Дубровіца
Горад
Касцёл Св. Яна Хрысціцеля, Н. Орда
| ||||||||||||||||||||||||||||
Дубровіца[1], ці Дубровыця[2] (укр.: Дубровиця), таксама сустракаецца варыянт Дубравіца[3] — горад ва Украіне, на рацэ Гарынь. Адміністрацыйны цэнтр Дубровыцкага раёна Ровенскай вобласці. Насельніцтва 9430 чал. (2011). Знаходзіцца за 126 км на поўнач ад Роўна, за 3 км ад чыгуначнай станцыі Дамбровіца (лінія Сарны — Лунінец).
Дубровіца — колішняя сталіца графства на гістарычнай Піншчыне (частка Берасцейшчыны), на захадзе Палесся.
Назва[правіць | правіць зыходнік]
Тапонім «Дубровіца», відаць, утварыўся ад асновы «дуброва» (дубовы лес)[4].
Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Першы пісьмовы ўспамін пра Дубровіцу як горад Тураўскага княства датуецца 1005. У другой пал. XII ст. паселішча зрабілася сталіцай удзельнага княства.
У 1340-я Дубровіца далучылася да Вялікага Княства Літоўскага[1]. У XV ст. мясцовасць перайшла ў валоданне Дубровіцкіх-Гальшанскіх. У XVI ст. Дубровіца ўвайшла ў склад Троцкага ваяводства, тут збудавалі касцёл. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай (1565—1566) паселішча ўвайшло ў склад Пінскага павета Берасцейскага ваяводства[5]. У гэты ж час яно зрабілася сталіцай графства.
У 1571 у якасці пасагу Дубровіцу атрымаў А. Курбскі[1]. У 1695 Ян Дольскі фундаваў у месце калегіум піяраў. З XVIII ст. мясцовасць знаходзілася ў валоданні Плятэраў.
У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793) Дубровіца апынулася ў складзе Расійскай імперыі, дзе ў 1795 яе разам з усёй воласцю (колішнім графствам) адарвалі ад астатняй Берасцейшчыны і перавялі ў склад Валынскай губерні. Па задушэнні вызваленчага паўстання ў 1831 расійскія ўлады скасавалі тутэйшы калегіум піяраў.
У 1918—1919 у Дубровіцы адбылося зладжанае эсэрамі і бальшавікамі Палескае паўстанне, у выніку якога быў разрабаваны палац графаў Плятэраў. Згодна з Рыжскім мірным дагаворам (1921) горад ўвайшоў у склад міжваеннай Польскай Рэспублікі.
У 1939 улады СССР перадалі Дубровіцу ў склад УССР, дзе з 1940 яна стала цэнтрам раёна. У Другую сусветную вайну з 1 ліпеня 1941 да 10 студзеня 1944 горад знаходзіўся пад нямецкай акупацыяй. 30 ліпеня 1997 гарадскі савет зацвердзіў сучасныя герб і сцяг Дубровіцы.
- Места на старых здымках
Насельніцтва[правіць | правіць зыходнік]
- XIX стагоддзе: 1860 — 3743 чал., з іх 1709 хрысціян і 2034 іўдзеяў[5]
- XX стагоддзе: 1990 — 10,7 тыс. чал.[6]
- XXI стагоддзе: 2001 — 9644 чал.; 1 студзеня 2011 — 9430 чал.
Эканоміка[правіць | правіць зыходнік]
Прадпрыемствы харчовай прамысловасці, завод перапрацоўкі лёну.
Турыстычная інфармацыя[правіць | правіць зыходнік]
Славутасці[правіць | правіць зыходнік]
- Касцёл Святога Яна Хрысціцеля (1695—1701)
- Сядзіба Плятэраў (XVIII ст.)
- Царква Раства Багародзіцы (1862)
Вядомыя асобы[правіць | правіць зыходнік]
- Мікола Аляксеевец (нар. 1941) — украінскі гісторык і педагог
- Анастасія Заслаўская-Гальшанская (?—1561) — рэлігійная і культурная дзеячка часоў Вялікага Княства Літоўскага
- Мікола Ляховіч (нар. 1976 — украінскі грамадскі дзеяч, палітычны вязень
- Фёдар Пірышка (1898—1991) — беларускі партыйны дзеяч, мемуарыст
- Жорж Шарпак (нар. 1924) — французскі фізік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі (1992)
Зноскі
- ↑ 1,0 1,1 1,2 ЭнцВКЛ, 2005
- ↑ Напісанне ў адпаведнасці з ТКП 177-2009 (03150) «Спосабы і правілы перадачы геаграфічных назваў і тэрмінаў Украіны на беларускую мову»
- ↑ Беларускія этнаграфічныя граніцы // Станкевіч Я. Этнографічныя і гісторычныя тэрыторыі і граніцы Беларусі. — Нью-Ёрк, 1953.
- ↑ Жучкевич В. А. Краткий топонимический словарь Белоруссии. — Мн.: Изд-во БГУ, 1974. С. 112.
- ↑ 5,0 5,1 Dąbrowica // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom I: Aa — Dereneczna. — Warszawa, 1880. S. 931
- ↑ Дубровица // Большой энциклопедический словарь / Гл. ред. В. П. Шишков. — М.: НИ «Большая Российская энциклопедия», 1998. — 640 с.: ил. ISBN 5-85270-262-5.
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Грынявецкі В. Дубровіца // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — С. 607. — 688 с. — ISBN 985-11-0314-4 (т. 1), ISBN 985-11-0315-2.
- Dąbrowica // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom I: Aa — Dereneczna. — Warszawa, 1880. S. 931.
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Дубровіца
- Неафіцыйны сайт горада