Карыта Маціла

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Карыта Маціла
Асноўная інфармацыя
Імя пры нараджэнні Karita Mattila
Дата нараджэння 5 верасня 1960(1960-09-05) (63 гады)
Месца нараджэння Сомэра, Фінляндыя
Краіна  Фінляндыя
Альма-матар
Музычная дзейнасць
Прафесіі Спявачка
Пеўчы голас сапрана
Інструменты вакал[d]
Жанры опера
Узнагароды
harrisonparrott.com/arti…
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ка́рыта Ма́ціла (фінск.: Karita Marjatta Mattila, 5 верасня 1960, Сомэра) — фінская оперная спявачка (сапрана).

Біяграфічныя звесткі[правіць | правіць зыходнік]

Навучалася ў Акадэміі Сібеліуса, якую закончыла ў (1983), педагог — Ліза Лінка-Мальмё. Прадоўжыла навучанне ў Лондане ў знакамітага венгерскага педагога Веры Рожа.

Творчасць[правіць | правіць зыходнік]

Голас спявачкі найбольш адпавядае выкананню лірычных партый. Маціла — адна з лідараў свайго пакалення сярод лірычных сапрана свету. Актыўна выступае на лепшых сцэнах свету, у тым ліку ў Метраполітэн Опера, Венскай дзяржаўнай оперы, Берлінскай дзяржаўнай оперы, Оперы Бастылія, Тэатры Шатле (Парыж), Лірык-оперы (Чыкага), Оперы Сан-Францыска, на Мюнхенскім оперным фестывалі, Зальцбургскім фестывалі і інш.

У 1983 г. атрымала першую прэмію на Міжнародным фестывалі оперных спевакоў у Кардыфе. На міжнароднай сцэне дэбютавала ў 1985 г. у Ковент-Гардэне ў партыі Паміны ў опере «Чароўная флейта» Моцарта. Першае выступленне ў Венскай дзяржаўнай оперы адбылося ў 1988 г. партыі Эмы («Ф’ерабрас» Ф.Шуберта). У Метраполітэн Опера дэбютавала ў 1990 г. у партыі Донны Эльвіры («Дон Жуан» В. А. Моцарта).

Працавала з такімі дырыжорамі як Клаўдзіа Абада, Валерый Гергіеў, Колін Дэвіс, Зубін Мета, Георг Шолці і інш.

Ёй прысвечаны вакальны цыкл Саарыха «Чатыры імгненні», які спявачка выканала ў 2003 г. у парыжскім тэатры Шатле і лонданскім Барбікан-цэнтры. Спецыяльна для спявачкі была напісана галоўная партыя ў оперы Саарыха «Эмілі», якая была ўпершыню выканана ў Ліёнскай оперы ў 2010 г.

Рэпертуар[правіць | правіць зыходнік]

Оперныя партыі[правіць | правіць зыходнік]

  • Ілія, «Ідаменей, цар Крыцкі» В. А. Моцарта
  • Графіня, «Вяселле Фігара» В. А. Моцарта
  • Донна Анна, «Дон Жуан» В. А. Моцарта
  • Донна Эльвіра, «Дон Жуан» В. А. Моцарта
  • Ф'ёрдыліджы, «Так робяць усе» В. А. Моцарта
  • Паміна, «Чароўная флейта» В. А. Моцарта
  • Агата, «Чароўны стралок» К. М. Вэбэра
  • Леанора, «Фідэліо» Л. ван Бетховена
  • Эма, «Ф'ерабрас» Ф.Шуберта
  • Эльза, «Лаэнгрын» Р.Вагнера
  • Ева, «Нюрнбергскія мейстэрзінгеры» Р.Вагнера
  • Амелія (Марыя), «Сімон Баканэгра» Дж. Вердзі
  • Амелія, «Баль-маскарад» Дж. Вердзі
  • Лізавета, «Дон Карлас» Дж. Вердзі
  • Дэздэмана, «Атэла» Дж. Вердзі
  • Манон, «Манон Леско» Дж. Пучыні
  • Мюзета, «Багема» Дж. Пучыні
  • Тоска, «Тоска» Дж. Пучыні
  • Саламея, «Саламея» Р.Штрауса
  • Хрызафеміда, «Электра» Р.Штрауса
  • Арабэла, «Арабэла» Р.Штрауса
  • Таццяна, «Яўген Анегін» П.Чайкоўскага
  • Ліза, «Пікавая дама» П.Чайкоўскага
  • Енуфа, «Енуфа» Л.Яначака
  • Каця Кабанава, «Каця Кабанава» Л.Яначака
  • Эмілія Марці, «Сродак Макропуласа» Л.Яначака
  • Марыя, «Воцэк» А.Берга
  • Эмілі дзю Шатле, «Эмілі» К.Саарыха

Партыі ў аперэтах і мюзіклах[правіць | правіць зыходнік]

  • Разалінда, «Кажан» І.Штрауса
  • Ганна Главары, «Вясёлая ўдава» Ф.Легара

Партыі ў творах кантатна-аратарыяльнага жанру, сімфоніях з удзелам голасу[правіць | правіць зыходнік]

  • Партыя саліруючага сапрана ў «Рэквіеме» В. А. Моцарта
  • Партыя саліруючага сапрана ў Сімфоніі № 9 Л.ван Бетховена
  • Партыя саліруючага сапрана ў Імшы E flat major Ф.Шуберта
  • Партыя саліруючага сапрана ў Сімфоніі № 2 Ф.Мендэльсона-Бартольдзі
  • Партыя саліруючага сапрана ў Сімфоніі для аркестра, голасу і хора «Кулерва» Я.Сібеліуса
  • «Песні Гурэ» А.Шонберга
  • Партыя саліруючага сапрана ў Сімфоніі № 14 Д.Шастаковіча
  • Партыя саліруючага сапрана ў Сімфоніі № 3 Л.Бернстайна

Некаторыя запісы[правіць | правіць зыходнік]

  • Arias & Scenes (Erato)
  • German Romantic Arias (Erato)
  • Strauss: Orchestral Songs; Four Last Songs (Deutsche Grammophon)
  • Strauss: Orchestral Songs (Sony Music Entertainment)
  • Strauss: Hölderlin Lieder (Sony Music Entertainment)
  • Excellence — The Artistry of Karita Mattila (Ondine)
  • Sibelius Songs (Ondine)
  • Grieg and Sibelius Songs (Erato)
  • Karita Live! (Ondine)
  • From the Heart of Finland (Ondine)
  • Wild Rose (Ondine)
  • Modern Portrait (Warner Music Group/Finlandia)
  • Marriner: Lollipops (Philips Records)

Узнагароды, званні[правіць | правіць зыходнік]

  • Дама-кавалер Ордэна Мастацтваў і літаратуры (Францыя) (2003)
  • Медаль Pro Finlandia (2001)
  • Ганаровы доктар Універсітэта Турку (2011)

Прэміі і прызнанне[правіць | правіць зыходнік]

  • Прэмія Грэмі за лепшы оперны запіс 1998 г. (Нюрнбергскія мейстэрзінгеры Р.Вагнера)
  • Прэмія Грэмі за лепшы оперны запіс 2004 г. (Енуфа Л.Яначака)
  • Лепшая спявачка 2001 г. паводле The New York Times
  • Музыкант 2005 г. паводле часопіса Musical America
  • Увайшла ў топ-20 лепшых сапрана ў гісторыі грамзапісу паводле версіі часопіса BBC Music Magazine (2007)
  • Лаўрэат прэміі Opera News Awards амерыканскага часопіса Opera News за 2011 год