Комі Аўтаномная Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка
| Комі Аўтаномная Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| комі: Коми Автономнӧй Сӧветскӧй Социалистическӧй Республика | |||||
|
|||||
| Краіна | |||||
| Уваходзіць у | |||||
| Адміністрацыйны цэнтр | Сыктыўкар | ||||
| Дата ўтварэння | 5 снежня 1936 | ||||
| Дата скасавання | 26 мая 1992 | ||||
| Насельніцтва | 1 250 847 (1 989) | ||||
| Плошча | 415 900 км² | ||||
Комі Аўтаномная Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка (Комі АССР, комі: Коми Автономнӧй Сӧветскӧй Социалистическӧй Республика) — аўтаномная рэспубліка на паўночным захадзе РСФСР, утворана 22 жніўня 1921 года як Аўтаномная вобласць Комі (Зыран), у 1936 годзе ператвораная ў рэспубліку. Сталіцай Комі АССР быў горад Сыктыўкар.
Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]
22 жніўня 1921 года з усходніх частак Архангельскай і Паўночна-Дзвінскай губерняў РСФСР была створана аўтаномная вобласць Комі (Зыран).
5 снежня 1936 па новай Канстытуцыі СССР АТ Комі (Зыран) была ператворана ў Комі АССР[1].
30 снежня 1978 года на поўначы Комі АССР маразы дасягалі −45…−51 °C.
29 жніўня 1990 года Вярхоўны Савет аўтаноміі абвясціў яе суверэнітэт у якасці Комі ССР[2]; 24 мая 1991 года З’езд народных дэпутатаў РСФСР унёс новую назву ў арт. 71 канстытуцыі РСФСР[3].
26 мая 1992 года Вярхоўны Савет Комі прыняў закон аб перайменаванні Комі ССР у Рэспубліку Комі[4]. 9 снежня 1992 года новая назва была ўнесена З’ездам народных дэпутатаў у Канстытуцыю Расійскай Федэрацыі[5]. Даная папраўка набыла моц з моманту апублікавання ў «Расійскай газеце» 12 студзеня 1993 года.
Адміністрацыйны падзел[правіць | правіць зыходнік]
Пры адукацыі Комі АССР у яе склад уваходзілі:
- Іжэмскі раён
- Лецкі раён
- Прылузскі раён
- Старажоўскі раён
- Сыктыўкарскі раён
- Саснагорскі раён
- Троіцка-Пячорскі раён
- Удорскі раён
- Усць-Усінскі раён
- Усць-Вымскі раён
- Усць-Куломскі раён
- Усць-Цылемскі раён
Дэмаграфія[правіць | правіць зыходнік]
Паводле перапісу 1939 года, 72,5 % насельніцтва Комі АССР (231 301 чал.) складалі прадстаўнікі народа комі. У далейшым іх абсалютная колькасць трохі ўзрастала, аднак працэнтная доля ў агульным складзе насельніцтва памяншалася за кошт павелічэння колькасці прадстаўнікоў іншых нацыянальнасцей СССР і да 1989 года складала толькі 23,3 %.
| перапіс 1939 | перапіс 1959 | перапіс 1970 | перапіс 1979 | перапіс 1989 | |
|---|---|---|---|---|---|
| Рускія | 70 226 (22,0 %) | 389 995 (48,4 %) | 512 203 (53,1 %) | 629 523 (56,7 %) | 721 780 (57,7 %) |
| Комі | 231 301 (72,5 %) | 245 074 (30,4 %) | 276 178 (28,6 %) | 280 798 (25,3 %) | 291 542 (23,3 %) |
| Украінцы | 6010 (1,9 %) | 80 132 (9,9 %) | 82 955 (8,6 %) | 94 154 (8,5 %) | 104 170 (8,3 %) |
| Татары | 709 (0,2 %) | 8459 (1,0 %) | 11 906 (1,5 %) | 17 836 (1,6 %) | 25 980 (2,1 %) |
| Беларусы | 3323 (1,0 %) | 22 339 (2,8 %) | 24 706 (3,1 %) | 24 763 (2,2 %) | 26 730 (2,1 %) |
| Немцы | 2617 (0,8 %) | 19 805 (2,5 %) | 14 647 (1,8 %) | 13 339 (1,2 %) | 12 866 (1,0 %) |
| Іншыя | 4810 (1,5 %) | 40 395 (5,0 %) | 42 207 (4,4 %) | 49 948 (4,5 %) | 67 779 (5,4 %) |
Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]
Зноскі
- ↑ Артыкул 22 Канстытуцыі СССР 1936 года
- ↑ ДЕКЛАРАЦИЯ о государственном суверенитете Коми Советской Социалистической Республики. Архівавана з першакрыніцы 14 жніўня 2021. Праверана 22 студзеня 2016.
- ↑ Закон РСФСР от 24 мая 1991 года № 1326-I «Об изменениях и дополнениях Конституции (Основного Закона) РСФСР»
- ↑ Закон Коми ССР от 26 мая 1992 года «Об изменении наименования Коми Советской Социалистической Республики»(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 13 чэрвеня 2021. Праверана 22 студзеня 2016.
- ↑ Закон Российской Федерации от 9 декабря 1992 года № 4061-I «Об изменениях и дополнениях Конституции (Основного Закона) Российской Федерации — России»
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
 | |
|---|---|
| Аўтаномныя рэспублікі (АССР) | Башкірская (1919—1990¹) • Бурацкая (1923—1990¹) • Горна-Алтайская (1990¹—1991²) • Горская (1921—1924) • Дагестанская (1921—1990¹) • Кабардзіна-Балкарская (1936—1990¹; 1944—1957 Кабардзінская) • Казахская (1925—1936) • Калмыцкая (1935—1943; 1958—1990¹) • Каракалпакская (1932—1936) • Карачаева-Чаркеская (1990—1990¹) • Карэльская (1923—1940; 1956—1990¹) • Кыргызская (1920—1925) / Кыргызская (1926—1936) • Комі (1936—1990¹) • Крымская (1921—1945) • Марыйская (1936—1990¹) • Мардоўская (1934—1990¹) • Немцаў Паволжа (1918—1941) • Паўночна-Асецінская (1936—1990¹) • Татарская (1920—1990¹) • Тувінская (1961—1990¹) • Туркестанская (1918—1924) • Удмурцкая (1934—1990¹) • Чачэна-Інгушская (1936—1944; 1957—1990) • Чувашская (1925—1990¹) • Якуцкая (1922—1990¹) |
| Аўтаномныя вобласці | Адыгейская (Чаркеская) (1922—1928) • Адыгейская (1928—1991) • Бурат-Мангольская (1921—1923) • Воцкая (1920—1932) • Горна-Алтайская (1948—1991) • Яўрэйская (з 1934) • Інгушская (1924—1934) • Кабардзінская (1921—1922) • Кабардзіна-Балкарская (1922—1936) • Калмыцкая (1920—1935; 1957—1958) • Карачаева-Чаркеская (1922—1926; 1957—1991) • Карачаеўская (1926—1943) • Комі (зыран) (1921—1936) • Марыйская (1920—1936) • Мангола-Бурацкая (1921—1923) • Мардоўская (1930—1934) • Немцаў Паволжа (1918—1924) • Айрацкая (1922—1932) / Ойрацкая (1932—1948) • Паўночна-Асецінская (1924—1936) • Тувінская (1944—1961) • Удмурцкая (1932—1934) • Хакаская (1930—1991) • Чаркеская (Адыгейская) (1922) • Чаркеская (1928—1957) • Чачэнская (1922—1934) • Чачэна-Інгушская (1934—1936) • Чувашская (1920—1925) |
| Аўтаномныя і нацыянальныя акругі (АА, НА) | Агінская Бурят-Мангольская НА (1937—1958) / Агінская Бурацкая АА (1958—2008) • Аргаяшская НА (1934) • Балкарская (1921—1922) • Віціма-Алёкмінская НА (1931—1938) • Інгушская (1921—1924) • Кабардзінская НА (1920—1921) • Карачаеўская НА (1920—1922) • Карэльская НА (1937—1939) • Комі-Пярмяцкая (1925—2005) • Каракская АА (1930—2007) • Ненецкя АА (з 1929) • Асцяка-Вагульская НА (1930—1940) • Ахоцка-Эвенская НА (1930—1934) • Паўночна-Асецінская (1920—1921) • Сунжанская казачая (1920—1929) • Таймырская (Даўгана-Ненецкая) НА (1930—1977) / АА (1977—2006) • Усць-Ардынская Бурацкая НА (1937—1978) / АА (1978—2008) • Ханты-Мансійская НА (1940—1978) / АА (з 1978) • Чачэнская НА (1920—1922) • Чаркеская НА (1926—1928) • Чукоцкая АА (з 1930) • Эвенкійская АА (1938—2007) • Ямала-Ненецкая АА (з 1930) |
¹ Дата прыняцця дэкларацыі аб суверэнітэце ² Пацверджанне статусу рэспублікі | |
