Залатое імя

Залатое імя у іерогліфах

Залатое імя — адно з пяці імёнаў царскага тытула ў Старажытным Егіпце. Сэнс назвы, а таксама яго значэнне не да канца высветлена да сённяшняга дня.

Паходжанне

Магчыма фараон прыраўноўваўся залатым імем да сонца, якое ў выглядзе сімвалічнай выявы сокала плыло па небе на караблі ці барцы. Таму знак, які пазначае залатое імя, складаецца з сокала (Гора), які сядзіць на іерогліфе, які азначае золата.

Залатое імя паводле позніх крыніц як афіцыйны дадатковы тытул ужываецца ўжо пры фараоне Джосеры з трэцяй дынастыі. Аднак, толькі на помніках фараона Снофру яно з'яўляецца сучасным эпосе. Залатое імя пачыналася значком сокала, які сядзіць на кулоне, прычым гэты стыль да эпохі Сярэдняга царства не змяняўся.

Пазнейшыя інтэрпрэтацыі

У эліністычны перыяд, да якога адносіцца Разецкі камень, у гэтым значку бачылі перамогу Гора над яго злым братам Сетам. Але гэта інтэрпрэтацыя не адпавядае неваяўнічым напісанням залатога імя ў старажытных тытулах фараонаў Егіпта аж да 11-й дынастыі. Наконт свайго тытулам Тутмас III гаворыць: «Ён (Амун) ствараў мяне як „Бік-ен-небу“ (Залатога сокала)». Яго суправіцельніца Хатшэпсут называецца «Хор-ент-дам» (Гор з чыстага золата). У сувязі з назвай «Залатога памяшкання» як месца пахавання фараона ў Новым царстве, золата інтэрпрэтуецца як сінонім вечнасці. Таму залатое імя можа несці аналагічнае значэнне — як выраз жадання фараона быць вечным Горам.

Літаратура

• Hans Bonnet: Goldhorus, in: Lexikon der ägyptischen Religionsgeschichte, Hamburg 2000 ISBN 3-937872-08-6 S. 216f.
• Wolfgang Helck, Eberhard Otto: Kleines Lexikon der Ägyptologie. Harrassowitz, Wiesbaden 1999, ISBN 3-447-04027-0
• Jürgen von Beckerath: Handbuch der ägyptischen Königsnamen. Münchner Ägyptologische Studien, Bd. 49. Philipp von Zabern, Mainz 1999, ISBN 3-8053-2591-6
• Alan Gardiner: Egyptian Grammar. Griffith Institute, Oxford
• Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen, 2002 ISBN 3491960533