Карла Тальявіні

Карла Тальявіні
Дата нараджэння	18 чэрвеня 1903(1903-06-18)
Месца нараджэння	Балоння, Італія
Дата смерці	31 мая 1982(1982-05-31) (78 гадоў)
Месца смерці	Балоння, Італія
Месца пахавання	могілкі Чэртоза[d]
Грамадзянства	Італія  Каралеўства Італія
Дзеці	Luigi Ferdinando Tagliavini[d]
Род дзейнасці	мовазнавец, выкладчык універсітэта, гістарычны лінгвіст
Месца працы	Падуанскі ўніверсітэт Балонскі ўніверсітэт Тылбургскі ўніверсітэт Універсітэт Неймегена
Вядомыя вучні	Giuseppe Francescato[d]
Член у	Акадэмія дэла Круска[d] Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Карла Тальявіні (Балоння, 18 студзеня 1903 — Балоння, 31 мая 1982) — італьянскі лінгвіст, які спецыялізаваўся ў гістарычнай лінгвістыцы.

Біяграфія

Прафесар універсітэта з 1935 года, выкладаў ва ўніверсітэтах Балонні, Неймегена, Будапешта і, з 1935 года, Падуі, быў дэканам факультэта пісьменства і філасофіі з 1947 па 1952 гады.

Член шэрагу культурных акадэмій, рэдактар часопіса «Studi Rumeni» з 1927 па 1933 гады і супрацоўнік розных часопісаў з артыкуламі пра распаўсюджвання глаталагічных праблем, у 1963 годзе быў узнагароджаны залатым медалём за заслугі школы, культуры і мастацтва.

Разам з Бруна Мігліярыні і П’еро Ф’ярэлі ён з’яўляецца адным з трох галоўных аўтараў першага друкаванага выдання (1969) «Dizionario d'ortografia e di pronunzia» RAI.

Карла Тальявіні быў выбітным паліглотам. Ён ведаў 120 жывых і мёртвых моў. Ён быў сябрам больш за 50 акадэмій навук розных краін свету. Калі Тальявіні было 12 гадоў, ён валодаў сям’ю мовамі, а ў 22 гады атрымаў доктарскі дыплом і ўжо ведаў 15 моў. Вывучэнне моў стала для яго патрэбай і неабходнасцю. Ён вывучаў па 3-4 мовы ў год. У 1963 годзе Тальявіні стаў сенсацыяй кангрэса мовазнаўцаў ў горадзе Нью-Ёрку, калі выйшаў на трыбуну і прамовіў кароткую прывітальную прамову на 50 мовах.

Асноўныя выданні

• Grammatica della lingua rumena, Heidelberg, Giulio Groos, 1923.
• Antologia rumena, Heidelberg, Giulio Groos, 1923.
• Il dialetto del Comelico, in Archivum Romanicum, X, 1926, pp. 1-200.
• La lingua degli indi Luiseños (alta California) secondo gli appunti grammaticali inediti di un chierico indigeno, Bologna, presso Nicola Zanichelli, 1926.
• Divagazioni semantiche rumene. Dal nome proprio al nome comune, in Archivum Romanicum, XII, 1928, pp. 161-231.
• Il «Lexicon Marsilianum»-Dizionario latino-rumeno-ungherese del sec. XVII-Studio filologico e testo, Bucarest, 1930.
• Divagazioni semantiche rumene e balcaniche (Dal nome proprio al nome comune), in Archivum Romanicum, XVI, 1932, pp. 333-383.
• Introduzione alla glottologia generale comparata, Padova, Gruppo Universitario Fascista, 1936.
• Elementi di linguistica italiana, Padova, Gruppo Universitario Fascista, 1936.
• Il dialetto di Livinallongo, Bolzano (Castel Mareccio), Istituto di Studi per l’Alto Adige, 1934. 1937.
• Grammatica comparata delle lingue neolatine. Fonetica storica, Padova, Gruppo Universitario Fascista, 1937
• L’albanese di Dalmazia. Contributi alla conoscenza del dialetto ghego di Borgo Erizzo presso Zara, Firenze, Leo S. Olschki, 1937.
• Testi scelti per le esercitazioni di glottologia, Padova, Gruppo Universitario Fascista, 1937.
• Grammatica elementare della lingua portoghese, Heidelberg, Giulio Groos, 1938.
• Rumänische Konversations-Grammatik, Heidelberg, Giulio Groos, 1938.
• Lezioni di glottologia. Parte II, Padova, Gruppo Universitario Fascista, 1940.
• Cenni di grammatica comparata delle lingue germaniche con speciale riguardo al tedesco e all’inglese, Bologna, La Grafolito Editrice, 1940.
• Le parlate albanesi di tipo Ghego orientale (Dardania e Macedonia nord-occidentale), Roma, 1942.
• Guida alle tesi di laurea e di perfezionamento nelle discipline linguistiche, Bologna, Riccardo Pàtron, 1946.
• Contributi allo studio della stratificazione del lessico albanese, I: famiglia e parentela, in «Atti dell’Istituto veneto di scienze, lettere ed arti», 1948, tomo 106, pp. 194-220.
• Le origini delle lingue neolatine, Bologna, Riccardo Pàtron, 1949.
• Cenni di fonetica e morfologia storica del latino, Bologna, Riccardo Pàtron, 1949.
• Un nome al giorno. Origine e storia di nomi di persona italiani, Torino, Edizioni Radio Italiana, 1955
• Storia di parole pagane e cristiane attraverso i tempi, Brescia, Morcelliana, 1963.
• Panorama di storia della linguistica, 3ª edizione, 1970.
• Studi linguistici ladino-veneti. Nuovi contributi alla conoscenza del dialetto del Comelico, Venezia, Premiate officine grafiche Carlo Ferrari, 1944. (Estratto da: Atti dell’Istituto veneto di scienze, lettere ed arti, 1942-43 e 1943-44, tomi 102 e 103, parte 2.)
• Introduzione alla glottologia, 5ª edizione interamente rifusa, 2 voll. Bologna, Riccardo Pàtron, 1963.
• Crestomazia germanica, vol. I, Bologna, Riccardo Pàtron, 1963.
• La stratificazione del lessico albanese. Elementi indoeuropei, Bologna, Riccardo Pàtron, 1965.
• Panorama di storia della filologia germanica, vol. I, Bologna, Riccardo Pàtron, 1966.
• Dizionario d’ortografia e di pronunzia (DOP), redatto con Bruno Migliorini e Piero Fiorelli, Torino, ERI-Edizioni RAI Radio-televisione Italiana, 1969.
• Dizionario degli etnici e dei toponimi italiani (DETI), in collaborazione con Teresa Cappello, Bologna, Pàtron, 1981.
• Scritti minori (saggi raccolti a cura di M. Cortelazzo, G. B. Pellegrini, E. Peruzzi), Bologna, Pàtron, 1981.
• Il dialetto del Comelico; Nuovi contributi alla conoscenza del dialetto del Comelico, Santo Stefano di Cadore, Comunità montana del Comelico e Sappada, 1988 (ristampa anastatica dell’edizione del 1926, con correzioni e aggiunte, e dell’edizione Venezia, Officine grafiche C. Ferrari, 1944).

Літаратура

• Carlo Tagliavini, in Enciclopedia Biografica Universale Treccani, XVIII, p. 546, Istituto della Enciclopedia Italiana, Roma, 2007.
• Scritti minori (saggi raccolti a cura di M. Cortelazzo, G. B. Pellegrini, E. Peruzzi), Bologna, Pàtron, 1981.