Лацінскі кафедральны сабор (Львоў)

Храм
Лацінскі катэдральны сабор
Латинський кафедральний собор
49°50′26″ пн. ш. 24°01′50″ у. д.
Краіна	Украіна
Горад	Львоў, пл. Катэдральная, 1.
Канфесія	каталіцтва
Епархія	Львоўская архідыяцэзія
Тып будынка	базіліка
Архітэктурны стыль	готыка, рэнесанс, барока, эклектыка
Архітэктар	Пётр Паляёўскі[d]
Дата заснавання	1360
Вышыня	65 м
Сайт	lwowskabazylika.org.ua
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Лацінскі кафедральны сабор, афіцыйна — Мітрапалічая базіліка Унебаўзяцця Найсвяцейшай Панны Марыі, таксама вядомы як Катэдра — галоўны каталіцкі храм Львова і Львоўскай рымска-каталіцкай архідыяцэзіі, які знаходзіцца ў цэнтры горада ў зоне Сусветная спадчыны ЮНЕСКА.

Гісторыя

Першым храмам, пабудаваным на гэтым месцы, быў невялікі драўляны рымска-каталіцкі касцёл, прысвечаны Святой Тройцы, пабудаваны ў 1344 годзе, які быў знішчаны пажарам праз шэсць гадоў. У 1360 годзе кароль Казімір III пачаў будаўніцтва сучаснай базілікі ў гатычным стылі як кафедральнага сабора зноў створанай каталіцкай дыяцэзіі. Яна была асвечана ў 1405 годзе, і парафія была перанесена сюды з касцёла Марыі Снежнай. У 1412 годзе сюды была перанесены цэнтр дыяцэзіі з Галіча. Будаўнічыя працы працягваліся на працягу ўсяго XV стагоддзя, і сабор быў канчаткова асвечаны ў 1481 годзе.

Сабор стаў сведкам многіх знамянальных падзей. У 1440 годзе мітрапаліт кіеўскі Ісідар, спыніўшыся ў Львове на зваротным шляху з Фларэнтыйскага сабора, адслужыў тут імшу на знак хрысціянскага адзінства. Храм наведвалі некалькі каралёў польскіх і вялікіх князёў літоўскіх, у першую чаргу Ян II Казімір, які тут прысвяціў усю Рэч Паспалітую Панне Марыі, што стала вядома як Львоўская клятва.

У 1761-1776 гадах сабор быў перабудаваны ў стылі барока з прыбудовай высокай званіцы. У 1776 годзе цудатворны абраз Божай Маці, які знаходзілася ў саборы, быў каранаваны папскімі каронамі і змешчаны ў галоўны алтар. У 1892-1898 гадах прэсбітэрый быў перабудаваны ў неагатычным стылі, былі ўстаноўлены вітражы па праекце Юзафа Мехафера і Яна Матэйкі. У 1910 годзе Папа Пій X надаў сабору статус Малой базілікі.

Пасля савецкай акупацыі Заходняй Украіны сабор з'яўляўся адной з дзвюх цэркваў у Львове, якія не былі зачыненыя або падпарадкаваныя праваслаўнаму Маскоўскаму Патрыярхату (другі храм - касцёл Святога Антонія на Лычакаве), у той час як дэпартаваныя ў Польшчу львоўскія біскупы пражывалі ў Любачаве недалёка ад мяжы з Украінай. У 1991 годзе Папа Ян Павел II аднавіў львоўскую дыяцэзію.

Між тым пасля Другой сусветнай вайны цудатворны абраз Маці Божай быў перанесены ў Кракаў, а затым у 1974 годзе - ў Любачаў. У 1983 годзе ён быў зноў каранаваны на Яснай Гуры і ў цяперашні час знаходзіцца ў Любачаве. Львоўскаму сабору належыць копія, якая была каранаваная Папам Янам Паўлам II падчас яго візіту ва Украіну 26 чэрвеня 2001 года.