Жаўтакруг

Жаўтакруг
Жаўтакруг рабы (Hypochoeris maculata)
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Астракветныя Сямейства:  Астравыя Падсямейства:  Cichorioideae Трыба:  Lactuceae Род:  Жаўтакруг
Міжнародная навуковая назва
Hypochaeris L., 1753
Сінонімы
Гл. тэкст
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   37790 NCBI   58643 EOL   62642 IPNI   9456-1

Жаўтакру́г, Гіпахерыс (Hypochaeris) — род кветкавых раслін сямейства Астравыя (Asteraceae).

Батанічнае апісанне

Шматгадовыя травяністыя расліны вышынёю 50—100 см, з тоўстым вертыкальным коранем, шурпата-валасістым прамым сцяблом і разеткай прадаўгаватых лістоў з характэрнай чырвонай жылкай. Кветкі залаціста-жоўтыя, язычковыя, духмяныя, у кошыках, размешчаных па 1—4 на верхавінках сцёблаў. Плод — сямянка з чубком з перыстых валаскоў.

Арэал

Пашыраны ў Еўразіі і Паўднёвай Амерыцы. На тэрыторыі Беларусі трапляецца жаўтакруг рабы (Hypochaeris maculata) (у хваёвых лясах, на палянах і ўзлесках).

Віды

Гіпахерыс голы (Hypochaeris glabra)

Hypochaeris radicata

Hypochaeris robertia

Hypochaeris uniflora

Налічваецца 85 відаў:

• Hypochaeris achyrophorus L.
• Hypochaeris alba Cabrera
• Hypochaeris albiflora (Kuntze) Azevêdo-Gonç. & Matzenb.
• Hypochaeris angustifolia (Litard. & Maire) Maire
• Hypochaeris apargioides Hook. & Arn.
• Hypochaeris arachnoides Poir.
• Hypochaeris arenaria Gaudich.
• Hypochaeris atlantica Sennen & Mauricio
• Hypochaeris caespitosa Cabrera
• Hypochaeris catharinensis Cabrera
• Hypochaeris chillensis (Kunth) Hieron.
• Hypochaeris chondrilloides (A.Gray) Cabrera
• Hypochaeris chubutensis Bortiri
• Hypochaeris ciliata (Thunb.) Makino
• Hypochaeris clarionoides (J.Rémy) Reiche
• Hypochaeris claryi Batt.
• Hypochaeris confusa Azevêdo-Gonç. & Matzenb.
• Hypochaeris crepidioides (Miyabe & Kudô) Tatew. & Kitam.
• Hypochaeris cretensis (L.) Bory & Chaub.
• Hypochaeris cupressorum F.Phil.
• Hypochaeris deserticola Phil.
• Hypochaeris dolosa Azevêdo-Gonç. & Matzenb.
• Hypochaeris dubia Mart.
• Hypochaeris echegarayi Hieron.
• Hypochaeris elata (Wedd.) Benth. & Hook.f. ex Griseb.
• Hypochaeris erecta Larrañaga
• Hypochaeris eremophila Cabrera
• Hypochaeris eriolaena (Sch.Bip.) Reiche
• Hypochaeris gayana (DC.) Cabrera
• Hypochaeris glabra L. — Гіпахерыс голы
• Hypochaeris glabrata (Phil.) Phil.
• Hypochaeris graminea Hieron.
• Hypochaeris grandidentata (Phil.) Reiche
• Hypochaeris grandiflora Gilib.
• Hypochaeris grisebachii Cabrera
• Hypochaeris helvetica Wulfen
• Hypochaeris hirta Cyr. ex Colla
• Hypochaeris hispidula Phil.
• Hypochaeris hohenackeri (Sch.Bip.) Domke
• Hypochaeris jussieui (Sch.Bip.) Reiche
• Hypochaeris laciniosa Phil.
• Hypochaeris laevigata (L.) Ces. & al.
• Hypochaeris leontodontoides
• Hypochaeris lessingii (Sch.Bip.) Reiche
• Hypochaeris linearifolia Moris
• Hypochaeris lutea (Vell.) Britton
• Hypochaeris maculata L. — Жаўтакруг рабы
• Hypochaeris magellanica (Sch.Bip.) Macloskie
• Hypochaeris megapotamica Cabrera
• Hypochaeris melanolepis Phil.
• Hypochaeris microcephala (Sch.Bip.) Cabrera
• Hypochaeris montana Hill
• Hypochaeris mucida Domke
• Hypochaeris nahuelbutae Phil.
• Hypochaeris nahuelvutae Phil.
• Hypochaeris neopinnatifida Azevêdo-Gonç. & Matzenb.
• Hypochaeris oligocephala (Svent. & Bramwell) Lack
• Hypochaeris palustris (Phil.) Reiche
• Hypochaeris pampasica Cabrera
• Hypochaeris parvifolia J.Koster
• Hypochaeris patagonica Cabrera
• Hypochaeris petiolaris (Hook. & Arn.) Griseb.
• Hypochaeris pilosa Reiche
• Hypochaeris procumbens Larrañaga
• Hypochaeris radiata Falk — Гіпахерыс укараняльны
• Hypochaeris robertia (Sch.Bip.)
• Hypochaeris rutea Talavera
• Hypochaeris saldensis Batt.
• Hypochaeris salzmanniana DC.
• Hypochaeris schizoglossa Cabrera
• Hypochaeris scorzonerae (DC.) F.Muell.
• Hypochaeris serioloides Bertol.
• Hypochaeris setosa Formánek
• Hypochaeris shermanum Phil.
• Hypochaeris sichorioides Larrañaga
• Hypochaeris soratensis Hieron.
• Hypochaeris spathulata (J.Rémy) Reiche
• Hypochaeris taraxacoides (Meyen & Walp.)
• Hypochaeris tenuiflora (Boiss.) Boiss.
• Hypochaeris thermarum Phil.
• Hypochaeris thrincioides (J.Rémy) Reiche
• Hypochaeris toltensis Reiche
• Hypochaeris tropicalis Cabrera
• Hypochaeris uniflora Vill.
• Hypochaeris variegata (Lam.) Baker

Класіфікацыя

Сінонімы

У сінаніміку роду ўваходзяць наступныя назвы:

• Hypochoeris L.
• Oreophila D.Don.
• Seriola L.
• Amblachaenium Turcz. ex DC.
• Heywoodiella Svent. & Bramwell
• Achyrophorus Adans.
• Arachnospermum Berg.
• Metabasis DC.
• Achyrophorus Vaill.
• Distoecha Phil.
• Trommsdorffia Bernh.
• Robertia A.Rich. ex DC.
• Fabera Sch.Bip.
• Porcellites Cass.
• Cycnoseris Endl.
• Piptopogon Cass.
• Agenora D.Don

Значэнне

Лекавыя (слабільны, змякчальны, процізалаленчы, антысептычны сродак) і кармавыя расліны.

Літаратура

• Жаўтакруг // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 6. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6).
• Ляховіч І. М. Жаўтакруг // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 522 с. — 10 000 экз. — С. 280.
• Васильев В. Н. Род 1640. Прозанник — Achyrophorus Scop. // Флора СССР. В 30-ти томах / Начато при руководстве и под главной редакцией акад. В. Л. Комарова; Редакторы тома Е. Г. Бобров и Н. Н. Цвелев. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1964. — Т. XXIX. — С. 202. — 796 с. — 2 200 экз. (руск.)

Спасылкі

• Пазник — род Hypochaeris: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
• Hypochaeris (англ.) // The Plant List
• Hypochaeris L. // Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) (англ.)