Карл Роберт
| Карл Роберт венг.: Károly Róbert | ||
 | ||
.svg) Герб Карла Роберта | ||
| ||
|---|---|---|
| 12 ліпеня 1312 — 16 ліпеня 1342 | ||
| (пад імем Карл I Роберт) | ||
| Каранацыя | 27 жніўня 1310 | |
| Папярэднік | Ласла V Чэх | |
| Пераемнік | Людовік I Вялікі | |
| Дзейнасць | палітык | |
| Нараджэнне | 1288[1] | |
| Смерць | 16 ліпеня 1342[3] ці 16 ліпеня 1342[1] | |
| Пахаванне | ||
| Дынастыя | Анжу-Сіцылійскі дом[d] | |
| Бацька | Карл Мартэл Анжуйскі | |
| Маці | Клеменцыя Аўстрыйская[d] | |
| Жонка | Лізавета Польская[d], Беатрыса Люксембургская[d], Марыя Бытамская[d] і Марыя Галіцкая[d] | |
| Дзеці | Людовік Венгерскі, Андрэй Венгерскі[d], Стэфан[d], Кацярына Венгерская[d], Каламан Венгерскі[d], Карл Венгерскі[d] і Ласла Анжуйскі[d] | |
Карл Роберт (венг.: Károly Róbert; 1288, Неапаль — 16 ліпеня 1342, Вішэград, Венгрыя) — кароль Венгрыі з 1301 года (1-ы раз), з 10 кастрычніка 1307 года (2-гі раз) (1-я каранацыя 15 чэрвеня 1309 года, 2-я — 27 жніўня 1310 года).
Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]
Паходзіў з неапалітанскай лініі Анжуйскага дому. Карл Роберт быў сынам тытулярнага караля Венгрыі Карла Мартэла Анжуйскага (1271—1295) і Клеменцыі Габсбургскай (1262—1293). Меў дзвюх сясцёр: Беатрысу, дафіну В'енскую і Клеменцыю, якая стала каралевай Францыі.
Атрымаў кіраванне пасля працяглай барацьбы з двума прэтэндэнтамі (Вацлавам III Чэшскім і Атонам III Баварскім), а таксама ўнутранай алігархіяй, якая ўзначальвалася Матэ Чакам, Пятром Пэтуні і Аба Амадэем. Утаймаваў рух баронаў, шмат разоў вёў войны з Венецыяй, якой вымушаны быў саступіць Далмацыю, і з Сербіяй.
У 1327 годзе абвясціў горную рэгалію каралеўскай прэрагатывай.
Заваявальны паход супраць Валахіі (1330) не атрымаўся, а смуты па пераходзе ў спадчыну прастола ў Неапалі паставілі караля і Венгрыю ў цяжкае становішча. Тым не менш, яму атрымалася дамагчыся для свайго сына Андрэя рукі спадчынніцы неапалітанскага прастола Джаванны I, а для Людовіка — абвяшчэнныя яго спадчыннікам польскага караля Казіміра (1339).
Шлюбы[правіць | правіць зыходнік]
Карл Роберт быў жанаты тройчы:
- з 1306 года Марыя Бытамская (каля1295—1317) — дачка Казіміра Бытамскага і Алены
- з 1318 года Беатрыса Люксембургская (1305—1319) — дачка імператара Генрыха VII і Маргарыты Брабанцкай
- з 1320 года Елізавета Польская (1305—1380) — дачка Уладзіслава Лакеток і Ядзвігі Велікапольскай.
Памяць[правіць | правіць зыходнік]
Карл Роберт быў намаляваны на банкноце 200 венгерскіх форынтаў.
Зноскі
- ↑ 1,0 1,1 Czech National Authority Database Праверана 23 лістапада 2019.
- ↑ Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #11898831X // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 11 снежня 2014.
- ↑ Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #11898831X // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 13 кастрычніка 2015.
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
- Карл Роберт // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.) . — СПб., 1890—1907.
| Папярэднік: Бела V |
Кароль Венгрыі 1308—1342 |
Пераемнік: Людовік I Вялікі |
 | |
|---|---|
| Правадыры венграў язычніцкага перыяду | |
| Арпады (1000—1301) | Іштван I Святы (1000—1038) |
| Барацьба дынастый (1038—1046) | |
| Арпады (1044—1301) | Андраш I (1047—1061) · Бела I (1061—1063) · Шаламан (1063—1074) · Геза I (1074—1077) · Ласла I Святы (1077—1095) · Кальман І Кніжнік (1095—1116) · Іштван II (1116—1131) · Бела II (1131—1141) · Геза II (1141—1162) · Іштван III (1162—1172) · Ласла II (1162—1163) · Іштван IV (1163—1165) · Бела III (1172—1196) · Імрэ (1196—1204) · Ласла III (1204—1205) · Андраш II (1205—1235) · Бела IV (1235—1270) · Іштван V (1270—1272) · Ласла IV Кун (1272—1290) · Андраш III (1290—1301) |
| Спрэчныя прэтэндэнты (1301—1308) | |
| Анжу-Сіцылійскі дом (1328—1498) | Карай I (Карл Роберт Неапалітанскі) (1310—1342) · Лаяш I (Людовік I Вялікі) (1342—1382) · Марыя (1382—1385; 1386—1395) · Карай II (Карл III Неапалітанскі) (1385—1386) |
| Люксембургі (1386—1437) | Жыгманд (Жыгімонт) (1386—1437) |
| Габсбургі (1438—1439) | Альбрэхт (1437—1439) |
| Ягелоны (1440—1444) | Уласла I (Уладзіслаў III Польскі) (1440—1444) |
| Габсбургі (1444—1457) | Ласла V (Ладзіслаў Постум) (1444—1457) |
| Хуньядзі (1458—1490) | Мацьяш I (1458—1490) |
| Ягелоны (1490—1526) | |
| Запальяі (1526—1570) | |
| Габсбургі (1526—1780) | Фердынанд I (1526—1564) · Мікша (Максіміліян II) (1563—1576) · Рудольф (1572—1608) · Мацьяш II (Мацвей) (1608—1619) · Фердынанд II (1618—1637) · Фердынанд III (1625—1657) · Фердынанд IV Габсбург (1647—1654) · Ліпат I (Леапольд I) (1655—1705) · Ёжэф I (Іосіф I) (1687—1711) · Карай III (1711—1740) · Марыя Тэрэзія (1740—1780) |
| Габсбург-Латарынгскі дом (1780—1918) | Ёжэф II (Іосіф II) (1780—1790) · Ліпат II (Леапольд II) (1790—1792) · Феранц (Франц II) (1792—1835) · Фердынанд V (1835—1848) · Феранц Ёжэф (Франц Іосіф I) (1848—1916) · Карай IV (1916—1918) |
Тэматычныя сайты | ||||
|---|---|---|---|---|
| Слоўнікі і энцыклапедыі | ||||
| Генеалогія і некрапалістыка | ||||