаў ступень доктара філасофіі, абараніўшы дысертацыю па зубной сістэме шымпанзэ і атрымаў пасаду куратара факультэта Кліўлэндскага музея[5].
C 1974 года працаваў асістэнтам, а затым і ад'юнкт-прафесарам антрапалогіі Заходняга рэзервовага ўніверсітэта Кейза, а таксама меў званне ганаровага доктара таго ж універсітэта[6]. Акрамя таго, працаваў ад'юнкт-прафесарам у Кенцкага дзяржаўнага ўніверсітэта (шт Агаё).[5].
У 1981 годзе ён заснаваў Інстытут паходжання чалавека (англ.: Institute of Human Origins) Берклі, шт Каліфорнія, які 1998 годзе ўвайшоў ва Універсітэт штата Арызона. У 2008 годзе Джохансан атрымаў званне ганаровага доктара Дзяржаўнага каледжа "Вэстфільд" (англ.: Westfield State College)
У 1985 годзе група Джохансана вярнулася да даследаванняў на Афрыканскім кантыненце, пачаўшы працу ў цясніне Алдувай. У 1986 годзе член групы Цім Уайт выявіў шкілет Homo habilis узростам 1,8 млн. гадоў (OH 62)[5].
З 1983 па 1989 гады займаў пасаду прафесара антрапалогіі ў Стэнфардскім універсітэце[5].
«Люсі»[правіць | правіць зыходнік]
24 лістапада 1974 года Джохансан здзейсніў адно з найбольш значных адкрыццяў у гісторыі палеаантрапалогіі. Падчас палеанталагічнай экспедыцыі ў Хадары (раён лагчыны Данакіль), аглядаючы разам са студэнтам Томам Грэем наваколлі лагера, ён выпадкова выявіў на схіле яра скамянелую костку, якая апынулася рэшткамі гамініда. У той жа дзень у гэтым месцы былі сабраныя акамянеласці, якія складалі 40 % шкілета самкі аўстралапітэка, які ў далейшым быў класіфікаваны як аўстралапітэк афарскі. У момант, калі косткі аглядалі ў экспедыцыйным лагеры, гучала песня групы «Бітлз» «Lucy in the Sky with Diamonds», дзякуючы чаму знаходка атрымала сваю назву.
Люсі з'яўлялася прамаходзячым гамінідам ростам ад 0,90 да 1,05 метра і пацвярджала здагадку Рэйманда Дарта аб тым, што аўстралапітэкі валодалі двухногай хадой. Акрамя таго, асаблівасці шкілета сведчылі аб тым, што Люсі была вегетарыянкай і вяла часткова драўняны лад жыцця. Першапачаткова Люсі не была выдзелена ў асобны від і лічылася ранняй разнавіднасцю Australopithecus africanus. Толькі пасля новых знаходак, у тым ліку добра захаванага чэрапа, было ўстаноўлена, што адрозненні Люсі ад Australopithecus africanus выходзяць за межы аднаго віду[7].
Джохансон сумесна з журналістам Мейтлэндам Ідзі быў у 1982 узнагароджаны Амерыканскай нацыянальнай літаратурнай прэміяй у галіне навукі за кнігу «Lucy: The Beginnings of Humankind», дзе ў папулярнай форме распавядаецца пра гісторыю адкрыцця і даследавання Люсі[8].
«Першая сям'я»[правіць | правіць зыходнік]
У 1975 годзе ў Хадары на ўчастку AL 333 Джохансан зрабіў яшчэ адну выдатную знаходку, выявіўшы больш за 200 фрагментаў касцяных рэшткаў групы аўстралапітэкаў, якія атрымалі ў далейшым назву «Першая сям'я». Лічыцца, што рэшткі належаць як мінімум 13 асобінам віду Australopithecus afarensis узростам каля 3,2 млн гадоў.
Бібліяграфія[правіць | правіць зыходнік]
- Johanson, Donald; Maitland Edey (1981). Lucy: The Beginnings of Humankind. New York: Simon and Schuster. ISBN 0-671-25036-1. https://books.google.com/books?id=HgGNlFMM5XQC&pg=PA.
- Джохансон Д., Иди М. Люси: Истоки рода человеческого. — М.: Мир, 1984. — 295 с.
- Johanson, Donald; James Shreeve (1989). Lucy's Child: The Discovery of a Human Ancestor. London: Viking. ISBN 0-670-83366-5.
- Johanson, Donald; Blake Edgar (1996). From Lucy to Language. New York: Siemens & Schuster. ISBN 0-684-81023-9. https://books.google.com/books?id=-VKEjAbpggcC&pg=PP1.
- Johanson, Donald; Giancarlo Ligabue (1999). Ecce Homo: Writings in Honour of Third Millennium Man. Milan: Electa. ISBN 88-435-7170-2.
- Johanson, Donald; Kate Wong (2009). Lucy's Legacy: The Quest for Human Origins. New York: Harmony Books. ISBN 0-307-39639-8. https://archive.org/details/lucyslegacyquest00joha.
Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]
- Аўстралапітэк афарский
- Спіс рэшткаў выкапневых людзей
- Гіпотэза афрыканскага паходжання чалавека
- Гіпотэза мультырэгіянальнага паходжання чалавека
- List of fossil sites
Зноскі
- ↑ Donald Johanson // SNAC — 2010. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Donald C. Johanson // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Donald C. Johanson // Internet Speculative Fiction Database — 1995. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ NNDB — 2002.
- ↑ а б в г д Bernard Wood (ed.). Wiley-Blackwell Encyclopedia of Human Evolution. — John Wiley & Sons, 2011. — 1264 с. — ISBN 1444342460, 9781444342468..
- ↑ Honorary Degrees, CWRU 2009 (14 мая 2009). Архівавана з першакрыніцы 24 верасня 2012. Праверана 15 мая 2009.
- ↑ Donald C. Johanson (2009). Lucy's Legacy: The Quest for Human Origins. Harmony Books. https://archive.org/details/lucyslegacyquest00joha.
- ↑ «National Book Awards — 1981». National Book Foundation. Retrieved 2012-03-07.
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
- Bio: Dr.. Donald Johanson C. Архівавана 2 лютага 2012.
- Institute of Human Origins at Arizona State University
- Lucys Legacy: The Quest for Human Origins: Video Архівавана 27 сакавіка 2009.
- NPR. Science Friday. «Human Origins» — May 9, 1997 interview with Johanson.
- NPR. Science Friday. «Lucy's Legacy» — March 6, 2009 interview with Johanson.
- «Origins of Modern Humans: Multiregional or Out of Africa?»Архівавана 14 лістапада 2010. by Donald Johanson