Дыхрамат калію

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Дыхрамат калію
Выява хімічнай структуры
Агульныя
Хім. формула K₂Cr₂O₇
Тэрмічныя ўласцівасці
Класіфікацыя
Рэг. нумар CAS 7778-50-9
PubChem 24502
Рэг. нумар EINECS 231-906-6
SMILES
RTECS HX7680000
ChemSpider 22910
Бяспека
ПДК 0,01 мг/м³
ЛД50 25 мг/кг (пацукі, аральна) мг/кг
Піктаграмы СГС Піктаграма «Клічнік» сістэмы СГСПіктаграма «Карозія» сістэмы СГСПіктаграма «Чэрап» сістэмы СГСПіктаграма «Небяспека для здароўя» сістэмы СГСПіктаграма «Навакольнае асяроддзе» сістэмы СГСПіктаграма «ПолымяНА» сістэмы СГС
Виала с дихроматом калия
Дыхрамат калію ў віяле

Дыхрамат калію (двухромавокіслы калій, біхрамат калію, тэхн. хромпік) — неарганічнае злучэнне, каліевая соль дыхромовой кіслаты з хімічнай формулай K2Cr2O7, мае выгляд аранжавых крышталяў. Валодае моцнымі акісляльнымі ўласцівасцямі, у сувязі з чым шырока ўжываецца ў хіміі, фатаграфіі, піратэхніцы і розных галінах прамысловасці. Высокатаксічны і канцэрагенны.

Часам хромпікам таксама называюць дыхрамат натрыю (Na2Cr2O7).

Фізічныя і хімічныя ўласцівасці[правіць | правіць зыходнік]

Аранжавыя крышталі з тэмпературай плаўлення 396 °C. раскладаецца пры нагрэве вышэй 500 °C. раствараецца ў вадзе (г / 100 г): 4,6 (0 °C), 15,1 (25 °C), 37,7 (50 °C), нязначна раствараецца ў этаноле. Моцны акісляльнік[1].

У кіслым асяроддзі аднаўляецца да соляў хрому (III)[1]. Напрыклад, ён акісляе галагенід-іёны галогенводородных кіслот да свабодных галагенаў:

Таксама ў кіслым асяроддзі пры pH 3,0—3,5 валодае здольнасцю акісляць металічнае срэбра[2]:

Крышталічны дыхрамат калію пры награванні з шэрай і вугляродам аднаўляецца да аксіду хрому (III)[1]:

Дыхрамат калію — зыходнае рэчыва для атрымання хромакаліевых галын. Іх цёмна-фіялетавыя крышталі ўтвараюцца ў выніку аднаўлення сярністым газам або этылавым спіртам раствора біхрамата, падкісленай сернай кіслатой:

Водныя растворы дыхрамата калію валодаюць дубільнымі ўласцівасцямі, у прыватнасці, задубліваюць жэлацін[2].

Атрыманне[правіць | правіць зыходнік]

Дзеянне хларыду калію на дыхрамат натрыю:

Падкісленай раствора храмата калію:

Прымяненне[правіць | правіць зыходнік]

Ўжываецца пры вытворчасці фарбавальнікаў, пры вырабу скур і аўчын, як акісляльнік у запалкавай прамысловасці, піратэхніце, фатаграфіі, жывапісу. Хромпік каліевы дадаюць ў астуджальную вадкасць для засцярогі рухавіка ад карозіі і накіпеўтварання. Раствор хромпіка ў сернай кіслаце (т.з. хромавую сумесь) ужываюць для мыцця шкляной посуд ў лабараторыях. У лабараторнай практыцы выкарыстоўваецца ў якасці акісляльніка, уключаючы аналітычную хімію (храматаметрыя).

У чорна-белай фатаграфіі ўжываецца ў якасці адбельвальніка для выдалення металічнага срэбра з эмульсіі. Не ўжываецца ў каляровай фатаграфіі, так як для адбельвання патрабуе кіслага асяроддзя, а пры pH 4 4 фарбавальнікі, якія ўтварыліся ў эмульсіі пры каляровым праяве, абескаляроўваюцца. Замест гэтага ў каляровай фатаграфіі для адбельвання выкарыстоўваюцца склады на аснове гексацыянафеарату (III) калію і жалезнай солі трылона Б[2].

Бяспека[правіць | правіць зыходнік]

Высокатаксічны[1], канцэрагенны, алерген, пырскі яго раствора руйнуюць скурныя пакровы, дыхальныя шляхі і храстковыя тканіны. Сярод злучэнняў шасцівалентнага хрому найбольш таксічны. ГДК складае 0,01 мг / м3 (у пераліку на CrO<sub id="mwdg">3</sub>)[1]. Пры працы з дыхраматам калію неабходна ўжываць абарону органаў дыхання і скуры.

Крыніцы[правіць | правіць зыходнік]

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]