Катабан

Катабан (блакітны) са сталіцай у Тымне

Катабан. Хлопчык на льве.

Катабан(араб. مملكة قتبان‎‎) — дзяржава ў Паўднёвай Аравіі, якая існавала ў I тыс. да н.э. — II ст. н.э. Сталіцай Катабана была Тымна. Размяшчалася на захад ад Хадрамаўта і на ўсход ад Сабейскага царства.

У V—II стст. да н.э. Катабан становіцца наймацнейшай дзяржавай поўдня Аравіі, а яго кіраўнік бярэ тытул мукарыб — паказчык паўднёвааравійскай гегемоніі. Незадоўга да канца IV ці ў пачатку III стагоддзі да н.э. Катабану ў часы кіравання караля Яду'іба Йігала I, верагодна, у саюзе з суседнімі дзяржавамі Маін і Хадрамаўт удалося пазбавіцца ад сабейскай гегемоніі.

У I ст. да н.э. у Катабане была прадпрынятая адна з першых у свеце спроб стварэння прадстаўнічай дэмакратыі ў форме своеасаблівай «канстытуцыйнай манархіі». У I ст. н.э. Катабан быў захоплены Хім'ярам.

Ва II ст. н.э., пасля распаду 1-й Хім'ярыцкай імперыі, Катабану на некалькі дзясяткаў гадоў удалося аднавіць сваю незалежнасць, аднак у канцы II ст. ён быў заваяваны Хадрамаўтам, а затым перайшоў пад кантроль Сабы. У канцы таго ж стагоддзя тэрыторыя Катабана перайшла пад кантроль Хім'яра.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Катабан
• ГІСТОРЫЯ СТАРАЖЫТНАГА ЎСХОДУ
• Socio-Political Conflict in the Qatabanian Kingdom? (A preliminary re-interpretation of the Qatabanic inscription R 3566). Proceedings of the Seminar for Arabian Studies 27 (1997): 141—158