Лошыца 2-я

Вёска Лошыца 2-я Краіна Беларусь Вобласць Мінская Раён Мінскі Сельсавет Сеніцкі Каардынаты 53°51′16,10″ пн. ш. 27°32′03,70″ у. д. Лошыца 2-я на карце Беларусі ±

Ло́шыца 2-я, Ло́шыца Немарша́нскага — колішняя вёска на правым беразе ракі Лошыца, з 1959 года часткова і ў 1973 годзе цалкам у складзе Мінска.

Назва

Назва паходзіць ад назвы ракі Лошыца, ля якой месціцца вёска. Назва ракі паходзіць ад беларускай назвы рыбы лох, лош, лашак (ласось).

Гісторыя

Упершыню згадваецца ў XVI стагоддзі. У XVII — XVIII стагоддзях называлася Лошыца Малая, Лошыца Адзінцоўская, Лошыца Скідзераўская.

У 1791 годзе вёска, цэнтр маёнтка з 6 вёсак Каралішчавіцкай парафіі, 2 двары, 87 дымоў, 2 карчмы. У 1793 годзе Іосіф Немаршанскі быў прызначаны асэсарам Мінскай казённай палаты, якая кіравала дзяржаўнай маёмасцю і будаўніцтвам новаўтвораных пасля Другога падзелу Рэчы Паспалітай губерняў. Неўзабаве ён выкупіў у Радзівілаў лошыцкі маёнтак. Месцілася пры «вялікай дарозе пінскай» (траса сучаснай вуліцы Лейтэнанта Кіжаватава). У 1800 годзе 15 двароў, 112 жыхароў, драўляная ўніяцкая капліца Пакрова Багародзіцы, мост, грэбля, млын на 2 паставы, цагельны завод. У 1897 годзе Лошыца Немаршанская Сеніцкай воласці, 51 двор, 357 жыхароў, карчма. У маёнтку, які аддзяляўся ад вёскі рэчышчам ракі Лошыцы пражывала 70 чалавек.

У пачатку XX стагоддзя роду Немаршанскіх належала вялікая тэрыторыя зямлі на поўдзень ад Мінска, цэнтрам уладанняў была Лошыца Немаршанская. Над ракой месцілася сядзіба з двухпавярховым домам, флігелямі, гаспадарчымі пабудовамі, атачоная вялікім паркам з садам.

У 1917 годзе вёска Лошыца Немаршанскага Сеніцкай воласці Мінскага павета; 54 двары, 317 жыхароў. Побач месціўся аднайменны маёнтак (67 жыхароў) і карчма. Пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі маёмасць Немаршанскіх нацыяналізаваная, назва змененая на Лошыца 2-я. На месцы сядзібы арганізаваны плодаагароднінны саўгас «Лошыца». Будынкі сядзібы былі прыстасаваныя пад склады гародніны і фруктаў. У адным з флігеляў была адкрытая крама, у будынках гаспадарчых пабудоў майстэрні. На гаспадарскім двары пабудаваныя драўляныя будынкі і школа. У 1924 годзе ў Сеніцкім сельсавеце Самахвалавіцкага раёна. У 1929 годзе ў вёсцы пабудаваны цагляны завод (88 працаўнікоў, 1930). З 1931 года ў адміністрацыйным падпарадкаванні Менскага гарсавета, з 1934 года ў Менскім раёне.

У часе Другой сусветнай вайны бальшыня вясковых хат згарэла праз бамбаванні. Пасля заканчэння Другой сусветнай вайны мясцовыя жыхары разабралі рэшткі пабудоў на цэглу, іншыя былі знесеныя ў часе будаўніцтва бальніцы хуткай дапамогі.

У 1959 годзе ў склад горада Мінска ўвайшла паўночная частка вёскі, якая амаль цалкам захавалася (Першы, Другі і Трэці Трубны завулак). У 1973 годзе ў склад горада Мінска ўвайшла паўднёвая частка вёскі, якая месцілася праз раку Лошыца, знесена ў 1970-я гады. На месцы паўднёвай часткі месціцца комплекс бальніцы хуткай дапамогі па вуліцы Лейтэнанта Кіжаватава. Апошні вясковы дом па вуліцы Лошыца 2-я знесены ў 2000-х гадах.

У 2012 годзе праектуемая станцыя Мінскага метрапалітэна на перасячэнні вуліц Кіжаватава і Асіповіцкай атрымала назву Станцыя метро Немаршанскі Сад.

Рэшткі сядзібы Немаршанскіх (XIX ст.) знесеныя ў жніўні 2015 года.

На вуліцы Чарнігаўскай захаваліся колішнія вясковыя могілкі (Чарнігаўскія могілкі).

Літаратура

• Лошыца 2-я // Памяць: Гіст-дакум. хроніка Мінскага р-на / Гал. рэд. Беларус. Энцыкл.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.. — Мінск: БелЭн, 1998. — 640 с.
• Лошица 2-я // Минск : энциклопедический справочник / Л. В. Аржаева и др.; редколлегия: И. П. Шамякин (главный редактор) и др.. — Минск: Белорусская Советская Энциклопедия, 1983. — 467 с. — 70 000 экз.
• Рапановіч Я. Н. Слоўнік назваў населеных пунктаў Мінскай вобласці / Рэд. П. П. Шуба. — Мінск: Навука і тэхніка, 1981. — 360 с.
• Сацукевіч І. І. Вёскі, што ўвайшлі ў склад Мінска. — nashapamiac.org.

Спасылкі

• Лошица Неморшанская(руск.) . minsk-old-new.com. Архівавана з першакрыніцы 31 мая 2017. Праверана 31 траўня 2017.