Кібарты

Горад Кібарты літ.: Kybartai Герб Сцяг Краіна Літва Павет Мар’ямпольскі Раён Вілкавішкіскі Сянюнія Кібартайская Каардынаты 54°38′20″ пн. ш. 22°45′20″ у. д. Першая згадка 1561 Горад з 1856 Вышыня цэнтра 70 м Насельніцтва ▼4 015 чал. (1 студзеня 2023) Часавы пояс UTC+2, летам UTC+3 Паштовыя індэксы LT-70065 Афіцыйны сайт kybartai.lt Кібарты на карце Літвы

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Кіба́рты, таксама Кібарта́й (літ.: Kybartai) — горад у Літве, на рацэ Лепана. Уваходзіць у Вількавішскі раён Мар’ямпольскага павета. Размешчаны за 16 км на захад ад Вількавішак, на граніцы з Калінінградскай вобласцю Расійскай Федэрацыі, граніца ідзе па рацэ. Чыгуначная станцыя на лініі Коўна — Калінінград. У горадзе пешаходны, аўтамабільны і чыгуначны пагранічныя пераходы Літва — Расія.

Кібарты адносяцца да этнаграфічнага рэгіёну Сувалкія.

Гісторыя

Першы ўспамін адносіцца да 1561 года. Пры трэцім падзеле Рэчы Паспалітай 1795 года адышоў Прусіі і быў у яе складзе да 1807 года. З 1807 года ўваходзіў у склад Варшаўскага герцагства.

У выніку Венскага кангрэса, які праходзіў пасля заканчэння вайны з Напалеонаўскай Францыяй, Варшаўскае герцагства было скасавана, і ў 1815 годзе пасад Кібарты быў уключаны ў склад Царства Польскага Расійскай імперыі. У 1856 годзе пасад, размешчаны ля мытнага пункта Вержбалова, атрымаў статус горада. Значны рост горада адбыўся пасля 1861 года, калі была пабудавана чыгунка Санкт-Пецярбург — Варшава. Чыгуначная станцыя, пабудаваная каля Кібартаў, была названа Вержбалова паводле назвы суседняга горада Вержбалова (станцыя Вержбалова).

З 1918 года ў складзе Літвы. Кібарты былі апошнім горадам Літвы, дзе быў літоўскі прэзідэнт Антанас Смятона 15 чэрвеня 1940 года перад эміграцыяй праз савецкую акупацыю.

З 1940 года ў Літоўскай ССР. Падчас Другой сусветнай вайны быў кінуты Чырвонай Арміяй 22 чэрвеня 1941 года. Вызвалены 18 кастрычніка 1944 года войскамі 3-га Беларускага фронту падчас Гумбінен-Гольдапскай наступальнай аперацыі. У 1950—1959 гадах быў цэнтрам Кібартайскага раёна.

З 1990 года ў складзе адноўленай незалежнай Літвы. Герб Кібартаў зацверджаны 24 лістапада 1998 года ўказам прэзідэнта Літвы, створаны паводле праекта мастака Кястуціса Гвалды. У красавіку 2001 года была ўтворана Кібартайская сянюнія, якая ўключае 39 вёсак і горад Кібарты.

Насельніцтва

Год Колькасць 2001 6 560 2002 6 524 2003 6 484 2004 6 415 2005 6 343 2006 6 306 Год Колькасць 2007 6 217 2008 6 138 2009 6 115 2010 6 047 2011 5 672 2012 5 490 Год Колькасць 2013 5 333 2014 5 223 2015 5 102 2016 4 996 2017 4 817 2018 4 649 Год Колькасць 2019 4 549 2020 4 461 2021 4 126 2022 4 083 2023 4 015

Славутасці

• Царква Святога Аляксандра Неўскага (вул. Басанавічаус, 19). Пабудавана ў 1870 годзе.
• Касцёл (1928).
• Гімназія імя Данялайціса.
• У гарадскім парку ўсталяваны бюст Левітану працы скульптара Бронюса Вішняўскаса.

• 
  Гімназія імя Данялайціса
• 
  Царква Святога Аляксандра Неўскага
• 
  Касцёл

Вядомыя ўраджэнцы і жыхары

• Ісак Ільіч Левітан (1860—1900) — расійскі мастак

Літаратура

• Kibarty // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom IV: Kęs — Kutno (польск.). — Warszawa, 1883. — S. 9.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Кібарты