Зыгмунт Серакоўскі

Зыгмунт Серакоўскі
польск.: Zygmunt Sierakowski
Серакоўскі ў вязніцы (1863)
Нараджэнне	19 мая 1827(1827-05-19) Лісавэ, Луцкі павет, Валынская губерня, Расійская імперыя
Смерць	27 чэрвеня 1863(1863-06-27) (36 гадоў) Вільня, Віленскі павет, Віленская губерня, Расійская імперыя
Месца пахавання	гара Гедзіміна[d] могілкі Роса
Род	Серакоўскія[d]
Жонка	Апалонія з Далеўскіх[d]
Адукацыя	Ваенная акадэмія Генеральнага штаба Узброеных Сіл Расійскай Федэрацыі
Званне	генерал
Бітвы	паўстанне 1863—1864 гадоў
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Зыгмунт (Зігмунт, Сігізмунд) Ігнатавіч Серакоўскі (18 (30) мая 1826, с. Лісавое, Валынь — 15 (27) чэрвеня 1863, Вільня; Псеўданім: Даленга) — капітан расійскага Генштаба, супрацоўнік часопісаў «Колокол» і «Современник», адзін з кіраўнікоў паўстання 1863—1864 гадоў.

Біяграфія

Зыгмунт Серакоўскі

Сын Ігната і Фартунаты.

Вучыўся ў Пецярбургскім універсітэце, але за ўдзел у падпольных патрыятычных гуртках быў высланы салдатам у Арэнбургскі корпус, дзе пасябраваў з Тарасам Шаўчэнкам. Вярнуўшыся па амністыі ў сталіцу імперыі, скончыў Акадэмію Генеральнага штаба. Зблізіўся з рускімі рэвалюцыянерамі М. Дабралюбавым, М. Чарнышэўскім. У 1857 стварыў у Санкт-Пецярбургу рэвалюцыйную суполку афіцэраў, сябрамі якой былі і браты Каліноўскія. Падчас замежных падарожжаў сустракаўся з А. Герцэнам, М. Агаровым, Дж. Гарыбальдзі.

З пачаткам паўстання пакінуў службу ў царскай арміі, і разгарнуў ваенныя дзеянні інсургентаў на Ковеншчыне. У канцы красавіка 1863 г. паўстанцы Серакоўскага былі разбітыя пад мястэчкам Біржы, сам ён быў паранены і захоплены ў палон. Павешаны на Лукішскай плошчы ў Вільні.

Магіла

Месца пахавання доўгі час заставалася невядомым. У 2017 годзе літоўскія археолагі пасля апоўзня на гары Гедыміна ў Вільнюсе знайшлі магілу мужчыны са звязанымі ззаду рукамі і з залатым пярсцёнкам на пальцы з выгравіраваным на ім надпісам па-польску «Zygmónt Apolonija 11 Sierpnia / 30 Lipca 1862 r.», які дазволіў індэнтыфікаваць яго як Зыгмунта Серакоўскага (Апалонія  — імя ягонай жонкі). Акрамя таго, вядома, што Серакоўскі быў паранены ў спіну, такое ж пашкоджанне мелася ў пахаванага мужчыны, дадатковы было праведзена параўнанне чэрапа з фотаздымкамі.

Сям’я

Жонка З. І. Серакоўскага — Апалонія з Далеўскіх, сястра Цітуса, Францішка і Канстанціна, таксама ўдзельнікаў Паўстання.

Пахаванне

У ліпені 2017 года падчас раскопак на гары Гедыміна ў Вільні былі знойдзеныя парэшткі 20 чалавек. На правай руцэ аднаго з пахаваных археолагі ўбачылі залаты пярсцёнах. На ўнутраным баку яго было напісана: «Zygmunt Apolonija 11 Sierpnia / 30 Lipca 1862 r.» Такім чынам, гэтыя парэшткі належаць верагодна Зыгмунту Серакоўскаму.

22 лістапада 2019 года парэшткі 20 паўстаўцаў, знойдзеныя ў 2017 годзе на гары Гедыміна, былі ўрачыста перапахаваны на могілках Роса ў адмыслова адрэстаўраванай капліцы. На перапахаванні прысутнічалі прэзідэнты Літвы і Польшчы, урадавыя дэлегацыі Беларусі і Украіны, тысячы беларусаў, літоўцаў і палякаў.

Памяць

У сакавіку 2024 г. да дня 160-й гадавіны пакараньня сьмерцю Кастуся Каліноўскага на тэрыторыі францішканскага кляштара адкрылі паўстанцам Кастусю Каліноўскаму, Зыгмунту Серакоўскаму і Цітусу Далеўскаму.

Літаратура

• Кісялёў Г. В. Серакоўскі Зыгмунт (Сігізмунд) // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 343. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Зыгмунт Серакоўскі