Калюмны (герб)

Калюмны
Дэталі
Зацверджаны	XVI ст.

Герб «Калю́мны» — адзін з дзяржаўных сімвалаў Вялікага Княства Літоўскага: у чырвоным полі тры белыя слупы, злучаныя ўнізе.

Паводле легенды, гэты герб прывёз з сабою з Рыма Палемон, ім карысталіся яго «нашчадкі» — літоўскі княжацкі род. «Калюмны» сустракаюцца на манетах Вялікага Княства Літоўскага пасля 1386—1420. Пачатак выкарыстання сімвала ў якасці дзяржаўнага звязана з перыядам княжання Гедыміна, і ён атрымаў таксама назву «Слупы Гедыміна». У Грунвальдскай бітве 1410 з 40 харугваў Вялікага Княства Літоўскага 10 былі з выявай «Калюмнаў» (паводле Я. Длугаша, такім знакам Вітаўт клеймаваў коней). Даследчыкі лічаць гэтыя харугвы надворнымі, якімі Вітаўт кіраваў як вялікі князь. «Калюмны» вельмі падобныя да знакаў Рурыкавічаў, т.зв. «трызубцаў», таму шэраг гісторыкаў выводзіць ад іх паходжанне «Калюмнаў». Верагодна, спачатку «Калюмны» былі гербавым знакам Полацкага княства, якое ў 1386 перастала быць удзельным і ўвайшло непасрэдна ў Вялікае Княства Літоўскае. Герб зямлі з такім высокім статусам з’явіўся на манетах і выкарыстоўваўся поруч з «Пагоняй», якая ўвасабляла Літву, а «Калюмны» — Русь. У гэтым значэнні «Калюмны» перасталі выкарыстоўвацца са згасаннем дынастыі Ягелонаў. Вядома некалькі адзінкавых матэрыяльных помнікаў, дзе «Калюмны» — шляхецкі герб.

Сучаснае выкарыстанне

Пасьля расейскага ўварваньня ва Ўкраіну герб выкарыстоўвалі беларускія часткі, якія ваююць на баку Ўкраіны.

• Калюмны ў XXI стагодзьдзі
• 

  Эмблема Палка «Пагоня»

• 

  Эмблема 1-й асобнай беларускай дэсантна-штурмавой групы

Літаратура

• Вяроўкін-Шэлюта У. «Калюмны» // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 4: Кадэты — Ляшчэня / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1997. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0041-2.