Леў Мееравіч Лейтман

Леў Мееравіч Лейтман
Дата нараджэння	23 сакавіка 1896(1896-03-23)
Месца нараджэння	Петрыкаў, Мазырскі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	20 верасня 1974(1974-09-20) (78 гадоў)
Месца смерці	Мінск, БССР, СССР
Месца пахавання	Паўночныя могілкі
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР
Дзеці	Фрына Львоўна Лейтман
Род дзейнасці	мастак
Месца працы	Віцебскае народнае мастацкае вучылішча Мінскае мастацкае вучылішча
Жанр	пейзаж, партрэт і нацюрморт
Вучоба	Віцебская школа-майстэрня Юдаля Пэна
Уплыў	Юдаль Пэн
Уплыў на	Абрам Іосіфавіч Кроль і Адольф Самойлавіч Гугель
Узнагароды

Леў Ме́еравіч Ле́йтман (23 сакавіка 1896, Петрыкаў — 20 верасня 1974, Мінск) — беларускі графік і педагог. Заслужаны дзеяч мастацтваў БССР (1967). Удзельнік Другой сусветнай вайны.

Біяграфія

Нарадзіўся ў Петрыкаве Мінскай губерні (цяпер горад у Гомельскай вобласці) у сям’і служачага, хутка разам з бацькамі пераехаў у Гарадок Віцебскай губерні, дзе прайшлі яго дзіцячыя і юнацкія гады. Мастацкую адукацыю атрымаў у Віцебскай школе-майстэрні Юдаля Пэна (1913—1914, 1923—1926), таксама займаўся ў Адэсе ў мастацкай школе прафесара Юлія Бершадскага (1916—1917). У 1917 годзе вярнуўся ў Гарадок. З 1917 па 1923 год працаваў там выкладчыкам малявання ў сярэдняй школе, дэкаратарам пры Народным доме імя У. І. Леніна, кіраваў студыяй выяўленчага мастацтва. У 1923 годзе пераехаў у Віцебск, дзе пачаў працаваць загадчыкам клуба «Чырвоны будаўнік». Адначасова працягваў навучанне ў майстэрні Юдаля Пэна (1923—1926). У 1931—1941 гадах выкладаў у Віцебскім мастацкім вучылішчы. З 1934 года загадваў навучальнай часткай, а з лютага 1941 года быў прызначаны яго дырэктарам. Скончыў курсы павышэння кваліфікацыі мастакоў пры Ленінградскім інстытут жывапісу, скульптуры і архітэктуры ў прафесара Сямёна Абугава (1937). Сябра Саюза мастакоў БССР з 1940 года.

У часе Другой сусветнай вайны знаходзіўся ў савецкай арміі (1941—1945) у дарожна-будаўнічым батальёне. Пасля вайны Леў Лейтман прыехаў у Мінск, браў актыўны ўдзел у арганізацыі Мінскага мастацкага вучылішча. З 1947 па 1958 год спалучаў творчую працу з працай выкладчыка і загадчыка вучэбнай часткі ў гэтым вучылішчы.

Творчасць

Працаваў у станковай графіцы пераважна ў тэхніцы акварэлі і гуашы. Сярод работ мастака пейзажы, партрэты, нацюрморты, тэматычныя карціны на індустрыяльную тэму, віды Віцебска («Дажджлівы дзень. Дзвіна», 1934), Мінска і інш. Выканаў ілюстрацыі да кнігі: Я. Купала. На нашым полі. Мн., Дзяржаўнае выдавецтва БССР, 1953.

Творы знаходзяцца ў Нацыянальным мастацкім музеі Рэспублікі Беларусь, фондзе Беларускага саюза мастакоў, Віцебскім мастацкім музеі.

Удзельнічаў у мастацкіх выстаўках з 1929 года. У 1941 годзе прымаў удзел у сумеснай выстаўцы твораў з А. Бразерам. Персанальныя выстаўкі мастака былі праведзены ў г. Мінску у 1956 і 1966 гадах.

З 12 жніўня па 6 верасня 2021 года ў Нацыянальным мастацкмі музеі Рэспублікі Беларусь працавала персанальная выстаўка графічных і акварэльных твораў Льва Лейтмана, прымеркаваная да 125 гадоў з дня нараджэння мастака.

Узнагароды

Медалі «За доблесную працу ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.», «За абарону Масквы», «За працоўную адзнаку».

Узнагароджаны Ганаровай Граматай Вярхоўнага Савета БССР.

Заслужаны дзеяч мастацтваў Беларускай ССР (1967).

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 9: Кулібін — Малаіта / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 9. — С. 191. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0155-9 (т. 9).
• Культура Беларусі: энцыклапедыя / рэдкал.: Т. У. Бялова (гал. рэд.) [і інш.]. — Мн.: Беларус. Энцыкл. імя П. Броўкі. — Т. 5. — С. 43. — 3 000 экз. — ISBN 978-985-11-0495-2.
• Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі: У 5-і т. / Рэдкал.: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш.. — Мн.: БелСЭ, 1986. — Т. 3. Карчма — Найгрыш. — С. 214. — 751 с. — 10 000 экз.
• Беларускі саюз мастакоў: Энцыклапедычны даведнік / аўтар-складальнік Б. А. Крэпак і інш.. — Мн .: ВТАА «Кавалер Паблішерс», 1998. — С. 333. — 664 с. — 3 000 экз. — ISBN 985-6427-09-6.
• Художники Советской Белоруссии / редкол.: В. И. Версоцкий, Н. И. Гончаров, Н. Т. Гутиев и др.. — Мн .: Беларусь, 1976. — С. 205. — 400 с. — 18 000 экз. (руск.)
• Карнейка А. А. Леў Лейтман: альбом. — Мн .: Беларусь, 2019. — 78 с. — (Славутыя мастакі з Беларусі). — 500 экз. — ISBN 978-985-01-1328-3.
• Арава Э. В. Леў Мееравіч Лейтман. — Мн .: Беларусь, 1978. — 32 с. — 3 000 экз.

Спасылкі

• Віртуальная выстава да 120-годдзя мастака Льва Лейтмана і 95-годдзя мастацтвазнаўцы Фрыны Лейтман Архівавана 26 жніўня 2019. // БДАЛІМ (2016)
• Лейтман Леў Мееравіч (Маркавіч) на сайце анлайн-энцыклапедыі «Беларусь у асобах і падзеях»