Камень (Лепельскі раён)

Аграгарадок Камень Краіна Беларусь Вобласць Віцебская Раён Лепельскі Сельсавет Каменскі Каардынаты 55°00′50″ пн. ш. 28°53′07″ у. д. Насельніцтва ▼340 чал. (2009) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 2132 Аўтамабільны код 2 Камень на карце Беларусі ±

Камень на Вікісховішчы

Ка́мень (трансліт.: Kamień, руск.: Камень) — аграгарадок у Лепельскім раёне Віцебскай вобласці Беларусі. Уваходзіць у склад Каменскага сельсавета.

Геаграфія

Аграгарадок знаходзіцца за 20 км у напрамку на паўночны ўсход ад горада Лепель, за 95 км ад Віцебска, каля перакрыжавання аўтамабільных дарог М3 і Р114. Каля аграгарадка азёры Каменскае, Ісценка і Дзявочае.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Сядзіба Пакашаў. А. Адам, 1812 г.

Упершыню Камень згаданы ў XVII ст., калі мястэчка знаходзілася ў валоданні князёў Друцкіх-Сакалінскіх і ўваходзіла ў склад Полацкага ваяводства. У 1631 годзе Крыштап Друцкі-Сакалінскі, кашталян полацкі, фундаваў у Камені царкву. У XVIII ст. мястэчка перайшло да роду Пакашаў.

Пад уладай Расійскай імперыі

Праект царквы-мураўёўкі, 1863 г.

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793 год) Камень апынуўся ў складзе Расійскай імперыі, у Лепельскім павеце Віцебскай губерні. У 1796 годзе тут збудавалі касцёл, у 1868 годзе — царкву.

У 1863 годзе ў Камені лепельскім урачом шляхоў зносін, доктарам медыцыны Л. В. Герасімовічам была адчынена часовая сіфілітычная бальніца.

На 1882 год у Камені было 96 двароў, дзейнічалі царква і каталіцкая капліца, працавалі народнае вучылішча і паштовая станцыя.

Найноўшы час

25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай Камень абвяшчаўся часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 года згодна з пастановай І з’езду КП(б) Беларусі ён увайшоў у склад Беларускай ССР, аднак 16 студзеня Масква адабрала мястэчка разам з іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад РСФСР.

20 жніўня 1924 года Камень вярнулі БССР, дзе ён стаў цэнтрам сельсавета Лепельскага раёна. На 1997 год у вёсцы было 123 двары. У 2000-я гады Камень атрымаў афіцыйны статус аграгарадка.

Насельніцтва

• 1997 год — 425 жыхароў, 123 двары.

Вядомыя асобы

• Эдуард Іванавіч Бацяноўскі (нар. 1948) — беларускі вучоны ў галіне будаўнічага матэрыялазнаўства
• Леанід Якаўлевіч Сцяпук (нар. 1941) — вучоны ў галіне механізацыі сельскай гаспадаркі, доктар тэхнічных навук (1992) прафесар (1998).

Славутасці

• Брацкая магіла савецкіх воінаў, партызан і ахвяр фашызму.
• Магіла ахвяр фашызму — 177 яўрэяў, растраляных 17 верасня 1941 (каля аграгарадка).
• Гарадзішча.

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 7: Застаўка — Кантата / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 7. — 604 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0130-3 (т. 7). — С. 519.
• Республика Беларусь. Витебская область: Общегеографический атлас / Ред. И. Н. Шлык. — Мн.: РУП «Белкартография», 2008. — С. 25. — 36 с. — 5 000 экз. — ISBN 978-985-508-049-8. (руск.)
• Беларусь. Ушачско-Лепельский озёрный край: карта для рыбака / Ред. С. Н. Саратова. — Мн.: Белкартография, 2009. — 3 000 экз. (руск.)
• Ліст карты N-35-34. выданне 1987 г. Стан мясцовасці на 1984 г. (руск.)

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Камень (Лепельскі раён)