Ленінградскі кодэкс

	; Leningrad Codex text sample, portions of Exodus 15:21-16:3
	; Leningrad Codex text sample, portions of Exodus 15:21-16:3
	Ленінградскі кодэкс
	Расійская нацыянальная бібліятэка
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ленінградскі кодэкс (Codex Leningradensis) — найстарэйшы поўны рукапіс Іўдзейскай Бібліі на іўрыце, у якім выкарыстоўваецца масарэцкі тэкст і тыберыйская вакалізацыя. Паводле калафона датаваны 1008 або 1009 годам^[1]. Ёсць некалькі старэйшых кодэксаў за Ленінградскі, прыкладам, Кодэкс Алепа, аднак ён часткова страчаны з 1947. Такім чынам, Ленінградскі кодэкс найбольш поўны найстарэйшы рукапіс, што захаваўся да нашых дзён.

Змест[правіць | правіць зыходнік]

Біблейскі тэкст кодэксу змяшчае тэкст на іўрыце з тыберыйскімі галоснымі і знакамі кантыляцыі. На краёх аркушаў змешчаныя масарэцкія нататкі. Кніга напісаная на пергаменце і абшытая скурай.

У Ленінградскім кодэксе выдатна захаваліся ілюстрацыі. На шаснаццаці старонках змешчаныя дэкаратыўныя геаметрычныя ўзоры, якія ілюструюць тэкст.

Парадак кніг у кодэксе адпавядае тыберыйскай тэкстуальнай традыцыі, якая адрозніваецца ад большасці друкаваных іўдзейскіх Біблій у Кетувіме. У Ленінградскім кодэксе кнігі Кетувіма размешчаныя ў наступным парадку: Летапісы, Псалмы, Ёў, Прытчы, Руф, Найвышэйшая песня, Эклезіяст, Ламант, Эстэр, Данііл, Ездра—Неямія.

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Паводле звестак з калафона, кодэкс быў спісаны ў Каіры^[2] з рукапісаў Аарона бен Мозеса бен Ашэра. Унікальна, што стваральнік рукапісу напісаў і зычныя, і галосныя, і масарэцкія нататкі, што незвычайна для масарэцкіх кніг.

Кодэкс захоўваецца ў Нацыянальнай бібліятэцы Расіі пад каталёжным нумарам «Фірковіч B 19 A». Яго былы ўладальнік, караімскі калекцыянер Абрагам Фірковіч, не пакінуў тлумачэнняў пра тое, як ён здабыў кодэкс.

Назва[правіць | правіць зыходнік]

Ленінградскі кодэкс атрымаў назву паводле месца захоўвання ў Расійскай нацыянальнай бібліятэцы (Санкт-Пецярбург), куды ён трапіў у 1863. Аднак паколькі кодэкс стаў даследавацца толькі за савецкім часам, калі горада ўжо было перайменавана ў Ленінград, дык з гэтых часоў і паходзіць яго назва. Часам, што праўда, сустракаюцца варыянты назвы Codex Petersburgensis, Petropolitanus або Санкт-Пецярбургскі кодэкс. Тым не менш, гэтых назваў варта пазбягаць дзеля адрознення ад кодэксу 916 года (MS. Heb B 3), які атрымаў такую назву ў 1876 годзе.