Кацярына Саксен-Лаўэнбургская

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Кацярына Саксен-Лаўэнбургская
Каралева-кансорт Швецыі
24 верасня 1531 — 23 верасня 1535
Папярэднік Ізабела Габсбургская
Пераемнік Маргарыта Леёнхувуд
Нараджэнне 24 верасня 1513(1513-09-24)[1][2]
Смерць 23 верасня 1535(1535-09-23)[1][2] (21 год)
Месца пахавання
Род House of Ascania (Saxony-Lauenburg branch)[d]
Бацька Magnus I, Duke of Saxe-Lauenburg[d]
Маці Catherine of Brunswick-Wolfenbüttel, Duchess of Saxe-Lauenburg[d]
Муж Густаў I Ваза[3]
Дзеці Эрык XIV
Дзейнасць каралева
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Кацярына Саксен-Лаўэнбургская (шведск.: Katarina av Sachsen-Lauenburg; 24 верасня 1513, Ратцэбург, Шлезвіг-Гольштэйн — 23 верасня 1535, Стакгольм) — каралева-кансорт Швецыі ў 1531—1535 гадах, першая жонка караля Швецыі Густава I.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Густаў і Кацярына.

Кацярына нарадзілася ў Ратцэбурзе ў сям’і Магнуса I, герцага Саксен-Лаўэнбургскага і Кацярыны, дачкі Генрыха IV, герцага Брансуіка-Люнебургскага. Яе шлюб з Густавам I са Швецыі быў арганізаваны па палітычных прычынах. Густаў хацеў ажаніцца неўзабаве пасля заваевання шведскага трона. Перамовы аб жаніцьбе праходзілі няўдала: яму адмовілі Даратэя Дацкая, якой таксама зрабіў прапанову Філіп Гесенскі, які лічыўся больш выгаднай партыяй; Сафія Мекленбургская і Ганна Памеранская, чые бацькі палічылі яго праўленне занадта нестабільным; і Ядвіга Ягелонка, чые бацькі спынілі перамовы з-за шведскай Рэфармацыі. У рэшце рэшт яму параілі разгледзець нявесту з герцагства Саксен-Лаўэнбург.

Хоць герцагства было маленькім і бедным, у яго было шмат пераваг: яго дынастыя была звязана з многімі з самых магутных дынастый Еўропы, што дало б каштоўныя сувязі з нямецкімі прынцамі; гэта была пратэстанцкая сям’я, што было важна для шведскай Рэфармацыі; шлюб мог забяспечыць імперскія сувязі праз маці Кацярыны і каштоўную сувязь з Даніяй, паколькі старэйшая сястра Кацярыны, Даратэя, была замужам за Крысціянам, наследным прынцам Даніі; і, нарэшце, герцагства ў той момант было вядома як цэнтр наёмнай сілы, што было важна для Густава як новага кіраўніка[4]. Перамовы пачаліся ў 1528 годзе, але былі адкладзеныя на некалькі гадоў, бо бацька нявесты ўсумніўся ў стабільнасці пасаду патэнцыйнага жаніха[4]. Нарэшце, пасля пасярэдніцтва Любека, перамовы былі завершаны амаль праз тры гады пасля іх пачатку, і Кацярыне далі графства Карсхольм, Кальмар і Эланд у якасці пасагу[5].

У верасні 1531 года Кацярыну ў Швецыю суправаджалі «высокія лорды і лэдзі каралеўства» на чале з яе будучай нявесткай Маргарытай і яе мужам, графам Ёханам Гояй. У Швецыі яна ўпершыню ўбачыла свайго будучага мужа[4]. Іх вяселле было адсвяткавана ў Стакгольме на яе 18-ы дзень нараджэння 24 верасня 1531 года. Неўзабаве пасля каралеўскага вяселля Брыта Леёнхувуд, Дачка другога стрыечнага брата караля Эбы Эрыксдотэра Вазы, выйшла замуж за прыдворнага і фаварыта Густава Олсана Стэнбока (яны пазней сталі бацькамі трэцяй жонкі караля, Катарыны Стэнбок), а пляменніца караля Брыта Ёакімсдотэр Бразе была заручана з рыксродам Біргерам Нільсанам Грыпам. Гэта былі першыя ўрачыстасці для Кацярыны як новай каралевы Швецыі[4].

Вельмі мала вядома аб каралеве Кацярыне як асобе і яе знаходжанні ў ролі каралевы. Няма інфармацыі аб яе прыдворных, хоць яна, як мяркуецца, прывезла ў Германію фрэйлін у дадатак да яе шведскіх фрэйлін, сярод якіх, верагодна, была Маргарыта Леёнхувуд (будучая другая жонка караля)[4]. Па традыцыі Кацярына лічыцца капрызнай, халоднай, меланхалічнай і незадаволенай, а шлюб апісваецца як бурны і нешчаслівы, нягледзячы на тое, што ў крыніцах таго часу такой інфармацыі няма[6]. 13 снежня 1533 года яна выканала сваю самую важную задачу як каралевы, нарадзіўшы спадчынніка пасаду — будучага караля Эрыка XIV.

У верасні 1535 года падчас балю, учыненага ў гонар яе зяця, караля Даніі Крысціяна III, які наведаў каралеўскі двор Швецыі, цяжарная каралева Кацярына ўпала падчас танца з Крысціянам III[4]. Падзенне прыкавала яе да ложка і прывяло да ўскладненняў, і яна памерла 23 верасня разам са сваім яшчэ не народжаным дзіцем[4].

Падчас яе смерці кароль Густаў быў уцягнуты ў Графскую вайну, і яго праціўнікі ў гэтым канфлікце, Любек і Расток, распаўсюдзілі слых, быццам ён забіў сваю жонку ўдарамі срэбнага кія па галаве з-за паведамлення шпіёна аб тым, што яна абгаварыла яго пакуль танчыла з Крысціянам[5]. Эксгумацыя шкілета Кацярыны, зробленая ў 1940-х гадах, не паказвае ніякіх прыкмет якой-небудзь падобнай траўмы, і яе сям’я ніколі не прад’яўляла ніякіх абвінавачванняў[5]. Больш за тое, сам Крысціян III пацвярджае сур’ёзнае падзенне каралевы Кацярыны ў сваіх асабістых лістах, хоць ён і не быў сябрам Густава[4].

Традыцыйна ў гісторыі каралеве Кацярыне прыпісваецца дрэнная рэпутацыя, і яе часта называюць дрэнным прыкладам каралевы на кантрасце з другой жонкай Густава I, каралевай Маргарытай Леёнхувуд, якая апісваецца як стэрэатыпна ідэальная каралева[4].

Зноскі

  1. ↑ а б Katarina — 1917.
  2. ↑ а б Katharina von Schweden // FemBio database Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. ↑ (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
  4. ↑ а б в г д е ё ж з Tegenborg Falkdalen, Karin, Margareta Regina: vid Gustav Vasas sida : [en biografi över Margareta Leijonhufvud (1516—1551)], Setterblad, Stockholm, 2016
  5. ↑ а б в Katarina, urn:sbl:12404, Svenskt biografiskt lexikon (art av Ivan Svalenius), hämtad 2016-12-26.
  6. ↑ Larsson, Lars-Olof (2002). Gustav Vasa — landsfader eller tyrann?. Stockholm: Prisma. ISBN 91-518-3904-0

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Alf Henrikson (1963). Svensk Historia (Гісторыя Швецыі). Bonniers
  • Wilhelmina stålberg: Anteqningar om svenska qvinnor (Нарысы пра жанчын Швецыі)

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Кацярына_Саксен-Лаўэнбургская&oldid=4186197"