Перайсці да зместу

Капампанганская мова

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Капампанганская мова
Саманазва Kapampangan, Amanung Sisuan
Краіны Філіпіны
Рэгіёны цэнтральны Лусон
Афіцыйны статус Філіпіны
Арганізацыя, якая рэгулюе Commission on the Filipino Language
Агульная колькасць носьбітаў 2,4 млн.
Класіфікацыя
Катэгорыя Мовы Еўразіі

Аўстранезійская сям'я

Малайска-палінезійская надгаліна
Барнеа-філіпінскія мовы
Цэнтральналусонскія мовы
Пісьменнасць лацініца
Моўныя коды
ДАСТ 7.75–97 пам 528
ISO 639-1 —
ISO 639-2 pam
ISO 639-3 pam
WALS kpm
Ethnologue pam
ABS ASCL 6521
IETF pam
Glottolog pamp1243
Вікіпедыя на гэтай мове

Капампанганская мова, ці проста капампанган — адна з найбуйнейшых моў Філіпін. Вядомая таксама пад назвамі: пампанга, пампангуэна і аманунг-сісуан (апошняя літаральна значыць «мова, выкармленая грудзьмі», гэта значыць тое ж, што і «родная мова»).

Гісторыя

[правіць | правіць зыходнік]

Назва мовы паходзіць ад слова pampang, што азначае «бераг ракі». Гісторыя мовы да прыбыцця іспацаў у 16 ст. амаль невядомая. У 18 ст. манах Дыега Бергана напісаў дзве кнігі: слоўнік (Vocabulario de la lengua Pampanga) і граматыку (Arte de la lengua Pampanga).

На гэтай мове пісалі два выбітныя філіпінскія пісьменнікі 19 ст. Бацька Ансельма Пахарда атрымаў вядомасць як аўтар твораў «Гансала з Кордава» і «Гераічная камедыя пра заваёву Гранады». Яшчэ адзін пісьменнік Хуан Крысастома Сота быў аўтарам шматлікіх п'ес. Амаду Юсон, намінант на Нобелеўскую прэмію па літаратуры ў 1950-я гг, быў аўтарам паэмы «Крысатан».

У цяперашні час капампанганская мова прыходзіць у заняпад нават на тых тэрыторыях, дзе мова традыцыйна была распаўсюджана.

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]
  • Bautista, Ma. Lourdes S. 1996. An Outline: The National Language and the Language of Instruction. In Readings in Philippine Sociolinguistics, ed. by Ma. Lourdes S. Bautista, 223. Manila: De La Salle University Press, Inc.
  • Bergaño, Diego. 1860. Vocabulario de la Lengua Pampanga en Romance. 2nd ed. Manila: Imprenta de Ramirez y Giraudier.
  • Castro, Rosalina Icban. 1981. Literature of the Pampangos. Manila: University of the East Press.
  • Fernández, Eligío. 1876. Nuevo Vocabulario, ó Manual de Conversaciónes en Español, Tagálo y Pampángo. Binondo: Imprenta de M. Perez
  • Gallárdo, José. 1985-86. Magaral Tang Capampangan. Ing Máyap a Balità, ed. by José Gallárdo, May 1985- June 1986. San Fernando: Archdiocese of San Fernando.
  • Henson, Mariano A. 1965. The Province of Pampanga and Its Towns: A.D. 1300—1965. 4th ed. revised. Angeles City: By the author.
  • Kitano Hiroaki. 1997. Kapampangan. In Facts About The World’s Major Languages, ed. by Jane Garry. New York: H.W. Wilson. Pre-published copy
  • Lacson, Evangelina Hilario. 1984. Kapampangan Writing: A Selected Compendium and Critique. Ermita, Manila: National Historical Institute.
  • Manlapaz, Edna Zapanta. 1981. Kapampangan Literature: A Historical Survey and Anthology. Quezon City: Ateneo de Manila Universit Press.
  • Panganiban, J.V. 1972. Diksyunaryo-Tesauro Pilipino-Ingles. Quezon City: Manlapaz Publishing Co.
  • Pangilinan, Michael Raymon M. 2004. Critical Diacritical. In Kapampangan Magazine, ed. by Elmer G. Cato,32-33, Issue XIV. Angeles City: KMagazine.
  • Samson, Venancio. 2004. Problems on Pampango Orthography. In Kapampangan Magazine, ed. by Elmer G. Cato,32-33, Issue XII. Angeles City: KMagazine.
  • Tayag, Katoks (Renato). 1985. «The Vanishing Pampango Nation», Recollections and Digressions. Escolta, Manila: Philnabank Club c/o Philippine National Bank.
  • Turla, Ernesto C. 1999. Classic Kapampangan Dictionary. Offprint Copy

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
Лагатып «Вікіслоўнікі»
Лагатып «Вікіслоўнікі»
У Вікіслоўніку спіс слоў капампанганскай мовы змяшчаецца ў катэгорыі «Капампанганская мова»
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Капампанганская_мова&oldid=4688277"