Перайсці да зместу

Марці Ахцісаары

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Марці Ахцісаары
фінск.: Martti Ahtisaari
10-ы прэзідэнт Фінляндыі
1 сакавіка 1994 — 1 сакавіка 2000
Папярэднік Маўна Койвіста
Пераемнік Тар'я Халанен
пасол Фінляндыі ў Танзаніі[d]
1973 — 1977
Папярэднік Seppo Pietinen[d]
Пераемнік Тар'я Халанен
пасол Фінляндыі ў Замбіі[d]
1973 — 1977
Папярэднік Seppo Pietinen[d]
Пераемнік Unto Korhonen[d]
пасол Фінляндыі ў Самалі[d]
1973 — 1977
пасол Фінляндыі ў Мазамбіку[d]
1975 — 1977
Нараджэнне 23 чэрвеня 1937(1937-06-23)[1][2][…]
Смерць 16 кастрычніка 2023(2023-10-16)[4][5] (86 гадоў)
Месца пахавання
Імя пры нараджэнні фінск.: Martti Oiva Kalevi Ahtisaari
Жонка Eeva Ahtisaari[d][7][8]
Дзеці Marko Ahtisaari[d][9]
Веравызнанне лютэранства
Партыя
Член у
Адукацыя
Навуковая ступень доктар навук
Дзейнасць палітыка[10] і дыпламатыя[10]
Месца працы
Аўтограф Выява аўтографа
Званне капітан[d]
Узнагароды
Knight Grand Cross in the Order of the Netherlands Lion

Commander of the Congolese Order of Merit[d]

 кавалер Вялікага крыжа ордэна Ганаровага легіёна Knight Grand Cross of the Order of the Bath ланцуг ордэна Паўднёвага Крыжа Grand Cross Special Class of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany Knight Grand Cross of the Order of the Falcon ордэн Крыжа зямлі Марыі на ланцугу кавалер Вялікага крыжа ордэна Святога Олафа Вялікі крыж ордэна Трох зорак ордэн князя Яраслава Мудрага I ступені
ланцуг ордэна Зоркі Румыніі
Star of the Republic of Indonesia, 3rd class Bintang Jasa Utama Grand Cross of the Order of Merit of Hungary Collar of the Order of Isabella the Catholic‎ Вялікая стужка ордэна Леапольда I Grand Cross with Collar of the Order of the White Rose of Finland Commander First Class of the Order of the White Rose of Finland Вялікі крыж ордэна Крыжа Свабоды Commander of the Order of the White Rose of Finland Grand Cross of the Order of the Lion of Finland Commander of the Order of the Lion of Finland ордэн Серафімаў ордэн Слана ордэн Белага арла Grand Cross of the Order of Vytautas the Great

кавалер Вялікага крыжа, дэкараванага Вялікай стужкай ордэна «За заслугі перад Італьянскай Рэспублікай»[d] (28 студзеня 1997)

 Вялікі крыж ордэна Збавіцеля Order of State of Republic of Turkey Collar of the Order of the Aztec Eagle Grand Cross of the Order of Good Hope ордэн Кампаньёнаў О. Р. Тамбо Grand Cross of the Order of Merit Grand Cross of the Order of the Liberator General San Martín Order of Mubarak the Great Order of the Crown of the Realm
Нобелеўская прэмія міру

Manfred Wörner Medal[d] (2007)

прэмія міру імя Фелікса Уфуэ-Буаньі[d] (2007)

медаль гёзаў[d] (2008)

прэмія Чатырох свабод — Медаль свабоды[d] (2000)

прэмія «Delta» за глабальнае ўзаемапаразуменне[d]

Peace Prize of Hesse[d] (2000)

Глабальная эканамічная прэмія[d] (2012)

Fulbright Prize[d] (2000)

ганаровы доктар МДІМА[d]

Zamenhof award[d] (1995)

 Honorary Officer of the Order of Australia Grand Cross of the Order of the Holy Lamb Order of the National Flag Medal for Military Merits Gold Medal of Merit with clasp of the Reserve Officers Association

Cross of merit with clasp of Reservists' association[d] (6 снежня 1994)
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Марці Ойва Калеві Ахцісаары (фінск.: Martti Oiva Kalevi Ahtisaari; 23 чэрвеня 1937, Вііпуры, Фінляндыя — 16 кастрычніка 2023, Хельсінкі, Фінляндыя) — фінскі дзяржаўны дзеяч, дыпламат, Прэзідэнт Фінляндыі (1994—2000), супрацоўнік ААН. Першым фін, які атрымаў Нобелеўскую прэмію міру (2008).

Біяграфія

[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся 23 чэрвеня 1937 года ў Вііпуры (цяпер — Выбарг) ў сям’і фінскага афіцэра нарвежскага паходжання.

У ходзе савецка-фінскай вайны 1939—1940 гадоў яго сям’я пераехала ў Куапіа, а ў 1952 годзе — у Оўлу. Скончыў завочнае педагагічнае аддзяленне Оўльскага ўніверсітэта ў 1959 годзе.

У Оўлу ўступіў у YMCA і ў 1960 годзе з’ехаў у Карачы (Пакістан), узначаліўшы там школу фізічнага выхавання YMCA. У 1963 годзе вярнуўся ў Фінляндыю, у Хельсінкі, дзе паступіў у палітэхнікум і працаваў у арганізацыях, якія аказвалі дапамогу краінам, якія развіваюцца.

Прэзідэнт Фінляндыі ў 1994—2000 гадах.

У 2021 годзе стала вядома, што Ахцісаары адмовіўся ад любой грамадскай дзейнасці з-за хваробы Альцгеймера.

Памёр 16 кастрычніка 2023 года ў Хельсінкі.

Зноскі

  1. ↑ а б в Martti Oiva Ahtisaari // Martti Oiva Ahtisaari Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. ↑ Martti Ahtisaari // Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
  3. ↑ Martti Ahtisaari // Martti Ahtisaari Праверана 9 кастрычніка 2017.
  4. ↑ Presidentti Martti Ahtisaari on kuollut — Агульнае радыё. Праверана 16 кастрычніка 2023.
  5. ↑ а б President Martti Ahtisaari 1937–2023 — 2023.
  6. ↑ Find a Grave — 1996. Праверана 11 мая 2024.
  7. ↑ Heikkilä H. Ahtisaari, Martti(1937 - ) // Kansallisbiografia / пад рэд. M. Klinge — Suomalaisen Kirjallisuuden Seura, 2000. — ISSN 1799-4349 Праверана 13 мая 2020.
  8. ↑ Who's who — (untranslated), 1849. — ISSN 0083-937X
  9. ↑ а б Heikkilä H. Ahtisaari, Martti(1937 - ) / пад рэд. M. Klinge — Suomalaisen Kirjallisuuden Seura, Suomen Historiallinen Seura, 2000. — ISSN 1799-4349 Праверана 13 мая 2020.
  10. ↑ а б Národní autority České republiky Праверана 17 кастрычніка 2023.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Марці_Ахцісаары&oldid=4608096"