Каларадскі жук

Каларадскі жук
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Жывёлы Падцарства:  Эўметазоі Без рангу:  Двухбакова-сіметрычныя Без рангу:  Першаснаротыя Без рангу:  Ecdysozoa Без рангу:  Panarthropoda Тып:  Членістаногія Падтып:  Трахейнадыхальныя Надклас:  Шасціногія Клас:  Насякомыя Падклас:  Крылатыя насякомыя Інфраклас:  Навакрылыя насякомыя Надатрад:  Насякомыя з поўным метамарфозам Атрад:  Жукі Падатрад:  Разнаедныя Інфраатрад:  Cucujiformia Надсямейства:  Chrysomeloidea Сямейства:  Лістаеды Падсямейства:  Chrysomelinae Триба:  Chrysomelini Род:  Лептынатарзы Від:  Каларадскі жук
Міжнародная навуковая назва
Leptinotarsa decemlineata Say, 1824
Распаўсюджанне
Раён паходжання жука      Раён паходжання бульбы      Сучасны арэал
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   720110 NCBI   7539 EOL   1171959

Каларадскі жук (Leptinotarsa decemlineata) — насякомае сямейства лістаедаў. Небяспечны шкоднік бульбы.

Апісанне

Даўжыня да 12 мм. Цела авальнае, пукатае, жоўтае. Крылы ярка-ружовыя, на жоўтых надкрылах 10 чорных падоўжных палос, на галаве чорная трохвугольная пляма. Лічынка (даўжынёй да 15 мм) за перыяд развіцця (15—35 сутак) праходзіць 4 ўзросты. Лічынкі выпуклыя, першага—трэцяга ўзросту карычнева-чырвоныя, чацвёртага ўзросту ружова-аранжавыя, з двума радамі чорных бугаркоў па баках, укрытыя рэдкімі валаскамі. Кукалка жоўта-аранжавая.

Распаўсюджанне

Радзіма — Паўночная Амерыка. У Еўропе ўпершыню выяўлены ў Францыі ў 1916—1918 і 1922 гг., на Беларусі — у 1956 ( на тэрыторыі былога СССР у 1949) годзе. Пашырыўся па ўсёй тэрыторыі, дзе вырошчваецца бульба.

Біялагічныя асаблівасці

Лічынкі

Самкі адкладваюць яйкі на ніжні бок лістоў бульбы і іншых раслін сямейства паслёнавых (памідоры, баклажаны, перац і г.д.). Яйкі прадаўгавата-авальныя, жоўта-аранжавыя. Лічынкі нараджаюцца праз 5—8 сутак. Найбольш шкаданосныя лічынкі чацвёртага ўзросту, акукліваюцца ў глебе на глыбіні 5—12 см. Праз 15—20 сутак кукалка ператвараецца ў жука. Лічынкі і жукі кормяцца лісцем, чаранкамі і сцёбламі бульбы. Зімуюць жукі ў глебе на рознай глыбіні.

Меры барацьбы

Неабходна сістэматычна збіраць і знішчаць жукоў, яйцаклеткі і лічынкі. Пры масавым засяленні раслін лічынкамі першага—другога ўзросту праводзяць апрацоўку раслін інсектыцыдамі. Лепшы тэрмін для хімічных апрацовак — з'яўленне масавай колькасці лічынак другога—трэцяга ўзросту. Рыхленне глебы ў перыяд вегетацыі і глыбокая перакопка яе восенню пасля ўборкі ўраджаю змяншаюць колькасць лічынак і пагаршаюць умовы развіцця кукалак. У барацьбе з каларадскім жуком эфектыўныя біялагічныя прэпараты, якія валодаюць кішачным дзеяннем. Яны трапляюць у кішэчнік насякомага пасля апрацоўкі раслін растворам біяпрэпаратаў.

Літаратура

• Энцыклапедыя сельскага гаспадара / Рэдкал М. А. Ткачоў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелЭн, 1993. — 736 с.: іл. ISBN 3-85700-079-3
• Биологический энциклопедический словарь / Гл. ред М. С. Гиляров. Ред. колл. А. А. Баев, Г. Г. Винберг, Г. А. Заварзин и др.. — 2-е изд. исправл. — М.: Советская энциклопедия, 1989. — 864 с. — 150 000 экз. — ISBN 5-85270-002-9. (руск.)