Крушэнне фунікулёра ў Лісабоне (2025)
| Крушэнне фунікулёра ў Лісабоне | |
|---|---|
 | |
| Краіна | |
| У адміністрацыйнай адзінцы | |
| Часавы пояс | UTC+1 |
| Месцазнаходжанне | |
| Дата | 3 верасня 2025[1] |
| Пачатковы пункт шляху | Restauradores Square[d] |
| Пункт прызначэння | Bairro Alto[d] |
| Колькасць параненых | 22[2] |
| Колькасць загінулых |
|
| Непасрэднай прычынай з’яўляецца | сыходжанне з рэек[d] і удар |
| Аператар | Carris[d] |
| Чыгуначная лінія | Ascensor da Glória[d] |
| Расследуецца | Office for the Prevention and Investigation of Accidents in Civil Aviation and Rail[d], Public Prosecution Service[d][4], Polícia Judiciária[d][5] і Carris[d] |
 | |
| |
  Крушэнне фунікулёра ў Лісабоне | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
.svg){kind=small}
3 верасня 2025 года каля 18:05 (па заходнееўрапейскім летнім часе) вагон фунікулёра «Глорыя» ў Лісабоне (Партугалія) сышоў з рэек і разбіўся, у выніку чаго 16 чалавек загінулі[6][7] і 23 былі паранены. Калі вагон сышоў з рэек, ён знаходзіўся на вяршыні пагорка і потым некантралявана імчаўся ўніз, пакуль не ўрэзаўся ў будынак ля падножжа пагорка.
Упраўленне па прадухіленні і расследаванні аварый грамадзянскай авіяцыі і чыгуначнага транспарту, а таксама кампанія Carris, аператар грамадскага транспарту Лісабона, пачалі расследаванне аварыі. Пасля інцыдэнту ў краіне была абвешчана трохдзённая жалоба.
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]Фунікулёр «Глорыя» (парт.: Ascensor da Glória) — адна з трох фунікулёрных ліній на вуліцах Лісабона. Кожны вагон умяшчальнасцю 43 пасажыры курсуе паміж раёнам Байру-Алту і плошчай Рэштаўрадорэш[8][9]. Два вагоны, злучаныя тросам, рухаюцца з дапамогай электрарухавікоў[10]. Маршрут працягласцю каля 265 метраў праходзіць па схіле. У 2002 годзе ён быў прызнаны нацыянальным помнікам і з’яўляецца папулярным відам транспарту для турыстаў і мясцовых жыхароў[11].
Тэхнічнае абслугоўванне фунікулёраў Лісабона з 2011 года было перададзена на аўтсорсінг. Адкрыты тэндар на тэхнічнае абслугоўванне апошні раз аб’яўлялі ў 2022 годзе, заяўкі на тэндар падалі чатыры кампаніі, пасля чаго Carris падпісала кантракт на 1 млн евро з кампаніяй MAIN — Maintenance Engineering[12]. Кантракт прадугледжвае абслугоўванне фунікулёраў «Глорыя», «Біка» і «Лаўра», а таксама ліфта Санта-Жушта. Па звестках прафсаюза працаўнікоў Carris, супрацоўнікі кампаніі не аднойчы скардзіліся на няякаснае тэхнічнае абслугоўванне з боку MAIN[13].
Апошні раз фунікулёр «Глорыя» праходзіў агульны тэхнічны агляд, які праводзіцца кожныя чатыры гады, у 2022 годзе. Апошні тэрміновы тэхнічны агляд, які праводзіцца кожныя два гады, быў праведзены ў перыяд з 26 жніўня па 30 верасня 2024 года[14][15]. За дзевяць гадзін да аварыі быў праведзены штодзённы візуальны агляд[16].
Праз некалькі гадзін пасля катастрофы 2025 года генеральны дырэктар Carris Педра дэ Брыта Богаш (на пасадзе з мая 2022 года)[17][18] заявіў, што MAIN «дакладна выконвала пратакол тэхнічнага абслугоўвання», у які ўваходзілі штомесячныя, штотыднёвыя і штодзённыя праверкі[12][19].
Раней, у маі 2018 года, адзін з вагонаў сышоў з рэек з-за адсутнасці тэхнічнага абслугоўвання колаў; назва пастаўшчыка паслуг тэхнічнага абслугоўвання не згадвалася ў прэсе[20]. Ніхто не пацярпеў[21].
Аварыя
[правіць | правіць зыходнік]Фунікулёр сышоў з рэек каля 18:05 (па заходнееўрапейскім часе), на пачатку вячэрняй гадзіны пік[9]. Вагон № 1[22], які ў той час спускаўся з верхняй часткі схілу, урэзаўся ў будынак[23]. Адначасова вагон № 2 паднімаўся з ніжняй часткі схілу. Па сведчаннях відавочцаў, вагон № 2 рэзка перамяніў напрамак руху і ўрэзаўся ў ходнік. Пакуль мінакі спрабавалі вызваліць пасажыраў з вагона № 2, які спыніўся[22], вагон № 1 пачаў некантралявана спускацца па схіле, пасля чаго ўрэзаўся ў будынак[24] на павароце[25] ўздоўж Calçada da Glória каля Avenida da Liberdade, непадалёк ад канцавога прыпынку лініі[26][27].
Аднаго чалавека на ходніку збіў вагон, які перакуліўся[28]. Другі вагон ля падножжа пагорка не зазнаў пашкоджанняў, але некаторыя з яго пасажыраў выскачылі з акон[10]. На момант аварыі агулам у абодвух вагонах знаходзілася больш за 40 чалавек[29]. Партугальская газета Observador і пажарная служба Лісабона паведамілі, што ў выніку аслаблення троса вагон страціў кіраванне і ўрэзаўся ў будынак[30][31].
Ахвяры
[правіць | правіць зыходнік]У выніку аварыі 16 чалавек загінулі[6][7] і 23 былі паранены[28], у тым ліку пяцёра знаходзіліся ў крытычным стане[8][32][33]. Семярых параненых даставілі ў шпіталь Сан-Жазэ, а астатнія атрымалі медыцынскую дапамогу ў шпіталях Санта-Марыя і Сан-Францыска-Ксаўе[34].
Сярод загінулых пяцёра партугальцаў і 11 грамадзян іншых краін, усе дарослыя[16][35]. Сярод параненых пяцёра партугальцаў, астатнія — замежнікі[28][36][37]. Было паранена трохгадовае дзіця[38].
Расследаванне
[правіць | правіць зыходнік]Партугальскае ўпраўленне па прадухіленні і расследаванні аварый грамадзянскай авіяцыі і чыгуначнага транспарту пачало расследаванне аварыі. Кампанія Carris прынесла выбачэнні[39] і паведаміла, што, апрача работ па тэхнічным абслугоўванні ў 2024 годзе, праводзіліся рэгулярныя штомесячныя і штотыднёвыя праверкі, і што будзе пачата ўласнае расследаванне.
Рэакцыя
[правіць | правіць зыходнік]У Лісабоне былі спынены ўсе фунікулёры, мясцовыя ўлады загадалі неадкладна іх праверыць. Паліцыя абвясціла аб стварэнні тэлефоннага нумара і адраса электроннай пошты для атрымання інфармацыі пра інцыдэнт[40]. Абломкі з месца аварыі былі прыбраны да 5 верасня.
4 верасня ў Партугаліі быў абвешчаны нацыянальны дзень жалобы, а ў Лісабоне — трохдзённая жалоба[29]. Увечары 4 верасня ў царкве Сан-Дамінгуш у Лісабоне адслужылі імшу ў памяць аб загінулых[16]. Яшчэ адна мемарыяльная цырымонія прайшла 5 верасня ў царкве Святога Роха ў Лісабоне[41]. На знак жалобы Еўрапейскі парламент прыспусціў сцягі.
Крыніцы
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ https://sicnoticias.pt/pais/2025-09-03-descarrilou-o-elevador-da-gloria-em-lisboa-0761e662
- ↑ https://www.publico.pt/2025/09/04/publico-brasil/noticia/brasileira-ferida-acidente-elevador-gloria-sao-dois-2146020
- ↑ https://www.rtp.pt/noticias/pais/primeiro-ministro-diz-que-estao-confirmados-16-mortos-e-cinco-feridos-em-estado-critico_n1681328
- ↑ https://sicnoticias.pt/pais/2025-09-03-ministerio-publico-abre-inquerito-para-apurar-causas-do-descarrilamento-do-elevador-da-gloria-6e2d48e3
- ↑ https://cnnportugal.iol.pt/acidente-mortal-elevador-da-gloria/manutencao-do-elevador-da-gloria-e-feita-ha-14-anos-por-empresa-externa-todos-os-protocolos-foram-respeitados/20250903/68b8a47bd34ef72ee44a209c
- ↑ а б Primeiro-ministro diz que estão confirmados 16 mortos e cinco feridos em estado crítico (парт.). Rádio e Televisão de Portugal (4 верасня 2025). Архівавана з першакрыніцы 4 верасня 2025. Праверана 4 верасня 2025.
- ↑ а б Death toll stands at 16, prime minister says. BBC News (4 верасня 2025). Архівавана з першакрыніцы 4 верасня 2025. Праверана 4 верасня 2025.
- ↑ а б What we know about fatal Lisbon funicular derailment. BBC News (3 верасня 2025). Архівавана з першакрыніцы 3 верасня 2025. Праверана 3 верасня 2025.
- ↑ а б At least 15 killed after Lisbon's iconic Gloria funicular derails. Sky News (3 верасня 2025). Архівавана з першакрыніцы 3 верасня 2025. Праверана 3 верасня 2025.
- ↑ а б Death toll rises to 15 with many more injured after Lisbon's Gloria funicular derails: Latest updates. The Independent (3 верасня 2025). Архівавана з першакрыніцы 4 верасня 2025. Праверана 3 верасня 2025.
- ↑ Descarrilamento do elevador da Glória faz 15 mortos e 18 feridos em Lisboa (парт.). Radio France Internationale (3 верасня 2025). Праверана 3 верасня 2025.
- ↑ а б Maintenance of derailed tram is ensured "scrupulously" (англ.). Portugal Pulse (3 верасня 2025). — «president of Carris stated that the maintenance… has been undertaken by an external company, Main Energy, for 14 years, and an investigation is underway to determine if a maintenance issue was involved. “The maintenance protocol was scrupulously followed,” stated Brito Bogas, emphasizing that the last major maintenance of the Elevador da Glória occurred in 2022, with general maintenance scheduled every four years. The plan also includes weekly, monthly, and daily inspections, all of which were performed.» Праверана 4 верасня 2025.
- ↑ Martins, Ruben. Elevador da Glória: cabo de segurança partiu e originou acidente que provocou mortes (парт.). Público (3 верасня 2025). Архівавана з першакрыніцы 3 верасня 2025. Праверана 3 верасня 2025.
- ↑ Em direto/ Elevador da Glória em Lisboa descarrilou após cabo partir-se. PSP confirma que há mortos e Marcelo quer que acidente "seja rapidamente esclarecido" (парт.). Observador (3 верасня 2025). Архівавана з першакрыніцы 3 верасня 2025. Праверана 3 верасня 2025.
- ↑ Portugal holds day of mourning for 17 people killed in Lisbon funicular crash (англ.). France 24 (4 верасня 2025). Праверана 4 верасня 2025.
- ↑ а б в Most of those killed in Lisbon streetcar derailment were foreigners, police say (англ.). AP News (5 верасня 2025). Праверана 5 верасня 2025.
- ↑ Câmara de Lisboa aprova Pedro Bogas como presidente da Carris para mandato 2021-2025 (парт.). Observador (23 мая 2022). Архівавана з першакрыніцы 16 снежня 2022. Праверана 4 верасня 2025.
- ↑ Relatório de Governo Societário 2022 [Corporate Governance Report 2022] (PDF) (Report)(парт.). Lisbon, Portugal: Carris. 2023-03-13. p. 19. Архівавана (PDF) з арыгінала 2025-07-22. Праверана 2025-09-04.
- ↑ Carris assegura que foram "respeitados todos os protocolos de manutenção" do elevador da Glória (парт.). ECO (3 верасня 2025). Праверана 4 верасня 2025.
- ↑ Cipriano, Carlos. O elevador da Glória descarrilou e ninguém disse nada (парт.). Público (17 мая 2018). Праверана 6 верасня 2025.
- ↑ Newman, Peter. Tragedy has struck Lisbon's funicular railway. A transport expert explains how these old-fashioned trains work (англ.). The Conversation (4 верасня 2025). Праверана 4 верасня 2025.
- ↑ а б Hennell, Phoebe. Overtourism blamed for funicular crash that killed 16 in Lisbon. The Telegraph (4 верасня 2025). Праверана 4 верасня 2025.
- ↑ Descarrilamento do elevador da Glória fez 15 mortos e 18 feridos. Governo decreta luto nacional (парт.). Contacto (3 верасня 2025). Праверана 3 верасня 2025.
- ↑ Passengers on Lisbon's Gloria funicular 'screamed with fear', say horrified witnesses to crash. The Independent. Праверана 4 верасня 2025.
- ↑ Famed streetcar in Lisbon, Portugal, derails and crashes, killing 15 people. AP News (4 верасня 2025). Архівавана з першакрыніцы 4 верасня 2025. Праверана 4 верасня 2025.
- ↑ Lisbon in shock after funicular crash leaves 15 dead. BBC News (4 верасня 2025). Архівавана з першакрыніцы 3 верасня 2025. Праверана 4 верасня 2025.
- ↑ Lisbon's Gloria funicular derails: What we know about the cause and victims. Al Jazeera (4 верасня 2025). Архівавана з першакрыніцы 4 верасня 2025. Праверана 4 верасня 2025.
- ↑ а б в What to know about the streetcar derailment in Lisbon. AP News (4 верасня 2025). Праверана 4 верасня 2025.
- ↑ а б 15 mortos. PSP confirma balanço trágico do acidente com Elevador da Glória (парт.). Rádio e Televisão de Portugal (3 верасня 2025). Архівавана з першакрыніцы 3 верасня 2025. Праверана 3 верасня 2025.
- ↑ At least fifteen dead after Lisbon's historic funicular derails. BBC News (3 верасня 2025). Архівавана з першакрыніцы 3 верасня 2025. Праверана 3 верасня 2025.
- ↑ Portugal holds day of mourning after Lisbon funicular accident kills 17. Al Jazeera (4 верасня 2025). Архівавана з першакрыніцы 4 верасня 2025. Праверана 4 верасня 2025.
- ↑ 15 mortos em descarrilamento no Elevador da Glória. 18 feridos: 5 em estado grave, 13 ligeiros (incluindo uma criança de 3 anos). Decretado luto nacional (парт.). CNN Portugal. Праверана 4 верасня 2025.
- ↑ At least 15 killed in a streetcar derailment in Lisbon. France 24 (3 верасня 2025). Архівавана з першакрыніцы 4 верасня 2025. Праверана 3 верасня 2025.
- ↑ 15 mortos em descarrilamento no Elevador da Glória. 18 feridos: 5 em estado grave, 13 ligeiros (incluindo uma criança). "É uma tragédia" (парт.). CNN Portugal (3 верасня 2025). Архівавана з першакрыніцы 3 верасня 2025. Праверана 3 верасня 2025.
- ↑ Nota fúnebre. Companhia Carris de Ferro de Lisboa (4 верасня 2025). Архівавана з першакрыніцы 4 верасня 2025. Праверана 4 верасня 2025.
- ↑ Lisbon's Gloria funicular derails: What we know about cause and victims. Al Jazeera (4 верасня 2025). Архівавана з першакрыніцы 4 верасня 2025. Праверана 4 верасня 2025.
- ↑ Gateno, Daniel. Acidente em Lisboa: brasileiro tem ferimentos leves em descarrilamento do Elevador da Glória (парт.). O Estado de S. Paulo (4 верасня 2025). Архівавана з першакрыніцы 4 верасня 2025. Праверана 4 верасня 2025.
- ↑ Hatton, Barry. Portuguese investigators search for cause of Lisbon streetcar crash that killed 16. AP News (4 верасня 2025). Праверана 4 верасня 2025.
- ↑ 'We are very sorry about what happened... we need to get to the bottom of it', says tramways company head. BBC.
- ↑ Em direto/ Acidente com Elevador da Glória faz 17 mortos e pelo menos 21 feridos. Primeira vítima mortal identificada é o guarda-freio do elevador (парт.). Observador (4 верасня 2025). Архівавана з першакрыніцы 3 верасня 2025. Праверана 4 верасня 2025.
- ↑ Naishadham, Suman. Portuguese victims of streetcar crash mourned by colleagues, friends and local residents (англ.). AP News (6 верасня 2025). Праверана 6 верасня 2025.