Максіміліян I Іосіф Вітэльсбах
Максіміліян I (ням.: Maximilian I. von Bayern), таксама Максіміліян I Іосіф (27 мая 1756 — 13 кастрычніка 1825) — курфюрст Баварыі з 16 лютага 1799 па 1 студзеня 1806 года (як Максіміліян IV), кароль Баварыі з 1 студзеня 1806 года, з дынастыі Вітэльсбахаў.
Біяграфія
[правіць | правіць зыходнік]Сын прынца Фрыдрыха Пфальц-Цвейбрукен-Беркенфельдскага і Марыі Францыскі Зульцбахскай. У 1795 годзе атрымаў у спадчыну Цвейбрукен, а па спыненні са смерцю Карла Тэадора Пфальц-Зульцбахскай лініі ў 1799 годзе стаў курфюрстам Пфальц-Баварыі і герцагам Юліха і Берга.
Мноства кляштароў было пры ім скасавана, універсітэт перанесены з Інгальштата ў Ландсгут, заснавана Акадэмія мастацтваў, палепшана школьная справа, прадпрыняты карэнныя рэформы ў ваенным ведамстве, фінансах, сялянскіх справах, судаводстве і паліцыі.
У памяць пра ўдзел Максіміліяна ў секулярызацыі баварскай адукацыі яго імя (разам з імёнамі заснавальнікаў) носяць два ўніверсітэты Баварыі: Вюрцбургскі ўніверсітэт Юліуса-Максіміліяна і Мюнхенскі ўніверсітэт Людвіга-Максіміліяна.
Сям'я
[правіць | правіць зыходнік]У 1785 годзе ён ажаніўся з Аўгустай Вільгельмінай Гесэн-Дармштацкай (1765—1796), у іх было 5 дзяцей:
- Людвіг (1786—1868), кароль Баварыі;
- Аўгуста (1788—1851), у 1806 годзе ажанілася з Яўгенам Багарнэ, прынцам Лейхтэнбергскім;
- Амалія (1790—1794);
- Караліна (1792—1873), у 1808 годзе ажанілася з Вільгельмам I, каралём Вюртэмберга, з якім развялася ў 1814 годзе, у 1816 годзе ажанілася з Францам II, імператарам Свяшчэннай Рымскай імперыі;
- Карл Тэадор (1795—1875).
Стаўшы ўдаўцом ва ўзросце 40 гадоў, Максіміліян I ажаніўся другі раз у 1797 годзе з Каралінай Бадэнскай (1776—1841), дачкой Карла Людвіга Бадэнскага. У гэтым шлюбе нарадзіліся:
- сын (1799)
- Максіміліян (1800—1803);
- Елізавета (1801—1873), у 1823 годзе ажанілася з Фрыдрыхам Вільгельмам IV, каралём Прусіі;
- Амалія (1801—1877), у 1822 годзе ажанілася з Іаганам, каралём Саксоніі;
- Марыя (1805—1877), у 1833 годзе ажанілася з Фрыдрыхам Аўгустам II, каралём Саксоніі;
- Сафія (1805—1872), у 1824 годзе ажанілася з Францам Карлам Аўстрыйскім;
- Людавіка (1808—1892), у 1828 годзе ажанілася з герцагам Максіміліянам Вітэльсбахам.
- Максіміліяна (1810—1821).
Зноскі
- ↑ а б Maximilian I // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ а б Lundy D. R. Maximilian IV (I) Joseph König von Bayern // The Peerage Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Find a Grave — 1996. Праверана 30 ліпеня 2024.
- ↑ а б (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
- ↑ а б в Lundy D. R. The Peerage
- ↑ List of Royal Society Fellows 1660-2007 — Лонданскае каралеўскае таварыства. — С. 240.
- ↑ а б в Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]- Дзеці Максіміліяна I Архівавана 9 чэрвеня 2012.
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Максіміліян I
- Нарадзіліся 27 мая
- Нарадзіліся ў 1756 годзе
- Нарадзіліся ў Германіі
- Памерлі 13 кастрычніка
- Памерлі ў 1825 годзе
- Памерлі ў Мюнхене
- Пахаваныя ў Тэатынеркірхэ
- Вітэльсбахі
- Члены Баварскай акадэміі навук
- Члены Лонданскага каралеўскага таварыства
- Кавалеры ордэна Святога апостала Андрэя Першазванага
- Кавалеры Вялікага крыжа ордэна Ганаровага легіёна
- Асобы
- Курфюрсты баварскія
- Каралі баварскія
- Курфюрсты пфальцкія
- Герцагі юліхскія
- Герцагі бергскія
- Каралеўскія члены Лонданскага каралеўскага таварыства