Лявон Случанін

Лявон Случанін
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	15 кастрычніка 1914(1914-10-15)
Месца нараджэння	Лучнікі, Слуцкі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	25 кастрычніка 1995(1995-10-25) (81 год)
Месца смерці	Салігорск, Салігорскі раён, Мінская вобласць, Беларусь
Грамадзянства	СССР  Беларусь
Альма-матар	Слуцкае педагагічнае вучылішча[d] літаратурны факультэт Мінскага педагагічнага інстытута[d] (1936)
Месца працы	Малады змагар Слуцкае педагагічнае вучылішча[d]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэт
Мова твораў	беларуская
Грамадская дзейнасць
Член у	Саюз пісьменнікаў Беларусі

Лявон Случанін, сапраўднае імя Лявонцій Раманавіч Шпакоўскі (15 кастрычніка 1914, в. Лучнікі, Слуцкі павет, Мінская губерня, цяпер у Слуцкім раёне, Мінская вобласць — 25 кастрычніка 1995, Салігорск, Беларусь) — беларускі паэт.

Біяграфія

У 1929 годзе паступіў у Слуцкі педтэхнікум. Пад уплывам мастацтва Уладзіслава Галубка і яго артыстычнай трупы паступіў у Мінскі тэатральны тэхнікум. Як сын серадняка быў залічаны без стыпендыі, што прымусіла вярнуцца ў педтэхнікум. З трэцяга курса паступіў на літаратурны факультэт Мінскага педагагічнага інстытута, які скончыў у 1936 годзе. Накіраваны выкладчыкам рускай мовы і літаратуры ў Чэрыкаў Магілёўскай вобласці. У 1937 годзе арыштаваны, прыгавораны да 10 гадоў пазбаўлення волі; накіраваны на Беламорканал.

У 1939 годзе датэрмінова вызвалены. Вярнуўся ў Лучнікі. Уладкаваўся ў Слуцку ў сярэднюю школу выкладчыкам беларускай мовы і літаратуры. З 1940 годзе выкладаў у Слуцкім педтэхнікуме. У часы нямецкай акупацыі працаваў дырэктарам Лучнікоўскай школы ў 1941—1943 гадах, у 1943—1944 гадах школьным інспектарам на Случчыне. Адначасова супрацоўнічаў у акруговай «Газэце Случчыны», друкаваўся ў «Беларускай газэце» (Мінск), «Голасе вёскі» (Мінск), «Раніцы» (Берлін) і часопісе «Новая дарога» (Беласток). Прымаў удзел у Другім Усебеларускім кангрэсе. Пры адступленні немцаў выехаў з сям’ёй у Германію. Працаваў карэспандэнтам у часопісе «Малады змагар», які выдаваў у 1944—1945 гадах Саюз беларускай моладзі. Вясной 1945 года трапіў у амерыканскую акупацыйную зону.

Вярнуўся ў Лучнікі, дзе быў арыштаваны. Асуджаны на 15 гадоў пазбаўлення волі і 5 гадоў пазбаўлення правоў. Адбываў пакаранне на Поўначы. Потым тэрмін быў зменшаны да 10 гадоў зняволення. Пасля вызвалення да 1973 года жыў у Варкуце, потым вярнуўся ў Беларусь і жыў у Салігорску. Член Саюза пісьменнікаў Беларусі з 1993 года.

Памёр 25 кастрычніка 1995 года ў Салігорску.

Творчасць

Дэбютаваў у друку ў 1936 годзе. Вершы, напісаныя ў 1942—1943 гадах апублікаваў у 1943 годзе ў калектыўным зборніку «Песняры Случчыны». Аўтар гістарычнай паэмы «Рагнеда» (1944). Аўтабіяграфічны раман у вершах «Алесь Няміра» напісаны ў 1962—1985 гадах, апублікаваны часткова ў 1991 годзе. Паэма «Ісус Хрыстос» не апублікавана.

Урывак з паэмы «Рагнеда» пэўны час быў уключаны ў школьную праграму.

Бібліяграфія

• Случанін, Лявон. Рагнеда (паэма) / Аўтар ілюстрацый Валдас Дрэма. — Менск: Выдавецтва падручнікаў і літаратуры для моладзі ў Менску; Друк: Друкарня «Аўшра» ў Вільні, 1944. — 64 стар.
• Пераадрук першага выдання: Мельбурн: На варце, 1958. — 69 стар.
• Часопіснае выданне: Случанін, Лявон Пасляслоўе / Алесь Бяляцкі // Спадчына, 1991, № 4. Стар. 71-84.
• Шпакоўскі-Случанін, Лявон. Рагнеда // Літаратурная ўкладка да газеты «Рагнеда», 1994, № 5 (7).

Літаратура

• Случанін Лявон // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 35. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). Т. 2 / Укладальнік Л. У. Маракоў. — Смаленск, 2003.
• Бяляцкі А. Пасляслоўе // Спадчына. 1991, № 4. Стар. 84.
• Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). Т. 3. Кніга 2 / Укладальнік Л. У. Маракоў. — Мн., 2005.
• Савік Л. «Нашу радасць у гразь утапталі…» // ЛіМ, 1992, 10 ліп.
• Савік Л. «Прыйдзе мой дзень…» // Голас Радзімы, 1994, 6 кастр.

Спасылкі

• Шпакоўскі Лявонцій Раманавіч
• Случанін Лявон (сапраўднае імя Шпакоўскі Лявон (Лявонцій) Раманавіч) на сайце анлайн-энцыклапедыі «Беларусь у асобах і падзеях»