Дрыбінскі раён
| Дрыбінскі раён | |||||
|---|---|---|---|---|---|
|
|||||
| Краіна |
 Беларусь |
||||
| Уваходзіць у | Магілёўская вобласць | ||||
| Адміністрацыйны цэнтр | Дрыбін | ||||
| Дата ўтварэння | 17 ліпеня 1924 | ||||
| Кіраўнік | Мікалай Уладзіміравіч Сцяпанаў[d][1] | ||||
| Афіцыйныя мовы |
Родная мова: беларуская 72,77 %, руская 26,73 % Размаўляюць дома: беларуская 42,79 %, руская 56,96 %[2] |
||||
| Насельніцтва (2009) |
12 253 чал.[2] (20-е месца) | ||||
| Шчыльнасць | 15,99 чал./км² (11-е месца) | ||||
| Нацыянальны склад |
беларусы — 92,83 %, рускія — 5,68 %, іншыя — 1,49 %[2] |
||||
| Плошча |
766,53[3] км² (21-е месца) |
||||
| Вышыня над узроўнем мора |
185 м[4] | ||||
 |
|||||
| Афіцыйны сайт | |||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||
Дры́бінскі раён — адміністрацыйная адзінка ў складзе Магілёўскай вобласці. Раённы цэнтр — гарадскі пасёлак Дрыбін. Падзелены на 5 сельскіх саветаў.
Геаграфія[правіць | правіць зыходнік]
У паўночна-заходняй частцы раёна распаўсюджаны ўзвышаны лясавы ладшафт (Смаленска-Маскоўскае ўзвышшша займае каля 15 % плошчы раёна); для паўднёва-ўсходняй часткі раёна і цэнтральнай характэрны другасна-марэнны раўнінны ландшафт, які займае каля 35 % плошчы раёна; раён другасна-водна-ледніковай раўніны займае каля 45 % тэрыторыі і прымеркаваны да рачных далін Проні з прытокамі Раста, Бася, Быстрая, Вербаўка, Быстранка. Найвышэйшы пункт 226 м знаходзіцца на паўднёвым захадзе ад вёскі Еськаўка Цемналескага сельсавета, пераважаюць вышыні 170—190 м.
Плошча Дрыбінскага раёна 76,6 тыс.га, з іх 46,8 тыс. га занята сельгасугоддзямі.
Пад лесам знаходзіцца 27,4 % тэрыторыі раёна, або 21,0 тыс. га. Пераважаюць шыракаліста-яловыя лясы. Кустарнікі — 1,0 тыс. га, балоты — 1,1 тыс. га, вада — 0,6 тыс. га, іншых угоддзяў — 5,5 тыс. га.
Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]
Дрыбінскі раён як адміністрацыйная адзінка быў утвораны 17 ліпеня 1924 г. у складзе Аршанскай акругі Беларускай ССР. Па адміністрацыйным падзеле ў раёне налічвалася 9 сельскіх Саветаў, 98 населеных пунктаў, у якіх пражывала больш 28 тысяч чалавек.
У ліпені 1931 г. быў ліквідаваны, адноўлены ў лютым 1935 г. у складзе 18 сельскіх Саветаў, узбуйненне адбылося за кошт ліквідацыі Лупалаўскага раёна Магілёўскай вобласці і далучэння шэрагу сельскіх Саветаў. Са студзеня 1938 г. уваходзіць у склад Магілёўскай вобласці. 16 верасня 1959 г. Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР Дрыбінскі раён быў скасаваны. Тэрыторыя раёна падзелена і перададзена ў Горацкі, Мсціслаўскі, Чавускі і Шклоўскі раёны.
Пазбаўленне статуса раёна не прайшло бясследна, пад час рэарганізацыі многія прадпрыемствы былі ліквідаваны, большасць праектуемых будаўнічых аб’ектаў было звернута.
Утвораны паўторна 29 снежня 1989, у сувязі з масавым перасяленнем жыхароў Краснапольскага раёна, тэрыторыя якога была забруджана радыёнуклідамі пасля Чарнобыльскай тэхнагеннай катастрофы (1986)[5].
Насельніцтва[правіць | правіць зыходнік]
Колькасць насельніцтва — 12.8 тыс. чалавек.
Населеныя пункты[правіць | правіць зыходнік]
Усяго налічваецца 102 населеных пункта.
Эканоміка[правіць | правіць зыходнік]
За 2013 год суб’ектамі гаспадарання раёна экспартавана тавараў на суму 408 тыс. долараў ЗША, што складае 169,5 працэнта да адпаведнага перыяду мінулага года. Імпарт тавараў у цэлым па раёне склаў 882,5 тыс. долараў ЗША ці 422,5 % да 2012 года. Сальда знешняга гандлю таварамі па раёне склала мінус 474,5 тыс. долараў ЗША. Аб’ём экспарту паслуг у цэлым па раёне склаў 48,4 тыс. долараў ЗША або 196,7 працэнта да 2012 года. Сальда знешняга гандлю паслугамі па раёне за 2013 — станоўчае і склала 37,7 тыс. долараў ЗША. Асноўнымі прадпрыемствамі-экспарцёрамі тавараў і паслуг у раёне з’яўляюцца: Дрыбінскае райпа, ПВУП «Максімлеспрам», ПГПУП «ІВАЛ — 2009», ПВУП «Гранат ПСМ», УАЗ «Дрыбінская цэнтральная раённая бальніца».
Транспарт[правіць | правіць зыходнік]
Праз раён праходзяць чыгунка «Орша-Крычаў», аўтамабільная дарога «Магілёў-Мсціслаў». Тут таксама пралягае нафтаправод «Унеча-Полацк».
Вядомыя асобы[правіць | правіць зыходнік]
- Сцяпан Захаравіч Гаўрусёў, беларускі пісьменнік, перакладчык
- Яўмен Рыгоравіч Канавалаў, беларускі вучоны ў галіне тэхналогіі машынабудавання
- Мікалай Аляксандравіч Панічаў,былы міністр станкабудаўнічай і інструментальнай прамысловасці СССР
- Віктар Сямёнавіч Кудлачоў, рускамоўны пісьменнік Беларусі
- Пётр Усцінавіч Рававой, беларускі вучоны ў галіне меліярацыі глеб
- Дзмітрый Гаўрылавіч Сухавараў, Герой Савецкага Саюза
- Уладзімір Іванавіч Філіпенка (нар. 1921) — заслужаны настаўнік БССР (1966).
- Мікалай Васільевіч Паляўкоў, Герой Сацыялістычнай Працы, будаўнік
- Цэлястын Цеханоўскі (1835, маёнтак Горлава - 1906), удзельнік паўстання 1863 - 1864 гадоў[6]
Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]
Зноскі
- ↑ https://horki.info/news/12571.html
- ↑ а б в Вынікі перапісу 2009 года
- ↑ «Дзяржаўны зямельны кадастр Рэспублікі Беларусь» (па стане на 1 студзеня 2011 г.)
- ↑ GeoNames — 2005. Праверана 9 ліпеня 2017.
- ↑ Сергей ЕЛИЗАРОВ. Реформы административно-территориального деления 1960-х гг.: власть и народ.
- ↑ Уладзімер Арлоў «Імёны Свабоды» стар. 100-101
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1998. — Т. 6. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6)
- Лившиц, В. М. Перекрёстки Дрибинской истории (Краткий историко -экономический очерк) — Горки.2017.— 80 с.,ил.
- Лившиц, В. М. (авт.- сост.) Гордость и слава Дрибинского района.— Горки.2017.— 50 с.,ил.
- Лившиц, В.М. Холокост. Дрибин и Дрибинский район. – Горки: 2021. – 124 с., ил.
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
- Дрыбінскі раённы выканаўчы камітэт Архівавана 14 снежня 2018. (на рускай мове)
- Дрыбінскі раён на сайце Магілёўскага аблвыканкама Архівавана 18 лютага 2011. (на рускай мове)
- Рэгіянальны інфармацыйны партал horki.info
- Карты і агульныя звесткі на emaps-online
- Славутасці на партале globustut.by
 | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| |||||
