Катастрофа Boeing 737 пад Тэгеранам

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Рэйс 752 Міжнародных авіяліній Украіны
На месцы катастрофы.
На месцы катастрофы.
Агульныя звесткі
Дата 8 студзеня 2020
Час 2:44 UTC
Прычына збіты
Месца Іран паміж Парандам і Шахрыярам, у 20 км ад Тэгерана (Іран)
Каардынаты 35°33′43″ пн. ш. 51°06′12″ у. д.IR_ HGЯO
Загінулыя 176 (усе) (МАУ, МЗС Украіны)
Параненыя 0
Паветранае судна

Самалёт за 2 месяцы і 3 тыдні да катастрофы
Мадэль Boeing 737-8KV
Авіякампанія Украіна Міжнародныя авіялініі Украіны (МАУ)
Пункт вылету Іран Міжнародны аэрапорт імя імама Хамейні (Іран)
Пункт прызначэння Украіна Барыспаль, Кіеў (Украіна)
Рэйс PS-752
Бартавы нумар UR-PSR
Дата выпуску 21 чэрвеня 2016 (першы палёт)
Пасажыры 168 (СНБА Украіны)
167 (МАУ, МЗС Украіны)
Экіпаж 9
Выжылых 0

Катастрофа Boeing 737 пад Тэгеранам — буйная авіяцыйная катастрофа, якая здарылася раніцай 8 студзеня 2020 года. Авіялайнер Boeing 737-8KV авіякампаніі Міжнародныя авіялініі Украіны (МАУ) выконваў міжнародны рэйс PS-752 па маршруце Тэгеран — Кіеў, але праз 6 хвілін пасля ўзлёту страціў вышыню і ўрэзаўся ў зямлю каля горада Паранд, за 20 км на паўночны ўсход ад аэрапорта Тэгерана. Пры гэтым загінулі ўсе, хто быў на яго борце: 176 чалавек — 167 пасажыраў і 9 членаў экіпажа.

Катастрофа рэйса 752 стала найбуйнейшай (па колькасці загінулых) за ўсю гісторыю ўкраінскай авіяцыі (уключаючы савецкі перыяд), перасягнуўшы катастрофу Ан-10 пад Харкавам (122 загінулых). Таксама гэта першая катастрофа ў гісторыі кампаніі МАУ за 28 гадоў існавання[1]. На момант падзей займала 48-ы радок сярод найбуйнейшых авіяцыйных катастроф у свеце.

Прычынай крушэння стала трапленне ракеты, якую памылкова выпусціла сістэма СПА Ірана. На гэта паўплываў фактар напружанасці ваенных з-за амерыкана-іранскага канфлікту на Блізкім Усходзе[2].

Самалёт[правіць | правіць зыходнік]

Boeing 737-8KV (WL) (мадэль 737-800, KV — код авіякампаніі МАУ) з завадскім нумарам 38124 і серыйным 5977 быў пабудаваны ў 2016 годзе, а 21 чэрвеня здзейсніў свой першы палёт. Лайнер атрымаў рэгістрацыйны нумар UR-PSR і быў перададзены заказчыку — Міжнародным авіялініям Украіны. Па маршруце Сіэтл-Кефлавіку — Кіеў, з 19 па 20 ліпеня 2016 года борт UR-PSR прыбыў у аэрапорт Барыспаль — асноўны хаб авіякампаніі[3].

Самалёт быў абсталяваны двума турбавентылятарнымі рухавікамі CFM International CFM56-7B24E. Эксплуатаваўся ў кампаноўцы салона на 186 месцаў эканом-класа (CY186)[3]. Апошняе тэхнічнае абслугоўванне праходзіў 6 студзеня 2020 года[4]. Пры «ўзросце» 3 гады і 6 месяцаў дадзены самалёт быў адным з самых маладых прадстаўнікоў сямейства 737 Next Generation у флоце авіякампаніі[5].

Экіпаж і пасажыры[правіць | правіць зыходнік]

На борце знаходзіліся 176 чалавек, з якіх 167 — пасажыры[6].

Экіпаж складаўся з 9 чалавек[7]:

  • Камандзір паветранага судна — Уладзімір Іванавіч Гапоненка.
  • Другі пілот — Сяргей Анатольевіч Хаменка.
  • Пілот-інструктар — Аляксей Яўгенавіч Навумкін.
  • Бортправаднікі:
    • Кацярына Алегаўна Статнік[8],
    • Ігар Валер’евіч Мацькоў,
    • Марыя Міхайлаўна Мікіцюк[9],
    • Дзяніс Міхайлавіч Ліхно,
    • Валерыя Яўгенаўна Аўчарук,
    • Юлія Мікалаеўна Салагуб.
Грамадзянства Пасажыры Экіпаж Усяго
 Афганістан 4 0 4
 Вялікабрытанія 3 0 3
 Германія 3 0 3
 Іран 83 (82) 0 83 (82)
 Канада 63 0 63
 Украіна 2 9 11
 Швецыя 10 0 10
Усяго 167 9 176[10][11]

Па даных СНБА Украіны, два чалавекі з 169, зарэгістраваных на рэйс, не селі ў самалёт[12].

Перадгісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Катастрофа адбылася на фоне палітычнага крызісу паміж ЗША і Іранам у Персідскім заліве. Сітуацыя ў рэгіёне была напружанай пасля нанясення ўдараў ЗША ў Іраку і гібелі ў выніку авіяўдару 3 студзеня 2020 года ў Багдадзе іранскага генерала Касема Сулеймані, камандуючага спецпадраздзяленнем «Аль-Кудс». 8 студзеня іранскі Корпус Вартавых Ісламскай рэвалюцыі (КВІР) пачаў аперацыю адплаты, накіраваную супраць амерыканскіх ваенных баз на тэрыторыі Ірака, а войскі СПА былі прыведзеныя ў 100%-ную боегатоўнасць. Як сказаў камандуючы ваенна-касмічнымі сіламі Ірана Амір Алі Хаджызадэ, вайскоўцы прасілі спыніць авіязносіны на час ракетнага ўдару па амерыканскаму кантынгенту ў Іраку, але гэта патрабаванне не выканалі[13][14]. Катастрофа Boeing 737 пад Тэгеранам адбылася праз некалькі гадзін пасля атакі КВІР на амерыканскія ваенныя аб’екты ў Іраку.

Катастрофа[правіць | правіць зыходнік]

Траекторыя палёту рэйса PS752 (па дадзеных flightradar24). Месца сутыкнення з зямлёй адзначана крыжыкам.

Борт UR-PSR выконваў міжнародны рэйс PS-752 з Тэгерана ў Кіеў. У 02:38 UTC (06:08 па мясцовым часе), пасля гадзінны затрымкі, рэйс 752 узляцеў з паласы 29R аэрапорта імя імама Хамейні, і спачатку палёт праходзіў у нармальным рэжыме. Аднак у 02:44 UTC (06:14 па мясцовым часе), калі лайнер з хуткасцю 509 км/г падняўся да вышыні 2416 м, сувязь з ім нечакана перапынілася[15]. Самалёт перайшоў у некіравальны спуск, пры гэтым, паводле апублікаванага іранскімі студэнтамі відэазапісу, на яго борце быў пажар[16]. Машына ўрэзалася ў зямлю ля паўночнай мяжы Паранда, у 20 км на паўночны захад ад аэрапорта, і цалкам разбурылася, а ўсе, хто быў у ёй, загінулі[17]. На кадрах, знятых відавочцамі, відаць, што самалёт адразу пасля ўзлёту загарэўся і ўпаў, пасля чаго адбыўся выбух[18].

Рэакцыя[правіць | правіць зыходнік]

Адразу пасля інцыдэнту іранскія карыстальнікі Твітэра выклалі непацверджаную інфармацыю аб тым, што катастрофа адбылася ў выніку памылковага запуску ракет СПА іранскімі ваеннымі. Арабская газета Al-Hadath таксама паведаміла, што самалёт быў збіты іранскімі СПА[19]. Аднак вядучыя іранскія агенцтвы навін паведамілі пра тэхнічную няспраўнасць[20]. Прэзідэнт Украіны Уладзімір Зяленскі заклікаў не спекуляваць на прычынах інцыдэнту.

Украінскі лідар выказаў спачуванні родным і блізкім загінулых пасажыраў і членаў экіпажа[21]. У сувязі з катастрофай ён перапыніў візіт у Аман і выляцеў у Кіеў[22]. Па яго ўказанні СНБА сфарміраваў аператыўны штаб[23]. Прэзідэнт дадаў таксама, што некалькі ўкраінскіх самалётаў падрыхтаваны да вылету ў Тэгеран для наступнай транспартоўкі целаў загінулых[22].

Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка накіраваў спачуванні Уладзіміру Зяленскаму, прэзідэнту Ірана Хасану Раўхані і генерал-губернатару Канады Жулі Пеет[24]. Спачуванні іранскаму і ўкраінскаму прэзідэнтам выказаў таксама прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін[25][26]. Спачуванні сем’ям загінулых выказалі дзяржсакратар ЗША Майк Пампеа[27], міністр замежных спраў Швецыі Ан Ліндэ і іншыя палітыкі[27][28].

Джасцін Трудо, прэм’ер-міністр Канады, — краіны, грамадзянамі якой была значная частка загінулых, — разам з іншымі членамі ўрада Канады выказаў шкадаванне ў сувязі з трагедыяй і паабяцаў сумесную работу з міжнароднымі партнёрамі з мэтай «адказаць на пытанні канадцаў»[27].

9 студзеня стала днём жалобы ў Іране і ва Украіне[29][30].

Расследаванне[правіць | правіць зыходнік]

На месца крушэння была накіравана іранская следчая група[31]. Па словах кіраўніка камісіі па расследаваннях катастроф Іранскай арганізацыі грамадзянскай авіяцыі, паведамленняў пра надзвычайную сітуацыю на борце ад экіпажа не паступала[32].

Украінскі ўрад паведаміў, што накіруе ўласных экспертаў для дапамогі следчай групе ў расследаванні трагедыі. Уладзімір Зяленскі даў указанне генпракурору Украіны пачаць расследаванне прычын катастрофы[22].

Афіцыйны прадстаўнік Міністэрства дарог і гарадскога развіцця Ірана сцвярджаў, што пасля ўзгарання рухавіка самалёт ахапіла полымя, што прывяло да страты кантролю над лайнерам і крушэння[22][33]. Амаль адразу была выключана версія пра тэракт на борце[34].

Неўзабаве пасля крушэння былі выяўлены бартавыя самапісцы[22]. Іран адмовіўся даваць Украіне «чорныя скрыні»[35]. Начальнік дэпартамента рэагавання на надзвычайныя здарэнні Арганізацыі грамадзянскай авіяцыі Ірана Хасан Резаіфар заявіў[36]:

«Чорныя скрыні будуць расшыфроўвацца ў аўтарытэтнай дзяржаўнай лабараторыі Ірана. Такім чынам, іранскія законы ўсталёўваюць правілы, дзе і як іх трэба расшыфроўваць».

Паводле стандартаў Міжнароднай арганізацыі грамадзянскай авіяцыі, акрамя прадстаўнікоў краіны, у якой адбыўся інцыдэнт, у расследаванні павінны прыняць удзел амерыканскі Нацыянальны савет па бяспецы на транспарце (як прадстаўнік дзяржавы-вытворцы самалёта), французскае Бюро па расследаванні і аналізе бяспекі грамадзянскай авіяцыі (як прадстаўнік дзяржавы-вытворцы рухавікоў) і ўкраінскае Міністэрства інфраструктуры (як прадстаўнік дзяржавы рэгістрацыі борта)[37]. Кіраўнік іранскага аддзялення ІКАО Алі Абедзадэ паведаміў, што прадстаўнікі Украіны будуць дапушчаны да расследавання[38].

9 студзеня Арганізацыя грамадзянскай авіяцыі Ірана апублікавала першыя вынікі расследавання. Паводле папярэдніх даных, паветранае судна загарэлася ў паветры. Выявіўшы тэхнічную праблему, пілоты развярнулі самалёт, каб вярнуцца ў аэрапорт. Пры сутыкненні самалёта з зямлёй адбыўся ўзрыў. Адзначалася, што ад экіпажа не паступала паведамленняў аб незвычайных абставінах палёту[39].

10 студзеня абломкі самалёта былі сабраны і вывезены ў ангар для рэканструкцыі і расследавання прычыны катастрофы[40]. Кіраўнік арганізацыі грамадзянскай авіяцыі Ірана Алі Абедзадэ заявіў, што расследаванне катастрофы зойме адзін-два гады, а расшыфроўка чорнай скрыні зойме адзін-два месяцы[41]. Як паведаміў міністр замежных спраў Украіны Вадзім Прыстайка, Украіна атрымала ад Ірана доступ да бартавога самапісца. Паводле яго слоў, прадстаўнікам украінскага боку таксама далі доступ да абломкаў самалёта і месца крушэння, а таксама да запісаў перамоў дыспетчараў аэрапорта Тэгерана з пілотамі. Як адзначыў Прыстайка, украінскі экіпаж да апошняга не паведамляў ні пра якія непаладкі, аднак перад крушэннем рэзка змяніў курс[42]. Кіраўнік СБУ Іван Баканаў заявіў, што ведамства разглядае дзве прыярытэтныя версіі прычын, якія прывялі да авіякатастрофы: першая — пападанне ракеты, другая — тэракт[43][44].

11 студзеня Іран прызнаў, што ўкраінскі самалёт быў збіты СПА краіны па памылцы, а не пацярпеў катастрофу ў выніку тэхнічнай няспраўнасці. Пра гэта заявіў Генштаб Узброеных сіл Ірана. У заяве вайскоўцаў было сказана, што катастрофа стала вынікам чалавечай памылкі[45]. Поўную адказнасць за катастрофу ўкраінскага самалёта прыняў на сябе Корпус Вартавых Ісламскай рэвалюцыі. Паводле слоў камандуючага ваенна-касмічнымі сіламі Ірана Аміра-Алі Хаджызадэ, сістэма СПА прыняла ўкраінскі самалёт за крылатую ракету, а сувязь у гэты момант была няспраўнай. Аператар супрацьпаветранай абароны Ірана самастойна вырашыў выпусціць крылатую ракету па самалёце, не здолеўшы звязацца з камандаваннем[13][14][46]. Прэзідэнт Ірана Хасан Раўхані ў размове з Прэзідэнтам Украіны Уладзімірам Зяленскім выказаў спачуванні ўкраінскаму народу і сем’ям загінулых. Ён папрасіў прабачэння іранскага боку за трагедыю. Хасан Раўхані заявіў, што трагедыя адбылася з-за няправільных паводзінаў іранскіх вайскоўцаў і паабяцаў прыцягнуць усіх вінаватых да адказнасці[47][48].

Прэзідэнт Украіны У. Зяленскі дамовіўся з прэзідэнтам Францыі Э. Макронам аб прыцягненні французскіх спецыялістаў да расшыфроўцы «чорных скрыняў»[49]. 12 студзеня французскае Бюро па расследаванні і аналізе бяспекі грамадзянскай авіяцыі (BEA) паведаміла, што «чорныя скрыні» збітага ракетай рэйса будуць расшыфраваны на тэрыторыі Украіны[50].

13 студзеня Савет па бяспецы на транспарце Канады (TSB) па запрашэнні Ірана накіраваў двух сваіх следчых у Тэгеран. TSB таксама планаваў адправіць другую групу следчых з вопытам загрузкі і аналізу бартавых самапісцаў[51][52].

14 студзеня пошукавая каманда ДСНС, эксперты МУС і следчыя Нацыянальнай паліцыі Украіны завяршылі пошукавыя работы, следчыя мерапрыемствы і работу па ідэнтыфікацыі целаў загінулых на месцы катастрофы і вярнуліся ва Украіну[53].

У чэрвені ў Міністэрстве замежных спраў Ірана заявілі пра гатоўнасць правесці перамовы з Украінай па «чорных скрынях» і выплаце кампенсацый сем’ям загінулых[54]. Аднак 9 ліпеня намеснік кіраўніка МЗС Украіны Яўген Енін заявіў, што з пачатку 2020 года Украіна накіравала Ірану чатыры прапановы аб пачатку перамоў, але канкрэтную дату так і не ўдалося ўзгадніць[55].

24 ліпеня намеснік міністра замежных спраў Украіны Яўген Енін заявіў, што даныя з «чорных скрыняў» лайнера пацвердзілі факт знешняга ўмяшання ў работу самалёта[56].

29 ліпеня ў Кіеве пачаўся першы этап перамоў з Іранам па збітаму ўкраінскаму «Боінгу»[57]. Па іх выніках Тэгеран пагадзіўся выплаціць усе неабходныя кампенсацыі[58].

20 лютага 2021 года ваенная пракуратура Ірана завяршыла расследаванне катастрофы самалёта МАУ, пачалася падрыхтоўка абвінаваўчага акта дзесяці падазраваным[59].

Прычына катастрофы[правіць | правіць зыходнік]

11 студзеня кіраўнік МЗС Ірана Махамад Джавад Зарыф заявіў, што, паводле папярэдніх высноў унутранага расследавання, праведзенага ўзброенымі сіламі, было зроблена заключэнне, што самалёт быў збіты выпадкова ў выніку «чалавечай памылкі»[60].

У афіцыйным паведамленні гаварылася[61]:

«Падчас палёту самалёт апынуўся ў непасрэднай блізкасці ад аднаго з важных ваенных аб’ектаў Корпуса вартавых ісламскай рэвалюцыі і па форме і вышыні палёту нагадваў варожы аб’ект».

У заяве таксама было паказана, што вінаватыя будуць прыцягнуты да адказнасці[62]. У заяве прэзідэнта Ірана Хасана Рухані, апублікаваным ISNA, гаварылася, што на фоне «запалохванняў і агрэсіі з боку ЗША» пасля гібелі Касема Сулеймані з мэтай абароны ад магчымых нападаў з боку ЗША іранская армія была прыведзена ў поўную гатоўнасць, «аднак, на жаль, гэта прывяло да чалавечых памылак». Па словах Рухані, Іран глыбока шкадуе аб трагедыі[63].

Генеральны штаб УС Ірана паведаміў, што праз некалькі гадзін пасля ракетнага ўдару Ірана ваенныя самалёты, якія належаць амерыканскім ВПС, павялічылі колькасць палётаў у паветранай прасторы каля Ірана, і працягвалі паступаць паведамленні пра некаторыя лятучыя цэлі, якія набліжаліся да абарончых аб’ектаў краіны[64].

Камандуючы Ваенна-касмічнымі войскамі Корпуса вартавых ісламскай рэвалюцыі Амір-Алі Хаджызадэ заявіў, што аператар сістэмы СПА вызначыў украінскі самалёт як «варожы аб’ект»[65] (крылатую ракету[66]), але з-за перашкод у сувязі не змог дакласці пра гэта камандаванню, таму ён самастойна прыняў няправільнае рашэнне і запусціў ракету па цэлі[67]. Генеральны штаб Узброеных сіл Ірана заявіў, што вінаватыя ў гібелі самалёта былі перададзены армейскай судовай арганізацыі для прыняцця працэсуальных рашэнняў[68].

Наступствы катастрофы[правіць | правіць зыходнік]

МАУ абвясціла аб прыпыненні палётаў у Тэгеран на нявызначаны тэрмін[69]. Паралельна з гэтым у сувязі з высокай напружанасцю ў рэгіёне аб аналагічных рашэннях заявілі і іншыя авіякампаніі, у тым ліку Singapore Airlines, China Airlines і Malaysia Airlines[70]. Не выкарыстоўваць паветраную прастору краін Блізкага Усходу праз некалькі гадзін пасля катастрофы рэкамендавала Расавіяцыя. Падобнае рашэнне прыняла авіякампанія Air Astana[71].

10 студзеня намеснік кіраўніка Арганізацыі грамадзянскай авіяцыі Ірана Мартэза Дэхган паведаміў, што шэраг міжнародных авіякампаній, якія раней прыпынілі рэйсы ў Іран, а таксама рэйсы, маршрут якіх пралягае праз гэту краіну, з меркаванняў бяспекі аднавілі палёты над Іранам[72].

Пасля таго як афіцыйныя ўлады краіны прызналі, што па памылцы збілі пасажырскі лайнер «Украінскіх авіяліній», больш за дзве тысячы маладых актывістаў выйшлі на стыхійны мітынг у Тэгеране ўвечары 11 студзеня[73]. Галоўным лозунгам пратэстуючых стала патрабаванне ліквідаваць Вярхоўнага Лідара Ірана[74]. 12 студзеня падобныя мітынгі супраць палітыкі КВІР прайшлі ў Ісфахане і Хамадане[75][76].

19 студзеня целы 11 загінулых украінскіх грамадзян прыбылі ва Украіну[77].

Суд[правіць | правіць зыходнік]

16 красавіка 2023 года паведамлена, што ў Іране вынеслі прысуд 10 вайскоўцам узброеных сіл па абвінавачанні ў датычнасці да збіцця самалёта. Камандзіра, чые дзеянні прывялі да катастрофы, прысудзілі да дзесяці гадоў пазбаўлення волі, іншых вайскоўцаў — ад аднаго да трох гадоў[78][79].

Заўвагі[правіць | правіць зыходнік]

  1. ↑ Украинский самолёт со 176 людьми разбился после вылета из Тегерана. Всё, что известно на эту минуту (обновляется)(недаступная спасылка). TK Media (8 студзеня 2020). Архівавана з першакрыніцы 14 студзеня 2020. Праверана 8 студзеня 2020.
  2. ↑ Іран прызнаў, што выпадкова збіў украінскі самалёт
  3. ↑ а б UR-PSR Ukraine International Airlines Boeing 737-8KV(WL) (англ.). Aviation Photos, Airline Fleets. Праверана 8 студзеня 2020.
  4. ↑ Виктория Ивашечкина. Разбившийся в Тегеране украинский лайнер прошел техпроверку 6 января (руск.). Комсомольская правда (8 студзеня 2020). Праверана 8 студзеня 2020.
  5. ↑ Ukraine International Airlines Fleet Details and History (англ.). Aviation Photos, Airline Fleets. Праверана 8 студзеня 2020.
  6. ↑ Авіякатастрофа пад Тэгеранам — галоўнае пра крушэнне ўкраінскага самалёта. Абноўлена
  7. ↑ Украинский самолёт МАУ разбился в Иране: что известно. РБК Украина (8 студзеня 2020).
  8. ↑ Что известно о погибших в авиакатастрофе в Тегеране украинцах: «Таких людей нужно еще поискать». Politeka (8 студзеня 2020).
  9. ↑ Мария Микитюк — биография стюардесы разбившегося Boeing 737 МАУ(недаступная спасылка). Факти (8 студзеня 2020). Архівавана з першакрыніцы 24 красавіка 2020. Праверана 8 студзеня 2020.
  10. ↑ АВИАКАТАСТРОФА МАУ В ИРАНЕ: ВСЁ, ЧТО НАДО ЗНАТЬ ОБ АВАРИИ. ТСН (8 студзеня 2020).
  11. ↑ В Киеве уточнили данные о гражданстве жертв авиакатастрофы в Иране. РИА Новости (8 студзеня 2020).
  12. ↑ Катастрофа украинского "Боинга" в Иране: что известно о погибших, BBC, 8.01.2020
  13. ↑ а б irna.ir
  14. ↑ а б svaboda.org
  15. ↑ Flightradar24. Live Flight Tracker - Real-Time Flight Tracker Map (англ.). Flightradar24. Праверана 8 студзеня 2020.
  16. ↑ Artemis Moshtaghian and Joshua Berlinger. 176 killed after Ukraine International Airlines plane crashes in Tehran shortly after takeoff (англ.). CNN (8 студзеня 2020). Праверана 8 студзеня 2020.
  17. ↑ Crash Boeing-737-8KV near Parand: 176 killed (англ.). Bureau of Aircraft Accidents Archives. Праверана 8 студзеня 2020.(недаступная спасылка)
  18. ↑ Момент катастрофы украинского «Боинга» в Иране попал на видео
  19. ↑ إيران — أنباء عن سقوط الطائرة الأوكرانية نتيجة إصابتها بصاروخ إيراني عن طريق الخطأ (7 студзеня 2020).
  20. ↑ CNN, Artemis Moshtaghian and Joshua Berlinger. Ukrainian Airlines plane crashes in Tehran shortly after takeoff. CNN. Праверана 8 January 2020.
  21. ↑ Уладзімір Зяленскі ў Facebook (укр.). Facebook (8 студзеня 2020). Праверана 8 студзеня 2020.
  22. ↑ а б в г д Live Updates: Boeing 737 with 167 Passengers Aboard Crashes After Take-Off from Tehran Airport© (англ.). Sputnik News. Праверана 8 January 2020.
  23. ↑ CNN, Artemis Moshtaghian and Joshua Berlinger. Ukrainian Airlines plane crashes in Tehran shortly after takeoff. nv.ua. Праверана 8 January 2020.
  24. ↑ Спачуванні Прэзідэнту Украіны Уладзіміру Зяленскаму, Прэзідэнту Ірана Хасану Раўхані і Генерал-губернатару Канады Жулі Пеет
  25. ↑ Соболезнования Президенту Украины Владимиру Зеленскому. kremlin.ru. Праверана 8 January 2020.
  26. ↑ Соболезнования Президенту Ирана Хасану Рухани. kremlin.ru. Праверана 8 January 2020.
  27. ↑ а б в What people are saying about the Ukrainian plane crash that killed 176(недаступная спасылка). Vancouver Courier. Архівавана з першакрыніцы 8 студзеня 2020. Праверана 9 January 2020.
  28. ↑ Ан Ліндэ ў Twitter. Twitter. Праверана 9 January 2020.
  29. ↑ Володимир Зеленський оголосив 9 січня днем жалоби в Україні у зв’язку з катастрофою літака МАУ в Ірані (укр.). Офіційне інтернет-представництво Президента України. Праверана 9 студзеня 2020.
  30. ↑ В Иране объявили день траура по жертвам авиакатастрофы и давке в Кермане. РБК. Праверана 9 студзеня 2020.
  31. ↑ Ukrainian airplane crashes near Tehran's Imam Khomeini Int’l Airport (англ.). Iranian Students News Agency. Праверана 8 January 2020.
  32. ↑ جزئیات تماس خلبان بوئینگ 737‌ اوکراینی با برج مهرآباد تا پیش از سقوط‌ (ар.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 8 студзеня 2020. Праверана 8 January 2020.
  33. ↑ 176 people killed in Boeing 737 crash in Iran, state TV reports (англ.). ABC News (8 студзеня 2020). Праверана 8 January 2020.
  34. ↑ Khurshudyan, Isabelle; Cunningham, Erin (8 January 2020). "Ukrainian passenger plane with more than 170 on board crashes in Iran, no survivors" [англійская]. Washington Post. Праверана 8 January 2020.
  35. ↑ СМИ узнали об отказе Ирана передать Boeing «чёрные ящики» разбившегося лайнера
  36. ↑ سرنوشت جعبه سیاه چه می‌شود؟/ فراخوان خانواده‌ قربانیان به پزشکی قانونی (перс.). ایسنا (8 студзеня 2020). Праверана 8 студзеня 2020.
  37. ↑ "Ukrainian plane crashes in Iran killing 176". BBC [англійская]. 2020-01-08. Праверана 2020-01-09.
  38. ↑ Iran plane crash: Tehran won’t give Boeing or US black boxes, BBC, 9.01.2020
  39. ↑ blr.belta.by Архівавана 11 студзеня 2020.
  40. ↑ В Иране почти полностью зачистили бульдозерами место катастрофы самолёта МАУ: что там не так. 24 Канал. Праверана 10 студзеня 2020.
  41. ↑ Пропагандисты не сдаются! Как Иран и российские СМИ сначала отрицали, что «боинг» сбила ракета, а потом признали
  42. ↑ Иран предоставил Украине доступ к «чёрным ящикам» упавшего самолёта // РБК, 10.01.2020
  43. ↑ ssu.gov.ua
  44. ↑ СБУ назвала дзве прыярытэтныя версіі катастрофы ўкраінскага самалёта
  45. ↑ Иран признал, что украинский самолет был сбит
  46. ↑ belsat.eu
  47. ↑ bbc.com
  48. ↑ nashaniva.by
  49. ↑ Французских специалистов привлекут к расшифровке «чёрных ящиков» сбитого самолёта МАУ — переговоры Зеленского с Макроном. nv.ua. Праверана 12 студзеня 2020.
  50. ↑ Сбитый самолёт МАУ. МИД Ирана вызвал посла Великобритании из-за его задержания на акции протеста. nv.ua. Праверана 12 студзеня 2020.
  51. ↑ Transportation Safety Board of Canada Government of Canada. 13 January 2020 - Aviation news release - Transportation Safety Board of Canada. www.bst-tsb.gc.ca (12 студзеня 2020). Праверана 14 студзеня 2020.
  52. ↑ Transportation Safety Board of Canada Government of Canada. 12 January 2020 - Aviation news release - Transportation Safety Board of Canada. www.bst-tsb.gc.ca (12 студзеня 2020). Праверана 14 студзеня 2020.
  53. ↑ Крушение самолёта МАУ: украинские спасатели вернулись из Ирана (руск.). Украинская правда. Праверана 14 студзеня 2020.
  54. ↑ В Иране заявили о готовности к переговорам с Украиной о сбитии самолета МАУ (руск.). www.unian.net. Праверана 10 чэрвеня 2020.
  55. ↑ Авиакатастрофа МАУ: в 2020 году Украина направила уже четыре вербальные ноты Ирану по переговорам (руск.). www.unian.net. Праверана 9 ліпеня 2020.
  56. ↑ Авиакатастрофа МАУ: "черные ящики" подтвердили "незаконное вмешательство" в работу самолета (руск.). www.unian.net. Праверана 24 ліпеня 2020.
  57. ↑ Авиакатастрофа самолета МАУ: в Киеве сегодня начнутся переговоры Украины и Ирана (видео) (руск.). www.unian.net. Праверана 29 ліпеня 2020.
  58. ↑ Авиакатастрофа самолета МАУ: Кулеба сообщил результаты переговоров с Ираном о компенсациях родным погибших (руск.). www.unian.net. Праверана 31 ліпеня 2020.
  59. ↑ وعده رئيس سازمان قضایی نیروهای مسلح برای برگزاری دادگاه هواپیمای اوکراینی (перс.). رادیو فردا. Праверана 20 лютага 2021.
  60. ↑ Александр Бакланов. Иран признал, что случайно сбил украинский «боинг».. Медуза (11 января 2020 года).
  61. ↑ Иранские военные: украинский «Боинг» был непреднамеренно сбит, его приняли за вражеский объект, BBC, 11.01.2020
  62. ↑ Иран признал вину в крушении украинского лайнера. РБК. Праверана 11 студзеня 2020.
  63. ↑ Президент Ирана назвал сбитый Boeing «непростительной ошибкой». РБК. Праверана 11 студзеня 2020.
  64. ↑ General Staff of Iran Armed Forces releases statement on Ukrainian plane crash. irna.ir. Праверана 11 студзеня 2020.
  65. ↑ Описаны подробности удара «Тора» по украинскому лайнеру // Лента.ру, 14 января 2020
  66. ↑ Система ПВО в Иране приняла украинский самолёт за крылатую ракету
  67. ↑ Иран назвал ошибку оператора системы ПВО причиной крушения Boeing // РБК
  68. ↑ Руководство Ирана призналось в том, что военные по ошибке сбили украинский самолёт(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 12 студзеня 2020. Праверана 21 студзеня 2020.
  69. ↑ МАУ ў Facebook (укр.). Facebook (8 студзеня 2020). Праверана 8 студзеня 2020.
  70. ↑ Airlines avoid Iranian airspace, cancel flights as Middle East tensions spike (англ.). CNBC (8 студзеня 2020). Праверана 8 студзеня 2020.
  71. ↑ Росавиация рекомендовала авиакомпаниям не летать над Ираном и Ираком (руск.). ТАСС (8 студзеня 2020). Праверана 8 студзеня 2020.
  72. ↑ blr.belta.by
  73. ↑ Iranian protesters take to streets after Tehran admits Ukrainian plane was unintentionally shot down..
  74. ↑ Protests in Tehran after Iran admits shooting down plane..
  75. ↑ تجمع‌های اعتراضی در چند شهر ایران؛ شلیک تیر هوایی و گاز اشک‌آور در تهران. رادیو فردا.
  76. ↑ ایران شلیک به هواپیمای اوکراینی را پذیرفت؛ برپایی تجمعات اعتراضی - BBC Persian. BBC News فارسی.
  77. ↑ "Bodies of Ukrainian victims of Iran plane crash returned home". Reuters. 2020-01-19. Праверана 2020-01-19.
  78. ↑ mizanonline.ir
  79. ↑ Radio Free Europe/Radio Liberty

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Катастрофа_Boeing_737_пад_Тэгеранам&oldid=4630093"