Жамыслаўль
Аграгарадок
Жамыслаўль
| ||||||||||||||||||||||
Жамысла́ўль[2] (трансліт.: Žamyslaŭĺ, руск.: Жемыславль) — аграгарадок у Іўеўскім раёне Гродзенскай вобласці, на правым беразе ракі Гаўя. Уваходзіць у склад Суботніцкага сельсавета.
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]Мяркуецца, што першай назвай паселішча была Пятроўшчына, а маёнтак зваўся Кандрацішкі. Мясцовасць уваходзіла ў склад Ашмянскага павета Віленскага ваяводства і знаходзілася ва ўладанні Яна Зяновіча. У 1587 г. яго дзеці прадалі Кандрацішкі ашмянскаму падкаморніку Стэфану Роскаму. У той час да маёнтку належалі вёскі Шайдзюны, Высоцкія, Жамайтукі, а таксама частка пушчы, што ляжала ўздоўж дарогі з Дзевянішак у Навагрудак.
Пазнейшая назва паходзіць ад роду Жэмлла гербу Тапор, з якога Марцыян з тэнчына купіў гэты маёнтак у 1684 годзе. Пятроўшчыне з фальваркамі была надана новая афіцыйная назва Жэмласлаў. Ён складаўся з некалькіх частак, самая вялікая з якіх называлася Кандрацішкі. Юры Войцех Жэмлла менаваўся з таго часу дзедзічам Кандрацішкаў і Жэмласлава. Назва Кандрацішкі з цягам часу знікла з ужытку і засталася толькі адна, Жэмласлаў. Яго ўладальнікамі ўнаступным былі Пацы, Андрушкевічы, Шчытавы і Кеневічы.
У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795) Жамыслаўль апынуўся ў складзе Расійскай імперыі і належаў шляхецкаму роду Шчытоў. Юзаф Шчыт прадаў вёску ў 1806 г. Антону Нестару Кеневічу, маянткоўцу Мазырскага павета.
4 студзеня 1807 г. Якуб Умястоўскі набыў маёнтак у Антона Нестара Кеневіча, мазырскага земскага суддзі, распачаў тут будову палаца. Якуб пераехаў у Жамыслаўль з Клявіцы, якую разам з братам Марцінам яны купілі ў Вінцэнта Грабскага ў 1786 г. Якуб Умястоўскі любіў падабенства, таму дом стаў паменшанай копіяй Лазенкоўскага палаца ў Варшаве.
Каля 1861 г. у склад маёнтку Жамыслаўль уваходзіла 13 мясцовасцей, у тым ліку вёскі: Бялыншчына, Навасады, Раманы, Рыбакі, Шайдзюны, Шаркуці, Высоцкія, Жамайтукі.
Згодна з Рыжскім мірным дагаворам (1921) Жамыслаўль апынуўся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, з 1939 г. — у складзе БССР. У 1940—1960 гадах цэнтр Жамласлаўскага сельсавета.
19 лістапада 2000 г. у Жамыслаўлі адбылося ўрачыстае асвячэнне каталіцкай капліцы пад тытулам Хрыста Валадара[3].
Насельніцтва
[правіць | правіць зыходнік]- XIX стагоддзе: 1861 — 475 чал. (у маёнтку)
Славутасці
[правіць | правіць зыходнік]- Вінакурня (1885)
- Гаспадарчы двор (XIX ст.)
- Палацава-паркавы комплекс Умястоўскіх (2-я пал. XVIII—XIX стст.; паменшаная копія Лазенкоўскага палаца ў Варшаве)
Страчаная спадчына
[правіць | правіць зыходнік]- Дом адпачынку (1930-я)
- Жамыслаўскі ясень — батанічны помнік прыроды рэспубліканскага значэння.
Галерэя
[правіць | правіць зыходнік]-
Чорна-белая версія
-
Палац з іншага боку
-
Палац, 1916
Вядомыя асобы
[правіць | правіць зыходнік]- Тадэвуш Сакалоўскі (1905—1943) — падпольшчык другой сусветнай вайны.
Зноскі
- ↑ http://pop-stat.mashke.org/belarus-census/hrodzienskaja.htm
- ↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гродзенская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2004. — 469 с. ISBN 985-458-098-9 (DJVU).
- ↑ Суботнікі: парафія п.н. Уладзіслава(недаступная спасылка) // Гродзенская Рымска-Каталіцкая Дыяцэзія на Беларусі — IV. Дэканат Іўе
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Казімір Нехвядовіч. Żemłosław = Жамыслаўль. — Познань: Gawia, 2005.
- Żemłosław // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XIII. — Warszawa, 1893. S. 775.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Жамыслаўль
- в. Жамыслаўль на Radzima.org
- Сайт местечка Жемыславль
- фота вескі Архівавана 10 кастрычніка 2014. на Panoramio.com