Перайсці да зместу

Клейкая стужка

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Вінтажныя ўпакоўка клейкай стужкі маркі «Scotch»

Клейкая стужка[1] — ужывальная ў побыце і ў прамысловасці плёнкавая стужка з клеявым пакрыццём. Выпускаецца, як правіла, у форме рулона з знешняй неклеявой паверхняй, але сустракаюцца і двухбаковыя варыянты. Выкарыстоўваецца для склейвання прадметаў разам, для ахоўнага або дэкаратыўнага пакрыцця прадметаў.

Клейкасць залежыць ад таўшчыні клеявога пласта (10-40 мкм); клей бывае акрылавы або каўчукавы. Ён наносіцца на плёнку з рознага матэрыялу — фольга, папера, поліэтыленавая плёнка, плёнкі ПВХ і інш. Празрыстыя стужкі робяць з поліпрапілена, звычайна яе называюць скотчам (незалежна ад гандлёвай маркі ці месца вырабу).

Цікавыя факты

[правіць | правіць зыходнік]
  • У 1953 годзе савецкімі навукоўцамі было выяўлена, што ва ўмовах вакууму ў месцы адліпання звычайнай клейкай стужкі ад падкладкі (напрыклад ад шкла) або пры размотванні рулона, дзякуючы трыбалюмінесцэнцыі выпраменьваюцца рэнтгенаўскія прамяні[2][3][4]. У 2008 годзе амерыканскімі навукоўцамі былі праведзены эксперыменты, якія паказалі, што ў некаторых выпадках магутнасці выпраменьвання дастаткова, каб пакідаць рэнтгенаўскае малюнак на фотапаперы.[2][5]
  • Клей, які выкарыстоўваецца ў клейкай стужцы, з цягам часу ўбіраецца ў паперу, пакідаючы сляды, пранікальныя скрозь усю таўшчыню паперы. Скруткі Мёртвага мора былі праклеены клейкай стужкай, каб захаваць разрозненыя абрыўкі старажытных рукапісаў; за 50 гадоў клей стужкі, прылепленай з выварату, пракраўся скрозь скрутак і пачаў разбураць той бок скрутка, на якой напісаны сам тэкст. Пры Упраўленні старажытнасцяў Ізраіля было заснавана спецыяльнае рэстаўрацыйнае аддзяленне, якое займаецца, у тым ліку, і выдаленнем клейкай стужкі разам з клеем з рэшткаў скруткаў Мёртвага мора[6].
  • У 1970 годзе пасля аварыі на касмічным караблі Апалон-13, шэраг бартавых сістэм адказалі. Сістэма падачы кіслароду нармальна не функцыявала, і з дапамогай поліэтыленавай упакоўкі ад сістэмы астуджэння скафандра, кардонных лістоў з палётнага плана і клейкай стужкі экіпаж зрабіў самаробны перахаднік для патронаў рэгенерацыі кіслароду.
  • Юджын Сернан у 1972 годзе стаў першым чалавекам, які прымяніў клейкую стужку для мелкага рамонту на паверхні Месяца. Было склеена супрацьпыльнае крыло кола «ровара».
  1. Большой толковый словарь. Архівавана з першакрыніцы 24 снежня 2021. Праверана 11 красавіка 2022.
  2. а б Липкая лента оказалась источником рентгеновского излучения (руск.). Наука и техника. Lenta.ru (23 кастрычніка 2008). Архівавана з першакрыніцы 24 кастрычніка 2008. Праверана 6 ліпеня 2020.
  3. Карасев В. В., Кротова Н. А., Дерягин Б. В. Исследование электронной эмиссии при отрыве пленки высокополимера от стекла в вакууме // Доклады Академии Наук СССР. — М., 1953. — Т. 88, № 5. — С. 777—780.
  4. Карасев В. В., Кротова Н. А., Дерягин Б. В. Исследование газового разряда при отрыве пленки высокополимера от твердой подкладки // Доклады Академии Наук СССР. — М., 1953. — Т. 89, № 1. — С. 109—112.
  5. Kenneth Chang. Scotch Tape Unleashes X-Ray Power (англ.). The New York Times (23 кастрычніка 2008). Архівавана з першакрыніцы 30 верасня 2017. Праверана 6 ліпеня 2020.
  6. Шели Шрайман. Рукописи не горят. Они рассыпаются (руск.). Окна (еженедельное приложение). Вести (газета, Израиль) (13 сакавіка 1997). Архівавана з першакрыніцы 24 верасня 2009. Праверана 6 ліпеня 2020.