Леанід Міхайлавіч Сушчэня
Леанід Міхайлавіч Сушчэня | |
---|---|
Дата нараджэння | 11 лістапада 1929[1] |
Месца нараджэння | |
Дата смерці | 19 красавіка 2015[2] (85 гадоў) |
Месца смерці | |
Грамадзянства | |
Род дзейнасці | заолаг, гідрабіёлаг |
Месца працы | |
Навуковая ступень | доктар біялагічных навук (1970) |
Навуковае званне |
|
Альма-матар | |
Член у |
|
Узнагароды |
Леанід Міхайлавіч Сушчэня (11 лістапада 1929, вёска Малыя Лукі, Баранавіцкі раён, Брэсцкая вобласць — 19 красавіка 2015, Мінск) — беларускі заолаг, гідрабіёлаг. Акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (1980; член-карэспандэнт з 1972), акадэмік АН СССР (1990), Расійскай АН (1991), доктар біялагічных навук (1970), прафесар (1980). Замежны член Польскай АН (1994), Літоўскай АН (1995). Заслужаны дзеяч навукі БССР (1978). Прэзідэнт Акадэміі навук Беларусі ў 1992—1997 гг.
Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]
Скончыў Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт (1953). З 1956 г. асістэнт кафедры заалогіі беспазваночных біялагічнага факультэта Белдзяржуніверсітэта, з 1959 г. навуковы супрацоўнік Севастопальскай біялагічнай станцыі АН СССР, з 1964 г. загадчык аддзела фізіялогіі Інстытута біялогіі паўднёвых мораў АН УССР. З 1971 г. загадчык Аддзела заалогіі і паразіталогіі АН БССР, з 1980 г. дырэктар Інстытута заалогіі АН БССР (з 1995 г. ганаровы дырэктар Інстытута), адначасова ў 1979—1992 гг. акадэмік-сакратар Аддзялення біялагічных навук АН Беларусі, у 1992—1997 гг. прэзідэнт Акадэміі навук Беларусі, з 1997 г. саветнік Прэзідыума НАН Беларусі.
Навуковая дзейнасць[правіць | правіць зыходнік]
Аўтар прац па першаснай і другаснай прадукцыі вадаёмаў, экалагічнай фізіялогіі, харчаванню, дыханню, росту і балансу энергіі водных беспазваночных, ахове прыроды і навакольнага асяроддзя. Даследаваў інтэнсіўнасць фотасінтэзу планктону і размеркаванне ўзважанага арганічнага рэчыва ў трапічнай зоне Атлантычнага акіяна, Міжземным, Карыбскім морах і Рыжскім заліве. Распрацаваў важныя колькасныя аспекты трафалогіі і экалагічнай энергетыкі водных жывёл, устанавіў суадносіны паміж інтэнсіўнасцю метабалізму і ростам ракападобных у розных экалагічных умовах.
Аўтар больш за 180 навуковых прац, у тым ліку 7 манаграфій.
Асноўныя працы[правіць | правіць зыходнік]
- Интенсивность дыхания ракообразных. К.: Наукова думка, 1972.
- Количественные закономерности питания ракообразных. Мн.: Наука и техника, 1975.
- Рост водных животных при переменных температурах. Мн.: Наука и техника, 1978 (совм. с Г. А. Галковской).
- Биология и продукция ледниковых реликтовых ракообразных. Мн.: Наука и техника, 1986 (совм. с В. П. Семенченко, В. В. Вежновцом).
- Продукция планктонных ракообразных и факторы среды. Мн.: Навука i тэхнiка, 1990 (совм. с В. П. Семенченко, Г. А. Семенюк, И. Л. Трубецковой).
- Совершенствование принципов и методов охраны и рационального использования животного мира. Мн.: БелНИИНТИ, 1990 (совм. с М. М. Пикуликом).
- Животный мир и радиация. Мн.: БелНИИНТИ, 1991 (совм. с М. М. Пикуликом, А. Е. Плениным).
Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]
Узнагароджаны ордэнамі Працоўнага Чырвонага Сцяга (1988), Дружбы народаў (1986), Айчыны II ступені (2009), Айчыны III ступені (1999), Дружбы (1999, Расійская Федэрацыя).
Зноскі
- ↑ Кто есть кто в Республике Беларусь — Białystok: Podlaski Instytut Wydawniczy, 2000. — С. 247. — 313 с. — ISBN 978-83-913780-0-7
- ↑ https://news.tut.by/society/445084.html
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Сушчэня Леанід Міхайлавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
- Сушчэня Леанід Міхайлавіч // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 694. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
- Прэзідэнты НАНБ з 1928 года — СУШЧЭНЯ Леанід Міхайлавіч
- Леанід Міхайлавіч Сушчэня ў базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)
- Выстава да 85-годдзя СУШЧЭНІ Леаніда Міхайлавіча ў ЦНБ імя Я. Коласа НАН Беларусі
- Біябібліаграфічны паказальнік у рэпазіторыі Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)
- Буклет да 85-годдзя Леаніда Міхайлавіча Сушчэні, падрыхтаваны ЦНБ імя Я. Коласа НАН Беларусі
- Нарадзіліся 11 лістапада
- Нарадзіліся ў 1929 годзе
- Нарадзіліся ў Баранавіцкім павеце
- Памерлі 19 красавіка
- Памерлі ў 2015 годзе
- Памерлі ў Мінску
- Выкладчыкі БДУ
- Супрацоўнікі НПЦ НАН Беларусі па біярэсурсах
- Дактары біялагічных навук
- Выпускнікі біялагічнага факультэта БДУ
- Члены РАН
- Члены АН СССР
- Кавалеры ордэна Айчыны II ступені (Беларусь)
- Кавалеры ордэна Айчыны III ступені (Беларусь)
- Кавалеры ордэна Дружбы (Расія)
- Кавалеры ордэна Працоўнага Чырвонага Сцяга
- Кавалеры ордэна Дружбы народаў
- Заслужаныя дзеячы навукі Беларускай ССР
- Асобы
- Вучоныя паводле алфавіта
- Акадэмікі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі
- Вучоныя Беларусі
- Заолагі Беларусі
- Прэзідэнты Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі
- Замежныя члены Акадэміі навук Літвы
- Правадзейныя члены РАН
- Правадзейныя члены АН СССР
- Замежныя члены Польскай акадэміі навук
- Нарадзіліся ў Баранавіцкім раёне