Касцёл і кляштар кармелітаў босых (Львоў)

Храм
Касцёл і кляштар кармелітаў босых
Костел і монастир кармелітів босих
49°50′33″ пн. ш. 24°02′14″ у. д.
Краіна	Украіна
Горад	Львоў, вул. Вінічэнскі, 22.
Канфесія	уніяцтва
Ордэнская прыналежнасць	кармеліты
Тып будынка	базіліка
Архітэктурны стыль	барока
Архітэктар	Ян Пакаровіч[d]
Матэрыял	цэгла
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Касцёл і кляштар кармелітаў босых, сёння — Царква Архістратыга Міхаіла — дзеючы храм, які знаходзіцца ў карыстанні Украінскай грэка-каталіцкай царквы, які знаходзіцца ў цэнтральнай частцы Львова ў зоне Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА.

Гісторыя

Першыя прадстаўнікі ордэна кармелітаў босых з'явіліся ў Львове ў 1613 годзе. Яны збудавалі невялікі драўляны кляштар з храмам на прадмесці недалёка ад Кракаўскай брамы і ракі Полтвы. Пагорак паблізу горада над усходняй лініяй фартыфікацый манахі набылі ў 1631 годзе. Будаўніцтва пачата ў 1634 годзе. Сярод заснавальнікаў былі, у прыватнасці, брацлаўскі і кіеўскі ваявода Аляксандр Заслаўскі і Якаў Сабескі, бацька будучага караля Яна ІІІ. Як падзяку за перамогу Рэчы Паспалітай у войнах з Масковіяй і Турцыяй ахвяраванне на будаўніцтва зрабіў кароль Уладзіслаў IV.

Кармеліты, верагодна, спадзяваліся, што кляштар ўвойдзе ў новую лінію гарадскіх фартыфікацый, якая ахопіць значна большыя тэрыторыі, чым тагачасны цэнтр. Прынамсі такія планы абмяркоўваліся і на працягу XVII стагоддзя, быў створаны шэраг праектаў. Аднак гэтыя фартыфікацыі так і не былі рэалізаваны цалкам. Афіцыйнае засяленне кармелітаў у памяшканні кляштара і асвячэнне храма адбыліся 6 верасня 1642 года. Да таго часу кляштар быў завершаны, але будаўніцтва храма працягвалася. Праз караля манахі дамагліся дазволу на прабіццё дадатковых праходаў ва ўацаваннях горада, каб скараціць шлях ад горада да храма.

У 1648 годзе кляштар як частка ўмацаванняў горада быў узяты войскамі Багдана Хмяльніцкага. Вядома, што да пачатку XVIII стагоддзя храм прастаяў без скляпенняў. Турэцкую аблогу 1672 года яму, аднак, удалося вытрымаць. 4 верасня 1704 года падчас аблогі Львова шведскімі войскамі атрад пад асабістым камандаваннем Карла XII узяў штурмам кляштар, каб з яго з вышыні весці агонь па горадзе. У той жа дзень праз Львоў быў узяты штурмам. Горад быў абрабаваны. Толькі ў 1717 годзе былі завершаны скляпенні, а ў 1731-1732 гадах храм упрыгожаны фрэскамі манаха-бернардынца Бенедыкта Мазуркевіча. У сярэдзіне XVIII стагоддзя ўстаноўлена 12 бакавых алтароў. З тых часоў верагодна паходзіць амвон, драўляныя лавы. У 1781 годзе аўстрыйскія ўлады ліквідавалі ордэн кармелітаў босых у Львове. У кляштар былі паселены манахі ордэна рэфарматаў, а пасля - кармелітаў абутых. У 1945 годзе ўлады зачынілі манастыр і манахі выехалі ў Кракаў. Службы ў касцёле праходзілі яшчэ адзін год.

У пасляваенныя гады закінутыя збудаванні кляштара спачатку сталі месцам жыхарства бяздомных, а пасля — складам. На працягу 1960-1980 гадоў тэрыторыя былога манастырскага саду стала месцам збору львоўскіх хіпі і іншых нефармальных груповак. У 1989 годзе перад закрытым храмам пачалі праводзіць набажэнствы. У 1990 годзе комплекс манастыра перададзены манахам-студытам УГКЦ. Акрамя ўласна манастыра, тут таксама размясціліся выдавецтва і Інстытут гісторыі УГКЦ. У храме праведзены шэраг рамонтных работ, у прыватнасці ўсё пакрыццё даху і вежаў заменена новым медным. Праведзена адаптацыя для патрэб усходняга абраду - перад алтаром пабудаваны іканастас. Пры слупах ўстаноўлены чатыры бакавых алтары. Адліты новы звон, у вялікім акне над хорамі устаўлены вітраж. Працягваецца рамонт манастырскіх памяшканняў.