Марыя Канапніцкая

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Марыя Канапніцкая
польск.: Maria Konopnicka
Асабістыя звесткі
Псеўданімы Jan Sawa
Дата нараджэння 23 мая 1842(1842-05-23)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 8 кастрычніка 1910(1910-10-08)[1][2][…] (68 гадоў)
Месца смерці
Пахаванне
Грамадзянства
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці паэтка, пісьменніца, эсэістка, дзіцячая пісьменніца, літаратурная крытык, перакладчыца, children's rights activist, рэдактар
Мова твораў польская
Подпіс Выява аўтографа
Лагатып Вікікрыніц Творы ў Вікікрыніцах
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Лагатып Вікіцытатніка Цытаты ў Вікіцытатніку

Марыя Канапні́цкая, дзявочае Васілоўская (польск.: Maria Konopnicka; 23 мая 1842, Сувалкі — 8 кастрычніка 1910, Львоў) — польская пісьменніца, паэтэса, перакладчыца; буйнейшы майстар польскай рэалістычнай літаратуры.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзілася ў 1842 годзе ў Сувалках, рана страціла бацькоў. У 1850-я гады выхоўвалася ў манастырскім пансіёне ў Варшаве, дзе пасябравала з Эльжбетай Паўлоўскай (Элізай Ажэшка), таксама выхаванкай пансіёна.

У 20 гадоў выйшла замуж за Яраслава Канапніцкага. Сям’я Канапніцкіх была звязаная з паўстаннем 1863 года, баючыся пераследу, Канапніцкія з’ехалі ў Германію і вярнуліся на радзіму ў 1865 годзе пасля аб’яўлення амністыі.

Неаднаразова наведвала Беларусь, перапісвалася з Я. Лучынам.

Памерла ў 1910 годзе ў Львове, пахавана на Лычакаўскіх могілках.

Творчасць[правіць | правіць зыходнік]

Дэбютавала у друку ў 1870 годзе. Першы цыкл вершаў «У гарах» (1876—78). Вядомасць прынёс цыкл лірыка-эпічных вершаў «Карцінкі» (1879—80). Асноўныя матывы яе творчасці — сялянская нядоля, жыццё гарадской беднаты, любоў да радзімы, вера ў народ, у надыход справядлівасці (зборнікі «Паэзія», т. 1—4, 1881—96; «Лініі і гукі», 1897; «Італія», 1901; «Людзям і часу», 1904). Паэзіі М. Канапніцкай уласцівы дэмакратызм, спалучэнне лірычнасці і публіцыстычнасці, блізкасць да фальклору. У эпічнай паэме «Пан Бальнэр у Бразіліі» (1892—1906, поўнае выд. 1910) праз трагічны лёс польскіх сялян-эмігрантаў паказаны веліч народа, яго патрыятызм. Аўтар зборнікаў апавяданняў «Чатыры навелы» (1888), «Мае знаёмыя» (1890), «На Нарманскім беразе» (1904), апавядання «З узломам» (1892), кнігі «Міцкевіч, яго жыццё і душа» (1899).

Напісала аповесць для дзяцей «Пра гномаў і сіротку Марысю», цыклы народных песняў «З лугоў і палёў», «На жалейцы». Таксама вядомая як публіцыстка і літаратурны крытык.

Грамадская дзейнасць[правіць | правіць зыходнік]

Актыўна займалася дзейнасцю па абароне правоў жанчын.

Беларускія пераклады[правіць | правіць зыходнік]

  • Дым. — Вільня, 1908;
  • Мэндэль Гданскі… — Мн., 1930;
  • Пра гномаў і сіротку Марысю. — Мн., 1984;
  • Канапніцкая М.: (вершы) / Перакл. Я. Купалы, В. Сёмухі // Роднае слова. — 2002. № 4.

Зноскі

  1. а б Maria Konopnicka // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. а б Maria Konopnicka // FemBio database Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. а б Конопницкая Мария // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  4. а б Blumesberger S. Handbuch der österreichischen Kinder- und Jugendbuchautorinnen — 2014. — Т. 1. — S. 594–595. — ISBN 978-3-205-78552-1
  5. Личаківський некрополь — С. 119.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Лагатып Вікіцытатніка
Лагатып Вікіцытатніка
У Вікікрыніцах ёсць тэксты па тэме
Марыя Канапніцкая