Луіс дэ Гонгара

Луіс дэ Гонгара
ісп.: Luis de Góngora
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні	ісп.: Luis de Góngora
Псеўданімы	Luis de Góngora
Дата нараджэння	11 ліпеня 1561(1561-07-11)[…]
Месца нараджэння	Кордава, каралеўства Кордава[d], Каралеўства Кастылія і Леон
Дата смерці	23 мая 1627(1627-05-23) (65 гадоў), 23 сакавіка 1627(1627-03-23) (65 гадоў) ці 25 мая 1627(1627-05-25) (65 гадоў)
Месца смерці	Кордава, каралеўства Кордава[d], Каралеўства Кастылія і Леон
Пахаванне	Мескіта
Грамадзянства	Іспанія
Альма-матар	Саламанкскі ўніверсітэт
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэт, драматург, пісьменнік, святар
Кірунак	культызм[d]
Жанр	паэзія
Мова твораў	іспанская
Подпіс
Творы ў Вікікрыніцах
Медыяфайлы на Вікісховішчы
Цытаты ў Вікіцытатніку

Луіс дэ Гонгара-і-Арготэ (ісп.: Luis de Góngora y Argote; 11 ліпеня 1561, Кордава — 23 мая 1627) — іспанскі паэт эпохі барока.

Біяграфічныя звесткі

Вывучаў права ва ўніверсітэце Саламанкі, служыў канонікам у кафедральным саборы Кордавы. З 1589 вандраваў па Іспаніі, выконваючы даручэнні капітула. У 1609 вярнуўся ў родны горад. У 1617 быў прызначаны каралеўскім капеланам, да 1626 жыў пры двары караля Філіпа III у Мадрыдзе. У 1627 сур’ёзна захварэў, страціў памяць і зноў вярнуўся дадому, дзе ў скрайняй беднасці памёр неўзабаве ад апаплексіі.

Творчасць

Творчасць Луіса дэ Гонгары прынята дзяліць на два перыяды — «ясны» (да 1610 года) і «цёмны». У першы перыяд ён піша лірычныя і сатырычныя вершы — традыцыйныя санеты, рамансы, летрыльі. Плён другога перыяду — «Ода на ўзяцце Ларачэ» (1610), міфалагічная паэма «Паданне пра Паліфема і Галатэю» (1613). Вяршыня паэзіі Гонгары і адна з вяршыняў іспанскага вершаванага мастацтва — цыкл пастаральных «Паэмаў самоты» (Soledades). З задуманых чатырох паэмаў («Самота ў полі», «Самота на беразе», «Самота ў лесе», «Самота ў пустэльні») напісаная толькі першая і частка другой. Створанае ім у гэты перыяд залічваюць да «вучонай» паэзіі, так званага культэранізму, або культызму (ісп.: es culteranismo, el cultismo) — плыні барокавай слоўнасці, якая пры жыцці аўтара выклікала вострую літаратурную палеміку. Яго супернікамі выступалі Лопэ дэ Вега (з якім Гонгара абменьваўся абразлівымі вершамі) і Франсіска дэ Кеведа (санеты апошняга, зрэшты, не чужыя «цёмнай» манеры).

Спадчына

Святкаванне 300-годдзя з дня смерці Гонгары (1927), арганізаванае ў Севільі тарэадорам Ігнасіа Санчэсам Мехіясам, стала актам сімвалічнага згуртавання паэтаў, якія групаваліся вакол Федэрыка Гарсія-Лоркі, і дало групе імя «пакалення 27 года». Пасля гэтага створанае Гонгарам, які пры жыцці не апублікаваў ніводнай кнігі (яго вершы перапісваліся ад рукі і друкаваліся толькі ў анталогіях), уваходзіць у класічны канон.